Wie is Brulet? Conservatieve Premier
Wat wil hij? Socialisten in Waalse gemeente stoppen → gaat regels aanpassen
- Extra stemmen voor cijnsbetalers en mensen met een hoog KI (4 stemmen)
- Arbeiders onder de 30 niet stemmen + moeten drie jaar in dezelfde residentie verblijven
- Waarom is die drie jaar residentie een tricky systeem? mensen in de 19e eeuw verhuizen
naar waar er werk is, dus als je verhuisde kon je niet stemmen
- In praktijk? dat mensen van 35 zeker waren om te kunnen stemmen als arbeider (maar
levensverwachting voor arbeiders laag)
- Corporatisme: gemeente met meer dan 20.000 inwoners hebben 2 keer verkiezingen
- Welke verkiezingen?
● Gewone gemeenteraadsverkiezingen
● Verkiezingen voor de vertegenwoordigers van de werkgever en werknemer
- Evenredige vertegenwoordiging mogelijk in de steden, tenzij er een meerderheid is in de eerste
ronden
- In praktijk: dat in de steden als er geen meerderheid is in de eerste ronde, de zetels worden
verbrokkeld
- Voordeel katholieken? staan zwakker in steden
Socialisten ⇒ ‘La loi des quatre infamies’
- Heftige campagne tegen de kieswet van brulet →blijft bestaan tot 1921.
Evenredige vertegenwoordiging !!!
= door het meerderheidssysteem haalden de katholieken alles in Vlaanderen en er tegelijkertijd in wallonië een
socialistische as aan het opkomen is
- Om te vermijden dat VL en WL uit elkaar drijven : druk voor ander systeem aka systeem voor
evenredige vertegenwoordiging;
- EXTRA: Evenredige vertegenwoordiging is een kiessysteem waarbij het percentage behaalde
zetels bij goede benadering evenredig is met het percentage behaalde stemmen. Een partij die
20% van de stemmen haalt, heeft in een systeem met evenredige vertegenwoordiging dus
recht op 20% van de zetels.
Redenen tot overschakelen naar dat systeem:
● Als er een MS is dan is er altijd een dynamiek tussen twee blokken → gaan de soc en de lib dan ooit
niet op een lijst blijven staan en op den duur aan de macht komen? = katholieken macht verliezen?
● Wie voorstander van dit systeem? de liberalen en deel v/d katholieken
- Lib? kregen grote klappen door de uitbreiding van het stemrecht
- Kat? ev beste manier om de SL weer te geven hoe ze is + katholieken grootste
maatschappelijke macht van BE → Dus blijven ze zo aan de macht
Gevolg EV?
● lib kunnen apart overleven
● socialisten genieten minder van het meerderheids effect in Wallonië
● invloed christendemocraten groeit
● indijken doorbraak BWP
⇒ belangrijke switch door het stemrecht uit te bereiden zijn we al weg van het systeem waar je stemt voor
mensen die je kent, dan voor ideeën, partijen.
- Dus op lange termijn worden de zetels verdeeld tussen de partijen
Katholieken en ev?
⇒ Probeerden het EV alleen in de steden te krijgen → woude MH op platteland (sterk) → onmogelijk gebleken
→ hele land EV.
- Beernaert? Ev is onvermijdelijk ⇒ Liberalen en Socialisten samen voor EV.
⇒ in 1899 → Ev in parlement
- NIET voor de gemeente
- dus? platte land is onbetwist, maar steden…
, = Het ev zorgt dat we op lange termijn akkoorden moeten maken om elkaar te
tolereren.
Vrouwen ?? (konden niet stemmen in de 19de eeuw)
Waarom vrouwen in het nadeel? vooral door het burgerlijk wetboek 1804
- =anti vrouw in meerdere opzichten
- vrouwen die getrouwd zijn, onder de wet van het wetboek 1804 komen
onder de macht van hun echtgenoot → gehoorzame
- bv. echtgenoot kan zich verzetten tegen zijn vrouw als zij bv een
job kiezen die hij niet wilt dat ze beoefend.
Een expliciet huishoudelijk mandaat (19e eeuw) : kwam er want de tekst van
het burgerlijk wetboek maakte het de vrouw moeilijk om alleen op te treden zonder
haar man.
⇒ Marie popelin (1888) (Haar advocaat LOUIS FRANK - LIB)
- Studeerde rechten aan ULB → Als eerste afgestudeerde vrouw vroeg zij toegang aan de balie van BXL
tot het beroep van advocaat → Het hof van beroep verwierp haar verzoek met argumenten over de
natuur van de vrouw en haar sociale rol.
- Haar cassatieberoep werd een jaar later afgewezen met het argument dat, als vrouwen vrije beroepen
wilden uitoefenen, de wetgever dit dan maar moest regelen. De zaak-Popelin kreeg grote
bekendheid en was een belangrijk moment in de bewustwording van het feminisme
= Vrouwen zijn volledig uit beeld
- feministen = zijn een selecte groep burgerij.
● recht op arbeid en burgerij (familierecht) belangrijker
Reacties?
- Kerk :
● Vrouw aan de haard (gehoorzamen aan haar vent)
● wat mag er wel? ijveren voor specifieke beschermingsmaatregelen = vrouwen zwakker
(bv.steun tegen alcoholisme)
- Socialisten :
● vrezen als ze de vrouwen laten stemmen dat de meerderheid van de katholieken niet gaat
worden gebroken
- Waarom? vrouwen die thuis bleven → gingen kerk
Belgische feministen?
Activistes?
