SAMENVATTING HEMATOLOGIE 3
AFWIJKINGEN VAN RBC - ANEMIE
HOOFDSTUK 1: ANEMIE
Definitie anemie
Anemie: daling van de O2-dragende capaciteit van het bloed door een verlaagd hemoglobine-gehalte
Hgh-gehalte: beste parameter voor O2 - dragende capaciteit van het bloed: een laag Hgh-gehalte leidt tot
weefselhypoxie.
Hematocriet: een goede parameter om bloedvolume en viscositeit te beoordelen. Dit is bv. Belangrijk bij een
Polycythemie. (Mannen: < 130 g/L en Vrouwen: < 120 g/L)
Beïnvloedende factoren:
- Hemoglobine – gehalte: leeftijds- en geslachtsafhankelijk
- RBC/HCT: daling van hemoglobine gepaard met daling van RBC en HCT
Symptomen: bleekheid, kortademigheid, lusteloosheid, hoofdpijn, palpitaties, tachycardie
Laboratorium:
- Hgb, Hct, RBC, uitrstrijke, RBC-indexen - Hgb-electroforese
- Ijzer, TIBC, Trf, Ferritine - BM
- Bili, LDH, Haptoglobine, Ret., RAGT - Lood, d-ALA
- B12, FZ - RBC-volume
Weefselhypoxie
Gevolgen:
- Te lage pO2 ter hoogte van capillairen: onvoldoende O2-bevoorrading van de omliggende weefsels
- Overconsumptie van O2: verhoogde cardiale en pulmonaire activiteit
- Verlaagde O2-affiniteit, toename van 2,3 DPG
- Verhoogde weefselperfusie waarbij bepaalde organen als ‘donor’ van O2 zullen fungeren (bijvoorbeeld
cutaan weefsel en nieren)
- Verhoogde cardiale output: Tachycardie
- Verhoogde longfunctie: Dyspnoe, orthopneu als (onaangepaste) respons op hypoxie
- Verhoogde RBC-productie: EPO gestegen
Klinische symptomen:
- Door weefselhypoxie: bleekheid, moen syncope, vertigo en dyspnoe
- Door compensatie: Tachycardie, hartruis, A.pectoris, verhoogde RBC-productie
Aan- of afwezigheid van klinische symptomen hangt af van een 4-tal factoren:
- Snelheid van ontstaan
- Ernst
- Leeftijd
- Hgb-dissociatiecurve
Anamnese
Oorzaken: divers à goede anamnese = noodzakelijk
Bloedverlies? Geelzucht? Atrofie van de tongpapilli? Neuropathie? Medicatie? Erfelijk? Leukemie?
Indeling van de anemieën
Verminderde celproductie
- Proliferatiestoornis stamcel
- Proliferatiestoornis RBC-precursoren
o Stoornis DNA-synthese
o Stoornis Hgb-synthese
- Ongekende oorzaak
,Door afbraak RBC
Intrinstiek: in de RBC (meestal erfelijk) Extrinsiek: buiten de RBC
- Membraandefecten - Mechanisch, chemisch – fysisch
- Enzymdeficiënties - Infectie
- Defecten in globineketens - Antilichamen: op RBC die deze sensibiliseren
- PNH waardoor ze worden afgebroken door de milt
Volgens MCV/MCH
HOOFDSTUK 2: IJZER HAEM AFWIJKINGEN
Ferriprieve anemie Zie afbeeldingen ppt
Ferritine: deel van opgenomen ijzer dat wordt opgeslagen onder deze vorm, de rest gaat verder naa het bloed
Ferriprieve anemie: gevolg van ijzertekort
Laboratorium
- Daling van hgb (HTC, RBC)
- Daling MCV, MCH en MCHC
- RDW stijgt
- Fe, ferritine daling en Trf stijging
- Bloeduitstrijkje; microcytair, hypochroom
- BM: ijzer afwezig, toename erytroblasten
Goede parameter om mergreserves te meten in het bloed = ferritine! à Kan
stijgen bij infecties en zo anemie camoufleren
Chronische anemie
Chronische anemie: secundaire anemie geassocieerd met: langdurige inflammatoire aandoeninge, langdurige
infecties, maligniteiten en niersufficiëntie
Oorzaken
Chronische ziekten: Nieraantasting:
- Infectieus TBC; osteomyelitis - EPO gedaald
- Inflammatoir: RA, SLE, IBD - Ureum, creatinine sterk verhoogd
- Maligniteit: long-en borsttumoren, Ziekte van - Therapie: nierdialyse , EPO
Hodgkin
- Diabetes mellitus
Pathogenese
- Verminderde beschikbaarheid van ijzer door gestegen concentratie Hepcidine à vermindert
ijzerresorptie
- EPO verminderd: verlaagde aanmaak, verminderde respons
- Verminderde overleving RBC door verhoogde activiteit van de macrofagen
- Rol van Hepcidine (aangemaakt in de lever Gr. “Hepar”): regulator van ijzerresorptie
- Rol van Cytokines
o Verhoogd bij inflammatoire processen
o IL-1, IL-6, TNF-α
, Laboratorium
- Normochrome, normocytaire anemie.
