Inleiding ................................................................................................................................................ 3
Tekstbespreking “The Teaching of Architectural history and Theory in Belgium and the Netherlands” ..... 3
Terminologie en oog voor chronologie ......................................................................................................... 3
1. Klassieke Oudheid .............................................................................................................................. 4
1.1 Kennis architectuur van de oudheid? Wat kunnen we weten? .............................................................. 4
1.2 Kenmerken .............................................................................................................................................. 4
Griekse en Romeinse bouworde: Dorisch, Ionisch, Korintisch .................................................................. 4
Hoofdgestel portiek (portico) in klassieke architectuur ............................................................................ 5
1.3 Typologie & materialiteit ......................................................................................................................... 5
Materialen en opbouw klassieke architectuur .......................................................................................... 5
Ruimtewerking en grondplan .................................................................................................................... 6
Structurele uitdagingen ............................................................................................................................. 7
a. Tongewelf .......................................................................................................................................... 7
b. Bogen en bogenrijen (toepassen van rondbogen) ............................................................................ 7
c. Kruisgewelf......................................................................................................................................... 7
d. Koepel ................................................................................................................................................ 8
1.4 Stedelijke context .................................................................................................................................... 9
Militaire architectuur................................................................................................................................. 9
Architecturale ruimte: de antieke stad ..................................................................................................... 9
De stad als beschavingsideaal ............................................................................................................... 9
Motoren achter verstedelijkingsproces, ontstaan .................................................................................... 9
Synoikisme ............................................................................................................................................. 9
Apoikia ................................................................................................................................................. 10
Ruimtelijke evolutie: kenmerken van monumentaliseringsprocessen ................................................... 10
Voorbeeld: Acropolis te Athene (2e fase) ............................................................................................ 10
Voorbeeld Priëne: elementen van een klassiek stad .......................................................................... 11
Woonhuizen in een klassieke stad ...................................................................................................... 11
Voorbeeld Rome in de keizertijd (1ste – 2de eeuw na christus) ............................................................ 12
Nabloei van de antieke stad en architectuur .................................................................................. 13
1.5 Erfenis .................................................................................................................................................... 16
Het Karolingische Rijk (751-814) ............................................................................................................. 16
, 1.3 Frankrijk ................................................................................................................................................. 18
1.4 Vernieuwingen in de Romaanse architectuur ....................................................................................... 19
3. Middeleeuwse stedelijke context...................................................................................................... 20
3.1 Vroege stadsgroei in de Nederlanden (7de – 10de eeuw ~ vroege middeleeuwen) ............................... 20
3.2 Ontwikkeling en bloei Middeleeuwse steden (11de – 13de eeuw ~ hoge middeleeuwen) .................... 21
Morfologie Middeleeuwse steden .......................................................................................................... 22
Structurerende elementen .................................................................................................................. 22
Concentrisch .................................................................................................................................... 22
Naast een bestaande oudere eenheid een nieuwe meer dynamische nederzetting plaatsen....... 23
Groei is vaak veel complexer ........................................................................................................... 23
Structurerende elementen van de middeleeuwse stad ...................................................................... 23
Nieuwe stadsstichtingen ..................................................................................................................... 24
Sociale structuur en inrichting van de middeleeuwse stad................................................................. 24
3.3 Naar een crisis van de middeleeuwse stad (14de – 15de eeuw) ............................................................. 24
4. Gotische architectuur ....................................................................................................................... 25
4.1 Vroege gotiek ca 1140 – ca 1250 ........................................................................................................... 25
Kenmerken gotische kerk ........................................................................................................................ 26
4.2 Hoge gotiek ca 1250 – ca 1400 .............................................................................................................. 28
Engeland: Early English (vroege Engelse Gotiek) ..................................................................................... 29
4.3 Late gotiek ca 1400 – ca 1530 ............................................................................................................... 30
5. Renaissance: 15de-16de eeuw, omschakeling in maatschappelijke denken ........................................... 31
5.1 Copernicaans-heliocentrisch wereldbeeld (1535-1539) ....................................................................... 31
Renaissance – 15de-16de eeuw omschakeling in denken over ‘stad en maatschappij’ ............................ 31
5.2 Renaissance (ca. 1420- ca. 1600)........................................................................................................... 32
Vroege renaissance (ca. 1420 – ca. 1490) ............................................................................................... 33
Hoog-renaissance (ca. 1490 – ca. 1530) .................................................................................................. 33
Laat-renaissance (ca. 1530 – ca. 1600).................................................................................................... 34
5.3 Hoe evolueert dit verder buiten Italië? ................................................................................................. 34
6. Barokke architectuur, 17de-18de eeuw................................................................................................ 35
Nieuwe stedelijke fenomenen..................................................................................................................... 35
Residentiesteden ..................................................................................................................................... 35
Hervorming en Contrareformatie............................................................................................................ 35
2
,Inleiding
Tekstbespreking “The Teaching of Architectural history and Theory in Belgium and the Netherlands”
→ Discussie over de context en praktijk van architecuurgeschiedenis in academisch onderwijs lage landen
Thema’s in de tekst:
- Wat is de canon van architectuurgeschiedenis?
