MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD ONDERNEMEN
2022-2023
,1 DEFINITIES EN CONCEPTEN
1.1 MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD ONDERNEMEN
1.2 KENMERKEN VAN MVO
1.2.1 IMPACT VAN ORGANISATIE OP MAATSCHAPPIJ EN MILIEU
1.2.1.1 Triple bottom line
1.2.2 GEÏNTEGREERD IN KERNACTIVITEITEN EN STRATEGIE
1.2.3 GEDEELDE WAARDE: VOORDELEN VOOR DE ORGANISATIE & STAKEHOLDERS
1.3 VERSCHILLENDE BENDARINGEN VAN MVO
1.3.1 NORMATIEVE – MOREEL ETHISCHE BENADERING
1.3.1.1 economische verantwoordelijkheid
1.3.1.2 juridische verantwoordelijkheid
1.3.1.3 Ethische verantwoordelijkheid
1.3.1.4 filantropische verantwoordelijkheid
1.3.2 INSTRUMENTELE – FUNCTIONELE BENADERING
1.4 EVOLUTIE VAN MVO: EEN AANTAL MIJLPALEN
1.4.1 INLEIDING
1.4.2 DE EVOLUTIE VAN MVO
1.4.2.1 sustainable development
1.4.2.2 Triple bottom line
1.4.2.3 shared value
1.4.2.4 sustainable development goals (SDG’s)