● emilie claeys (gent - soc)
- Wat? probeert socialisten te overtuigen dat vrouwen ook moeten stemmen
● zoe de gamond en isabelle Gatti de gamond (BXL- utopisch soc-lib)
- Wat? voorzien onderwijs voor vrouwen in Brussel (marie popelin leerling en erna medewerker)
● Maria baers (apen/ Bxl - kath)
Mijlpalen?
● Marie popelin en Isala van Diest
- wat? Popelin stichtte Belgische Liga voor Vrouwenrechten samen met Isala Van Diest, de
eerste Belgische vrouwelijke arts.
⇒ Na WOI is het probleem van de statuur van de vrouw binnen het huwelijk nog altijd niet opgelost dat komt pas
rond 1958.
,STAATSINTERVENTIE BIJ DE SOCIALE SECTOR
= meer arbeiders kunnen lezen/schrijven= schoolplicht en ze hebben niets te verliezen bij de revolutie want ze
sparen.
Sociale wetgeving (andere overwinningen van de linkse naast het AMS)
=1886 grote rellen in WL met doden, charges van het legen.
- Parlement? ⇒ parlementaire commissie van de arbeid (een commissie die een inventaris opmaakt
met alle ellendige toestanden op de werkvloer. Die commissie heeft een aantal aanbevelingen en er
komen maatregelen.)
- 1887: einde trucksysteem
- je wordt uitbetaald en kiest wat je ermee doet (EXTRA: trucksysteem is de
verplichting om aankopen bij een bepaalde leverancier te doen)
Er komen paritaire en nijverheids - en arbeidsraden
- Er komen maatregelen tegen dronkenschap en verkrotting wordt aangepakt
- 1889: wet op vrouwen en kinderarbeid, de werkrechtersraden hervormd, sociale woningbouw
⇒ Deze maatregelen stoppen na 1895 want dan zijn de conservatieve katholieke aan de macht
1900 ⇒ christendemocraten hun invloed vergroot
- ouderdomspensioen
- arbeidsongevallen
- zondagsrust → kerk
- geen mijnarbeid onder de 60 jaar + pensioen vanaf 60
⇒ Er zijn veel maatregelen en die hebben betrekking op de omstandigheden waarin de mensen hun werk
verrichten. Hoe maatregelen indelen?
● Arbeidsvoorwaarden (leeftijd, duur, arbeidscontract)
● Overleven buiten arbeid (ziekteverzekering, werkonbekwaamheid, ouderdom, werkloosheid)
● Hygiëne verbeteren (epidemieën en krotten)
Reactie van de rijken?
● maatregelen kosten niet veel + economisch draait goed
● angst voor sociale verzet
● toegevingen van de christendemocratie
Subsidiariteitsbeginsel
= mensen geen rechtstreeks geld geven van de staat maar doen via de ziekenkas, vakbond
- EXTRA: Het subsidiariteitsbeginsel is een organisatiewijze tussen 'hogere' en 'lagere' openbare
overheden.
STRIJD OM DE BOEREN
= katholieken bouwen een zuil uit om de arbeiders weg te houden van de socialisten + bouwen nog een aparte
zuil uit voor de boeren.
- Waarom misschien raar? het is van belang om nauw verstrengeld te zijn met de kerk, want de kerk is
ook barron, notaris , pastoor die het spil zijn van het platteland
, Gevolgen invoeren AMS
Er is nood aan uitbreiding van publieke partijen
- De katholieken en Liberalen kregen vroeger enkel hulp van de rijke boeren
- in 1894: nood aan opzoeken van arme boeren (want er is crisis - armoede)
Concurrentie van : Daenisme, BWP en liberalen
- Kath willen de boeren absoluut in hun zuil houden want de boer staat voor een hoop waarden die met
de kerk wordt geassocieerd.
- Boer = symbolisch
● Gezin = tegen individualisme, werkt mee op platteland
● Volkskracht = christelijk moraal
● Eigendom = orde en rust (iets te verliezen)
Landbouwcrisis
⇒ katholieken gaan de boeren verenigen in een boerenbond
- Boerenbond in het nieuws geweest: Vlaamse overheid is begonnen met het in vraag stellen met vergunningen voor
landbouwer, die koeien houden in de buurt van een natuurreservaat → boeren kwaad. huidige minister van landbouw
zegt dat de vorige ministers van de cdv te veel pleziertjes gegund aan de boerenbond (want deze brachten hun veel
stemmen bij) terwijl ze wisten dat deze binnen een aantal jaar gingen sneuvelen.
Er is ellende op het vlaamse platteland = schaalvergroting
- Emigratie naar VS, Noord-FR → seizoensarbeid → pendelaars naar de industrie
- De katholieke regering → geen protectionisme meer
● Vrijhandel voor de industrie
● pachtprijzen voor de grootgrondbezitters en adel
- Katholieken stimuleren kleine landeigendommen
● steun naar arbeidsintensieve teelten, buurtspoorwegen, landbouwscholen
● Coöperatieve (aankoop/verkoop), boerengilden, verzekeringskassen, krediet
○ 1890 boerenbond
○ paternalisme, gezag
○ stand solidariteit
Katholieke boerenwereld
boerenbond? Is een financieel consortium
- landbouwers zijn financiel afhankelijk
- christelijke solidariteit tussen eigenaar en pachter: hoogste standen leiden (gezin - godsdienst
eigendom)
Socialisten? goddeloos → boeren luisteren daar niet naar
Daensisme ? meer succes want Daens wijst hen, op hun economische belangen → tegen de
grootgrondbezitters.
(societe generale drukte het geld van BE tot de nationale bank werd opgericht)
