SAMENVATTING HUISARTS/GERIATRIE
INLEIDING GERIATRIE EN GERONTOLOGIE
Geriatrie
= De algemene zorg voor ouderen
- Gestart vanuit een ziekenhuisomgeving, maar ondertussen ook sterk naar de eerstelijn
uitgebreid en sterke band met alles in eerstelijn (huisartsgeneeskunde, woonzorgcentra)
- Vroeger werd er al langer voor ouderen gezorgd in een ziekenhuis, maar op een volledig
andere manier dan geriatrie wil belichamen
à Geriatrie = afgespitst van de internalistische specialismen in 1988
- Ervoor: oudere patiënten en mensen die niet snel ontslagen kunnen worden (> 1m in het
ziekenhuis)
o Overgebracht naar de V-dienst (verzorgingsdienst) waar je maanden/jaren kon
blijven
o Op de V-dienst: andere organisaties opgezet die niets met geneeskunde te maken
hebben: vakantiebussen, pannenkoekenslagen, …
- Vanaf ‘88: geriatrie als specialisatie die acute of korte zorg opneemt
o Alle problematieken van de patiënt die op de V-dienst lagen à naar het
woonzorgcentrum voor langdurige zorg à structuur is volledig herschreven geweest
à Dienst geriatrie
- Vroeger: max 3 maanden à ondertussen: ong 14-15d t.g.v.
o Meer geriatrische patiënten
o Minder financiëring vanuit de overheid
- Vroeger: gemiddelde leeftijd 70+, ondertussen: 85j
- Geriatrische patiënten worden op een helemaal andere manier behandeld à nadien herstel
nodig op SP-diensten = gespecialiseerde diensten voor revalidatie
o SP voor psycho-geriatrie
o SP voor locomotorische revalidatie
- Geriatrie = acuut: langdurig revalideren of verblijven = buiten de geriatrie geplaatst
Gerontologie
= Wetenschap van het ouder worden, de kennis
à Visie over ouder worden is al een heel stuk gewijzigd doorheen de geschiedenis
1
, - “Geriatrie” = momenteel een beeld van zorgen voor oudere mensen die niet goed kunnen
stappen en nadenken à een visie die zich over de eeuwen heen is gaan ontwikkelen
- In de oudheid: eerder respect voor de ouderen, meer met ouderen rekening houden
- In de huidige Europese maatschappij hebben de ouderen op een bepaald moment een
pejoratieve (= ongunstige) associatie gekregen
à Doel geriatrie: meer en meer mensen een goede oude dag geven
- Niet alleen een zorg over hetgeen hapert en waar afhankelijkheid over bestaat
- Ook evalueren en aan preventie doen
o Ageren in de vroegere fases om bepaalde defecten en syndromen sneller te
detecteren of in de vroege fase oppikken om er actief iets aan te doen
- Verschillende disciplines
o Epidemiologisch
o Sociologisch
o Biologisch
o Psychologisch
o Neurowetenschappelijk
Epidemiologie
Þ = De wetenschappelijke studie van het vóórkomen en de verspreiding van ziekten binnen en
tussen populaties
Þ De methodeleer van onderzoek naar gezondheid en ziekte in menselijke populaties
Demografie: bevolkingspyramide Vlaams Gewest
- Jaren 70: kerstboom
o Heel veel jonge mensen, de middenmaat en ouderen niet sterk vertegenwoordigd
- 2000
o Jongeren worden ouder en krijgen middelbare leeftijd à de curve verschuift
o De actieve bevolking wordt een brede groep
§ Niet zo slecht voor de maatschappij à is de groep die het systeem
rechthoudt
o De basis wordt smal à zolang die stabiel is en een rechte toren erbovenop kan
dragen, is het fundament oké
- 2031: paddenstoel
o Belangrijk overaantal aan ouderen in de maatschappij (65+)
§ Niet meer geëngageerd in de maatschappij, op pensioen + meer medische
problematieken à zowel maatschappelijk als medisch belangrijk
§ Belangrijk om de 65+ geëngageerd en gezond te houden in de maatschappij
zodat ze minder zorg- en economische lasten teweegbrengen
§ Ouderen moeten zich bekwaam voelen + betrokken voelen zodat ze een
positief beeld krijgen van zichzelf
2
, § Belangrijk dat de maatschappij ouderen in een actieve functie aanvaardt
§ Ouderen erkennen en ondersteunen in de maatschappij
o De zuil die eronder staat, zal het moeten opvangen
Levensverwachting
- In 88: gemiddelde leeftijd van geriatrische afdeling was 75+ à
nu 85+
- Vooral in de ontwikkelde landen (VS, Europa, Australië) en
minder in de Afrikaanse landen een evolutie in ouder worden
- Monaco = koploper in levensverwachting (vrouw: 95j)
o Daarna: Japan, Singapore
- Vanonder: Nigeria, Congo, ...
- Ethiopië en Indië: serieuze inhaalbeweging aan het doen
- Alle landen schuiven op naar een oudere maatschappij
- Mannen <> vrouwen
o Vrouwen blijven ouder dan mannen
o In België: geleidelijk aan een verbetering
- Oorzaken:
o Verbeterde leefomstandigheden
o Medische vooruitgang en ontwikkeling AB na de WO II
- Weetjes:
o Oudste vrouw België: 112
o Oudste man België: 111
o Oudheid heeft te maken met je algemene fysieke conditie + de manier waarop je in
het leven staat
Sociologie
= De studie van de sociale relaties tussen mensen
- In het bijzonder van de politieke, culturele, religieuze en economische aspecten van
menselijke samenlevingen
- Inrichtingen, veranderingen en sociale problemen centraal
3
, Verschuivingen in de samenleving
à Vergrijzing
- De verzorging staat onder druk
- Toegenomen vraag naar zorg
- Afhankelijker geworden van het persoonlijk netwerk
à Invloed op sectoren in de samenleving
- Consumptie
o Mensen die gezonder ouder worden à andere manier van consumeren
o Maatschappij past zich aan aan vergrijzing, maar zal er ook een stukje van profiteren,
voordeel uit halen
- Maatschappelijke deelname
- Zorgverlening
o Meer of minder
- Woonvoorzieningen
o Mensen die ouder worden en fysiek goed zijn
o Mensen die op hun 85 thuis wonen: meestal alleenstaand, gaan niet meer in grote
huizen met grote tuinen wonen: kleinere appartementen, zorgflats
Þ Aantal maatschappelijke aanpassingen nodig, structuur aanpassen en voorzien op vergrijzing
à Invloed op de samenleving thuis
- Niet alleen invloed op hoe we de maatschappij organiseren, maar ook hoe we de
thuissituaties kunnen garanderen
- Mensen zijn alleenstaand à risico op vereenzaming à voorkomen!
o Mensen gaan geleidelijk in verouderingsproces partner en hulp verliezen
o Stukje overgaan naar mantelzorg: wat zijn de mogelijkheden van kind en
kleinkinderen om ouder te ondersteunen?
o Contactmogelijkheden, vriendenkringen om op te bouwen ondanks je alleen
bent?
Þ Maatschappij is een stuk verantwoordelijk voor hiervoor een oplossing te vinden
Biologie
= Een natuurwetenschap die zich bezighoudt met de studie van het leven en levende organismen,
met inbegrip van hun structuur, mechanisme, functie, groei, oorsprong, evolutie, verspreiding en
taxonomie
4