1.5 AANVERWANTE CONCEPTEN VAN MVO
1.6 BUSINESS ETHICS
2 DUURZAAM HRM
2.1 INTRODUCTIE
2.1.1 VOORBEELDEN IN DE MEDIA
2.2 DUURZAAM HRM – ONTWIKKELING DEFINITIE
2.2.1 DEFINITIES
2.2.2 DIMENSIES VAN DUURZAAM HRM (DYLLICK & MUFF – 2016)
2.2.3 VOORBEELDEN VAN BEDRIJVEN DIE DUURZAAM HRM TOEPASSEN GELINKT AAN SDG’S
2.3 OVERZICHT VAN 3 HRM ROLLEN – EDGAR & MCANDREW
2.3.1 STRATEGIC SUPPORT ROLE
2.3.1.1 duurzame rekrutering
2.3.1.2 selectie
2.3.1.3 training & ontwikkeling
2.3.1.4 feedback & performance management
2.3.1.5 verloning & erkenning
2.3.1.6 interne communicatie & employee voice giving
2.3.2 EMPLOYEE ADVOCATE ROLE
2.3.2.1 werkomstandigheden
2.3.3 SOCIAL SUPPORT ROLE
2.4 DE HR-ROL IN MVO (DE STEFANO ET AL.)
2.4.1 WELZIJN: STRESS & BURN-OUT
2.4.1.1 stress
2.4.1.2 burn-out
2.4.2 LEIDERSCHAP
2.4.2.1 leiderschapsmodellen
2.4.3 HOE DUURZAAM GEDAG STIMULEREN BIJ MEDEWERKERS?
2.4.3.1 nudiging
,3 MVO: ANTECEDENTEN & EFFECTEN – WHAT WE KNOW & DON’T KNOW
3.1 VASTSTELLING M.BT. MVO-ONDERZOEK
3.1.1 INSTITUTIONEEL NIVEAU
3.1.1.1 predictors/voorspellers van CSR
3.1.1.2 outcomes of csr
3.1.1.3 Mediators
3.1.1.4 moderator
3.1.2 ORGANISATIONEEL NIVEAU
3.1.2.1 predictors of CSR
3.1.2.2 outcomes of csr
3.1.2.3 moderators
3.1.3 INDIVIDUEEL NIVEAU
3.1.3.1 Predictoren van CSR
3.1.3.2 outcomes of CSR
3.2 MVO-BETROKKENHEID
3.3 MVO AUTHENTICITEIT
3.4 KNOWLEDGE GAPS
4 STRATEGISCH MVO
4.1 WAT IS STRATEGIC CSR?
4.2 STRATEGIC CSR: PRINCIPES (MCELHANEY, 2009)
4.3 STRATEGIC CSR: STAPPENPLAN (PORTER & KRAMER, 2006)
4.3.1 IDENTIFICEREN VAN RAAKVLAKKEN TUSSEN DE ORGANISATIE & DE OMGEVING
4.3.1.1 inside-out linkages à porters value chain
4.3.1.2 outside-in linkages à porter’s diamond framework
4.3.2 KIEZEN WELKE SOCIALE KWESTIES MOETEN WORDEN AANGEPAKT
4.3.3 HET CREËREN VAN EEN SOCIALE AGENDA VOOR BEDRIJVEN
4.3.4 HET CREËREN VAN EEN SOCIALE DIMENSIE AAN DE WAARDE PROPOSITIE
4.4 SYSTEMIC CSR/ CSR 2.0 (VISSER, 2010)
4.4.1 PRINCIPES VAN CSR 2.0 (VISSER, 2010)
4.5 CIRCULAIRE ECONOMIE/CRADLE-TO-CRADLE (C2C)
4.5.1 CIRCULAIRE ECONOMIE
4.5.1.1 5 essentiële zaken bij circulaire economie
4.5.2 CRADLE-TO-CRADLE
4.5.2.1 cradle to cradle vs. cradle to grave
4.5.2.2 Product as a service
5 MVO-OPVOLGING & RAPPORTERING
5.1 MVO-OPVOLGING
5.1.1 MVO-SCANS
5.1.1.1 Sustatool
5.1.1.2 Voka charter duurzaam ondernemen
5.1.2 GLOBAL REPORTING INITIATIVE (GRI)
5.2 MVO-RAPPORTERING
5.2.1 WAAROM RAPPORTEREN?
5.2.2 KRITIEK OP MVO-VERSLAGGEVING
5.2.3 ONDERZOEKSTOPICS M.B.T. CSR-RAPPORTERING
5.3 COMPREHENSIVE REPORTING (BOUTEN E.A., 2011)
5.3.1 ONDERZOEK
5.3.2 RESULTATEN
5.4 MVO-REPORTING STANDARDS & RATINGS
5.4.1 CSR REPORTING STANDARDS (MCKINSEY&COMPANY, 2019)
5.4.2 HUIDIGE REGELGEVING MVO-RAPPORTERING
5.4.3 TOEKOMSTIGE REGELGEVING MVO-RAPPORTERING
5.4.3.1 CSRD: stapsgewijze invoering
5.4.3.2 CSRD: double materiality
,5.5 STANDAARDEN DUURZAAMHEID & RAPPORTERING
5.5.1 ISO 26.000
5.5.2 GLOBAL REPORTING INITIATIVE
5.5.2.1 Principes voor report content
5.5.2.2 Principes voor kwaliteitsvol rapporteren
5.6 TRENDS/UITDAGINGEN IN MVO-RAPPORTERING
6 DUURZAAM AANKOPEN – MVO IN (GLOBAL) SUPPLY CHAIN
6.1 INLEIDING
6.2 SUPPLY CHAIN
6.3 WAAROM MVO IN SUPPLY CHAIN?
6.3.1 CORPORATE SUSTAINABILITY DUE DILIGENCE (CSDD)
6.4 MVO-ISSUES IN SUPPLY CHAIN (PEDERSEN E.A, 2006)
6.4.1 DRIVERS & SUCCESFACTOREN VOOR MVO IN SUPPLY CHAIN (ROBERTS, 2003)
6.4.2 VERSCHILLENDE NIVEAUS VAN ANALYSE
6.4.2.1 Sectorniveau: kenmerken van de supply chain (Roberts, 2003)
6.4.2.2 organisatieniveau: focus op kenmerken van de organisatie
6.4.2.3 bilaterale relatie tussen de inkopende organisatie & de leverancier (Pedersen and Andersen, 2006)
6.4.2.4 samenwerkingsverbanden: initiatieven die het bilaterale overstijgen (Lee,2020)
7 SOCIAAL ONDERNEMERSCHAP
7.1 WAT IS SOCIAAL ONDERNEMERSCHAP (SE)
7.1.1 ESSENTIËLE KENMERKEN
7.1.2 VERSCHILLENDE BENADERINGEN
7.2 SOCIAAL ONDERNEMERSCHAP IN VLAANDEREN
7.3 SOCIALE ONDERNEMINGEN ALS HYBRIDE ORGANISATIES (BATTILANA AND LEE (2014)
7.3.1 SE ALS HYBRIDE ORGANISATIES: EXTERNE UITDAGINGEN
7.3.2 SE ALS HYBRIDE ORGANISATIE: INTERNE UITDAGINGEN
7.4 VERSCHILLEN & GELIJKENISSEN MET COMMERCIAL ENTREPRENEURSHIP (AUSTIN E.A ;2006)
,1 D EFIN ITIES EN CO N CEPTEN
1.1 M A A T SCH A P P ELIJK V ER A N T W O O R D O N D ERN EM EN
MV0/CSR = de verantwoordelijkheid van een organisatie voor de effecten van haar besluiten en activiteiten op de maatschappij en het milieu
door transparant en ethisch gedrag.
