Webcast 1
Vorming Nederlandse staat, drie periodes:
1. Landsheerlijke periode (10e – 16e eeuw)
- Afzonderlijk land bestaat nog niet -> Nederlanden deel Romeinse Rijk
- Leenstaten bestuurd door graven en hertogen
Bevoegdheden in “leen”, konden in principe overgedragen worden maar in praktijk erfelijk
- Einde 14e eeuw: vorming Nederlandse staat
o Bourgondische heerschappij (1384 – 1482)
o Habsburgse heerschappij (1482 – 1581)
Karel V (1515 – 1555)
Centralisatiestreven: wens centraal bestuur
Staten Generaal (1464)
Raad van State (1531)
2. Opstand, 80-jarige oorlog (1568 – 1648)
- Verzet tegen centralisatie / inquisitie
- Unie van Utrecht 1575
o Nederlandse gewesten: verdrag van gezamenlijke defensie
- Plakkaat van Verlatinghe 1581
o Habsburgse heerschappij verworpen (Noordelijke gewesten)
3. Republiek der Verenigde Nederlanden (1508 – 1795)
- 1588 geboortejaar: staten aanvaarden soevereiniteit
- 7 gewesten: confederatie
Macht gedecentraliseerd, uitwendige gelegenheden Staten Generaal in overleg
- Ambten:
o Staten Generaal: uitwendige gelegenheden, met instemming gewesten
o Raad van State: zorg voor leger te land
- “Versteend” stelsel (veel uit landsheerlijke periode)
Webcast 2:
Vestiging van de eenheidsstaat (1795 – 1840)
Franse tijd 1795 – 1813
3 fases:
1. Bataafse Republiek 1795 – 1806
- Eenheidsstaat in plaats van eerdere confederatie
o Departementen onzelfstandig, bestuur ondergeschikt
- Grondwet, staatsregeling 1798
o Grondrechten
o Overheidsambten (bevoegdheden – verhoudingen)
o Machtenscheiding centraal
2. Koninkrijk Holland 1806 – 1810
- Constitutie 1806
- Onder Lodewijk Napoleon
3. Inlijving bij Frankrijk 1810 – 1813
- Franse constitutie 1804 gaat gelden
- Codificatie privaat- en strafrecht (blijven nog langer gelden)
,Regeerperiode Willem I 1813 – 1840
- 1813 – 1815: slechts soeverein vorst Verenigde Nederlanden
- GK van Hogendorp
o Grondwet 1814:
Soevereine vorst
Staten Generaal
- 1815: Willem I, koning Koninkrijk der Nederlanden
o Grondwet 1815 -> GK van Hogendorp
Koning en SG + bevoegdheden
Tweekamerstelsel
Meer grondrechten
- Verlicht despoot
- 1830: afscheidingen België
- Aankondiging ministeriële verantwoordelijkheid
- 1840: Willem I treedt af => eenheidsstaat voltooid
Webcast 3
Vestiging parlementaire democratie
- Controlerende rol parlement
- Algemeen kiesrecht
1. Grondwetsherziening 1840
Gevolg afscheiding België
- Invoering strafrechtelijke ministeriële verantwoordelijkheid
o Contraseign minister
2. Grondwetsherziening 1848
- Thorbecke
- Politieke ministeriële verantwoordelijkheid: ministers verantwoordelijk voor het beleid
- Ontbindingsrecht parlement door regering (art. 64)
3.
- Kwestie Meijer 1866
o Reikwijdte ministeriële verantwoordelijkheid: al het handelen
- Luxemburgse kwestie 1668
o Vertrouwensnorm wordt ingevoerd (ongeschreven)
Vestiging parlementair stelsel
o Politieke ministeriële verantwoordelijkheid
o Ontbindingsrecht
o Vertrouwensregel
Algemeen kiesrecht
4. Ontstaan politieke partijen (vanaf 1878)
5. Grondwetsherziening 1917
- Gelijke subsidiëring openbaar en speciaal onderwijs
- Nieuw kiesstelsel (evenredige vertegenwoordiging)
- Invoering algemeen mannenkiesrecht
- Recht voor vrouwen om gekozen te worden
o 1919: ook algemeen kiesrecht voor vrouwen (in 1922 in Gw)
, Hoorcollege 1: staatsrecht
Staatsrecht: organisatie- en bevoegdhedenrecht
- Overheidsambten
o Verhouding, samenstelling, bevoegdheden
- Verhouding overheid – burger (element grondrechten)
Bronnen:
- Grondwet
- Gewoonterechtelijke regels (weinig, belangrijkst: vertrouwensregel)
o Gebruik in de praktijk
o Rechtsovertuiging
- Aantal ongeschreven regelingen:
o Organieke wetten (vastgesteld n.a.v. Opdracht Gw, bijv. Art 75 Gw -> wet RvS)
o Verdragen (belangrijk: EVRM)
o Reglementen van orde
Democratische rechtsstaat:
-Democratie:
=> Bevoegdheden die volk en parlement hebben
1. Regelmatig verkiezingen
2. Bereidheid tot machtswisseling
3. Centrale rol voor parlement
-Rechtsstaat
=> Bevoegdheden overheid inperken
Grondrechten: creëren staatsvrije sfeer
Legaliteitsbeginsel: bevoegdheid overheid dient te berusten op wet of Gw
Machtenscheiding: mogen niet zelf hun bevoegdheden uitbreiden
Onafhankelijke en onpartijdige rechter
Regering en parlement:
Samenstelling:
Regering: art. 42 lid 1 Gw
Koning en ministers
- Art. 42 lid 2: ministeriële verantwoordelijkheid, koning onschendbaar (regeringsbeleid)
- Art. 47, gevolg art. 42 lid 2: minister tekent
Kabinet: ministers + staatssecretarissen
- Ministers: art. 43 (benoeming), art 44 (positie ministerie) art 48 (MP tekent)
- Staatssecretarissen (art. 46) ondergeschikt aan minister
Gewoonte: staatssecretaris vertrekt ook wanneer minister vertrekt
Ministers tezamen: ministerraad (art. 45 Gw) RvOMR
- Speciale positie MP (art 9)
- Homogeniteitsregel (art. 12 lid 2 RvOMR)
Parlement: 50-72 Gw, RvOTK, RvOEK
Officiële benaming: Staten Generaal
- Tweekamerstelsel (art. 51 Gw)
- Totstandkoming: 52-56 Gw + kieswet
- Stelsel van evenredige vertegenwoordiging
Verhoudingen SG en regering:
- Art. 57 lid 2 Gw: lid SG en lid regering kan niet
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur victormaas. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €5,44. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
