Deel 2 – Ondersteuning en begeleiding van
personen met een handicap
Ondersteunen van communicatie
• Waarom is communicatie zo belangrijk? Zie filmpje Martin Pistorius
“Not being able to walk always felt almost insignificant to me compared to my other
limitations … not having a voice to say I had enough food or the bath water was too hot. Or
to tell someone I loved them was the thing that made me feel most inhuman”
Martin Pistorius
• Zowel bij personen met een ernstige als lichte verstandelijke beperking belangrijk om
communicatie te ondersteunen.
• Communicatie manier om hen letterlijk en figuurlijk een stem te geven in hun leven.
• Voorbeelden vooral op personen met een ernstig meervoudige beperking.
1. Wat is communicatie
• Elk gedrag kan communicatie zijn. Kan iets betekenen, kan een boodschap zijn.
• Coderings- en decoderingsproces: signaal zenden en wij decoderen het en geven
er interpretatie aan. In decoderingsproces kunnen fouten ontstaan.
• Betekenisgeving aan gedrag
• Actie – Reactie – Reactie: wederkerig proces, ook in deze beurtwisseling kunnen
moeilijkheden ontstaan.
• Als signalen heel persoonlijk zijn of subtiel wordt het lastig om dit te interpreteren.
2. Interactionele benadering
Orthopedagogiek Handicaps lesnotities A-C B| 2022-2023 p. 1/11
, Problemen in de communicatie - Individugebonden factoren
• Problemen met visuele of auditieve waarneming: communicatie kanalen vallen
weg
• Motorische problemen: articulatie of gebarentaal minder goed kunnen uitvoeren
• Moeilijke afleesbaarheid: bv. personen met autisme hebben een vlakkere mimiek
dus moeilijker om communicatie te begrijpen. Of blindheidsmasker
• Algemeen: als verbale communicatie niet ondersteund wordt door non-verbale
communicatie kunnen er problemen ontstaan.
• Beperkte informatieverwerking
• Beperkt taalbegrip en –expressie (verstaanbaarheid, woordenschat, grammatica)
• Gebrekkige betekenisverlening (dyssymbolie)
• Gebrekkige gespreksvaardigheden (beurtneming)
• Stereotiep taalgebruik, echolalie, perseveraties
• Verstoorde pragmatiek
• Beperkte motivatie en behoefte om te communiceren
• Factoren die voor problemen kunnen zorgen
Problemen in de communicatie - contextgebonden factoren
• Primaat van het ‘spreken’, niet adequate modaliteit gebruiken: we doen heel veel
in mondelinge communicatie.
• Te abstract taalgebruik, te lange en complexe zinnen
• Te snel tempo
• Communicatieve initiatieven niet opmerken
• Onvoldoende oog hebben voor de actieve rol van de communicatiepartner, te
sturend zijn in de communicatie: initiatief bij de persoon zelf leggen.
• Negatieve omgevingsfactoren
• Negatieve visie en attitudes
• Gebrek aan kennis: wat is de kennis van de omgeving over hoe een persoon
communiceert.
3. Typering van communicatief gedrag
= 1ste stap in ondersteuning
Vorm van communicatie
= hoe wordt er gecommuniceerd.
• Gelaatsexpressie (mimiek, blik)
• Bewegingen (lichaam, hoofd, onderste of bovenste ledematen)
• Vocalisaties (geluiden) en taal (woorden, zinnen)
• Lichaamshouding en – positie (bv. spierspanning)
• Fysiologische reacties (bv. hartslag, zweetniveau,… en bv. de slimme sok om
zweetniveau te meten)
Orthopedagogiek Handicaps lesnotities A-C B| 2022-2023 p. 2/11
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur anne-catherinebruynbroeck. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €4,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