- Laag Fe en Transferrine
- Ferritine verhoogd.
- STrfR ( oplosbare TRF-receptoren )
o ACD normaal
o IDA en Hemolytische anemie gestegen
- Hepcidine gestegen
- BM: ijzerstapeling
- Verminderde activiteit van het beenmerk en lichte hemolyse
Gevolgen
- Ijzerstapeling in BM
- TBC, Ziekte van Hodgkin, Lupus, Rheumatoid Arthritis, Infammatory Bowel Syndrome (ziekte van Crohn,
colitis ulcerosa)
- Nierfalen
o Stadium 1: nierschade met normale of gestegen GFR
o Stadium 2: nierschade met mild gedaalde GFR
o Stadium 3: gematigde gedaalde GFR
o Stadium 4: ernstig gedaalde GFR
o Stadium 5: nierfalen
Hemochromatose
Hemochromatose: ijzeropstapeling erflelijk/verworven die ontstat doordat de ijzeropname veel hoger is dan het
ijzerverlies
- Autosomaal recessief: mutatie in HFE (High Fe) gen
- Massieve ijzerresorptie met aantasting van verschillende organen: lever, hart, HFE Structuur
pancreas, …
- Mannen > vrouwen: fysiologisch verlies van Fe bij vrouwen door menstruatie
- Vooral bij blanken
Oorzaak: 2 puntmutaties gevonden op
- C282Y: Tyrosine ipv cysteïne
- H63D: Asparaginezuur ipv Histidine
à Functie normaal HFE eiwit: vermindert affiniteit van trf-receptor voor transferrine thv
darmepitheel en weefsels
Werking
- HFE = MHC-I-molecule die zich aan opp van de cel bevindt à kan binden met β2-Microglobuline
- Aan opp van de cel à complex met TfR-1 (Transferrine-receptor)
- HFE heeft een sensor-functie op Fe-TRF-Concentratie in bloed
o Indien Fe-TRF hoog àHFE dissocieert van TfR-1 à HFE-TfR-2
àstimuleert BMP-6 (Bone Morphogenic Proteïne-6)
o Leidt via aantal bijkomende stimulaties tot een verhoogd Hepcidine en bijgevolg tot verlaging van
Fe
- HFE-mutatie verhindert binding met β2MG (HFE aggregeert in de cel en kan niet naar celopp migreren
waardoor geen interactie met TfR-1 en Hepcidine daalt en Fe verhoogd)
Laboratorium
- Ijzer > 195 µg/100ml (45 – 170 )
- Transferrinesaturatie > 45% NW:<30%
- Ferritine > bovenste grens RW
- Leverenzymes gestoord.
- Opsporen mutatie(s) : C282Y , H63D (ultieme diagnose)
Kliniek: vermoeidheid, buikpijn (lever), artritis, impotentie, amenorrhee, depressie, diabetes, hartklachte,
Therapie: aderlating : teveel aan ijzer via bloed verwijderen
