Ondersteuning en begeleiding van personen met
een handicap
Hoofdstuk 1: Actuele visies
1. Volwaardig burgerschap, inclusie & belonging
VN verdrag in 2009 ondertekend door België
• In 2014 laatste controle van naleving van dat verdrag. Boodschap toen negatief. Te
beperkt inclusief onderwijs,…
• Omvorming naar de praktijk moet nog gebeuren
“Het VN-Comité voor de Rechten van Personen met een Handicap is bezorgd om het tekort aan
mogelijkheden voor inclusief onderwijs in België, de lange wachtlijsten voor ondersteuning en een
tekort aan toegankelijkheid. Dat staat in de conclusies over België die het VN-Comité op 3 oktober
uitbracht, zo meldt de burgerrechtenorganisatie GRIP. De organisatie vraagt dat België aan de slag gaat
met de aanbevelingen van de VN en dat ons land een globaal plan voor inclusie opneemt in de
beleidsnota’s.” 2014-2019. (De Standaard, 4 oktober 2014)
“Nils Muiznieks is de commissaris voor mensenrechten van de Raad van Europa. Hij bracht vandaag
(28 januari 2016) verslag uit van zijn bezoek aan België en toont zich daarbij bezorgd over de rechten
van personen met een handicap. ‘België faalt om de rechten van personen met een handicap op
onafhankelijk leven en inclusie in de maatschappij te respecteren’ verklaarde Nils Muiznieks in een
rapport over zijn bezoek van 14 tot 18 september 2015. Het rapport maakt een stand van zaken op
van de mensenrechten in België met specifieke aandacht voor asielzoekers en migranten, Roma en
zigeuners, maar dus ook personen met een handicap.” (Grip vzw - 28 januari 2016 -
http://www.gripvzw.be/vn-verdrag/1093-belgie-moet-zijninspanningen-voor-de-inclusie-van-
personen-met-een-handicap-verhogen.html)
Voorlopers van inclusie
• Segregatie
o Institutionalisering
o Ver van het gewone leven
o Kenmerken: in grote groepen, weinig activiteit, medisch gekleurd
o Geen ondersteuning of aanbod
▪ Wat leidt tot gedragsproblemen? Net het feit dat er geen
ondersteuning is en dat de persoon niet begrepen wordt
▪ Heel routineus! Geen verschil tussen de dagen
o Kritiek van Goffman op de ‘totale instituten’
o Vanaf jaren 60 kritiek: ‘mensonwaardig’ -> hieruit nieuwe ideeën
Orthopedagogiek Handicaps lesnotities A-C B| 2022-2023 p. 1/14
, • Normalisatie & integratie
o vanaf 1960
o Scandinavische landen: Nirje en Bank-Mikkelsen
o Normalisatie: leefpatronen en leefomstandigheden die gebruikelijk (‘normaal’)
zijn voor mensen van bepaalde leeftijd en cultuur. Iedere persoon recht op
normale leefomstandigheden (originele doel).
o Integratie: deelname aan het maatschappelijk leven en er een gewaardeerde
plaats en rol hebben
▪ Fysieke integratie: fysiek niet in andere omgeving wonen
▪ Functionele integratie: toegang tot diensten in de samenleving bv. post,
winkel, bioscoop,…
▪ Sociale integratie (belangrijkste!): je moet effectief verbinding kunnen
hebben met andere mensen en verschillende rollen kunnen opnemen
(vriend, collega,…)
• Minder drastische toepassing bij ons dan in Scandinavische landen
o Normalisatie en integratie leidt tot eerste golf van deïnstitutionalisering
▪ Kleinere leef- en woonvormen
▪ Kleinschalige ondersteuningsvormen
▪ ‘Normale’ leef- en woonwijzen
o Kritiek
▪ teveel nadruk op individu (Wolfensberger – sociale rolvalorisatie) en te
weinig verandering aan de omgeving
▪ fysiek structurele integratie impliceert niet steeds sociale integratie
▪ ook in kleinschalige settings in de samenleving heerste vaak nog een
‘instituutscultuur’
▪ onrecht aan de eigenheid van mensen met een handicap (Feuerstein –
laat me zoals ik ben)
▪ Vooral sociale integratie werd niet bereikt. Er waren geen contacten.
Werd geïnterpreteerd als ‘we moeten mensen zo normaal mogelijk maken’.
• Handicap als sociaal construct
Verantwoordelijkheid bij de samenleving leggen
Mensen met handicap maken al deel uit van onze samenleving.
• Zie filmpje ppt.
Manier waarop samenleving is georganiseerd creëert handicaps.
o Vanaf jaren ’90: opkomst inclusie-gedachte
o Handicap als afstemmingsprobleem tussen de persoon met beperkingen én
mogelijkheden enerzijds, en de samenleving anderzijds -> VN-verdrag probeer
drempels weg te werken.
o Men ‘is’ niet gehandicapt, men ‘wordt’ gehandicapt, door de wijze waarop die
samenleving is georganiseerd
o Handicap = belemmeringen om volledig, daadwerkelijk en op voet van
gelijkheid met anderen te participeren in de samenleving
Orthopedagogiek Handicaps lesnotities A-C B| 2022-2023 p. 2/14
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur anne-catherinebruynbroeck. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €4,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