- Hoe wordt architectuurgeschiedenis opgevat?
- Welke aspecten komen daarvan terug in het architectuur onderwijs?
- …
België en Nederland hebben andere tradities op het vlak van architectuur
Sterke link met onderzoek in puntje 3 van de tekst
Wat is die canon in de architectuurgeschiedenis?
Canon = architecten, architectuurgebouw, complexen, evoluties die onze samenleving als
waardevol zou erkennen of erkent heeft en die dienen als referentiepunt in de architectuurpraktijk
en in het architectuuronderwijs.
~ mijlpalen in de architectuur
Heel wat verbreding in dat onderwijs vanuit onderzoek, maar ook vanuit debat
Evolutie: meer en meer nadruk op hedendaagse periode
Geen exacte wetenschap, maar een humane wetenschap
Aandacht voor wereldarchitectuur wordt aangehaald in tekst + genderperspectief
Terminologie en oog voor chronologie
= zeer essentieel
~ terminologie kan verschillende connotaties hebben doorheen periodes
Fronton = bekroning van de gevel (venster of ingang)
Terminologie komt vanuit de klassieke architectuur en werd daarna overgenomen in versch stijlen
!!!!Vocabularium van de architectuur
Boekje digitaal beschikbaar op BB
3
, 1. Klassieke Oudheid
1.1 Kennis architectuur van de oudheid? Wat kunnen we weten?
~ Wat zie je in Italië en Griekenland aan historische relikwieën?
= ruïnes, fragmenten (vaak uit marmer) die bewaard zijn
Verwoesting Pompeii
- Terugkomende materialen: niet enkel marmer, maar ook terracotta, baksteen, glas, houtconstructies,…
Vooral marmer bleef bewaard (marmer = duurzaam materiaal)
- Typologieën: tempels, woningen (slechter bewaard; waren uit minder duurzaam materiaal),…
1.2 Kenmerken
→ Vitruvias, De Architectura (10 boeken), ca. 25 voor Christus
Gaat verschillende elementen, materialen, stijlen, typologieën, technieken,… bespreken
Griekse en Romeinse bouworde: Dorisch, Ionisch, Korintisch
= te herkennen aan kapitelen
~ Gaat over stijl, proportie en symmetrie
Dorische orde (oudste) Ionische orde Corinthische orde
Kenmerken: Kenmerken: Kenmerken:
- Grotere zuilen - Slankere zuilen in vgl met - Nog slankere zuilen
- Geen basis (sokkel) Dorische - Meer geornamenteerde
- Zuilschacht versmalt naar boven - Basis of sokkel zuilenorde
- Gecannuleerd (cannulere of groef) - Voluutvormige (spiraal of - Hoge zuilenbasis
- Eenvoudig kapiteel, (decoratie) krul) kapiteel - Kapiteel gedecoreerd met
- Vaak gebruikt in acanthusbladen
tempelarchitectuur
- Onderste bouwlaag bij combi’s - Bovenaan bij combi’s (te
- - Versmalling = stabiliteitsfunctie maken met visueel aspect,
(meer evenwicht) + maakt geheel maar ook de zwaartekracht)
slanker
4
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur delangheEline. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €6,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.