- MVO houdt in dat organisaties aandacht voor mensenrechten, consumentenbelangen en sociale, ethische en milieukwesties in
hun activiteiten en kernstrategie integreren in nauwe samenwerking met hun stakeholders om:
o Zoveel mogelijk gedeelde waarde te creëren voor hun eigenaren/aandeelhouders en voor hun andere stakeholders en
de samenleving als geheel
o Mogelijke negatieve effecten op te sporen, te voorkomen en te verminderen.
Corporate social responsibility is belangrijk voor bedrijven om verschillende redenen, want het brengt voordelen met zich mee.
- Voor bedrijven
o CSR en RBC (= responsible business conduct) zorgen voor belangrijke voordelen op gebied van
§ Risicobeheer
§ Kostenbesparing
§ Toegang tot kapitaal
§ Duurzaamheid van de activiteiten
§ Vermogen om te innoveren en uiteindelijk winst.
- Voor de EU-economie
o CSR en RBC maken bedrijven duurzamer en innovatiever, wat bijdraagt tot een duurzamere economie.
- Voor de maatschappij
o Bieden MVO en RBC een reeks waarden waarop we een hechtere samenleving kunnen bouwen en waarop we de
overgang naar een duurzaam economisch systeem kunnen baseren.
Corporate social responsibility = contextspecifieke organisatorische acties en beleidsmaatregelen die rekening houden met de verwachtingen
van de belanghebbenden en de drievoudige bottom line van economische, sociale en milieuprestaties.
- CSR is context specifiek & dat is belangrijk omdat MVO afhangt van je activiteit. Je moet nadenken waar je als bedrijf impact hebt
en gelinkt aan de activiteit en regio waar je actief bent.
1.2 K EN M ER K EN V A N M V O
1. Impact van organisatie op maatschappij en milieu
2. Geïntegreerd in kernactiviteiten en strategie
3. Gedeelde waarde: voordelen voor de organisatie & stakeholders
4. Vrijwillige initiatieven, meer doen dan wat wettelijk opgelegd is.
, 1.2.1 IM PA C T V A N O R G A N ISA TIE O P M A A TSC H A PPIJ EN M ILIEU
GRPS = global risks perception survey
- In welke mate zijn bedrijven zich bewust van de impact op maatschappij en milieu
- Je ziet een rapport dat jaarlijks in de pers komen met een jaarlijkse top in Davos waar bedrijfsleiders & politici economische
maatschappij zaken bespreken.
- Ze doen elk jaar een bevraging & wat vinden jullie de belangrijkste global risks zijn voor de komende jaren.
o Global risk = de mogelijkheid dat zich een gebeurtenis of omstandigheid voordoet die, indien hij zich voordoet, een
aanzienlijk deel van het mondiale BBP, de bevolking of de natuurlijke hulpbronnen negatief zou beïnvloeden.
- De resultaten van de laatste bevraging
o We zien 5 categorieën (economie, environmental, geopolitical, societal, technological)
o Het toont aan dat bedrijfsleiders en academici dat zie environmental issues een risico
vormen. Het zegt wel dat bedrijven inzien dat er iets misloopt in het milieu en dat heeft
een impact op het bedrijf.
§ We zien dit gebeuren in 2 richtingen
› Bedrijf heeft impact op het milieu
› Milieu heeft impact op het bedrijf
- De Global risks landscape: an interconnections map
o Figuur toont dat de risks van de domeinen aan elkaar gelinkt zijn.
§ Ze zijn direct gelinkt aan andere zaken.
› Voorbeeld: Klimaatverandering: België is goed
gespaard door klimaatverandering, maar andere
landen steker geraakt. Doordat het een impact heeft
op andere landen dan heeft dat een invloed op
toeleveringsketen (koffie, thee, chocolade) komen
uit andere landen die hiervoor gevoelig zijn. We zien
ook dat milieuprobleem leiden tot migratie. als er
migratie komt en met meer op hetzelfde oppervlakte
leven dat leidt tot conflicten.
VERVUILING DOOR PLASTICS
- Plastic is goedkoop & makkelijk in gebruik, maar het heeft een grote milieu-impact
- Plastics zitten overal momenteel (rivieren, zee…) wordt een bedreiging voor ons
ecosysteem
- Wasmachine
o Synthetische kledij (fleece) dan komen er kleine plastic partikels los en komen
in het water terecht, het heeft een milieu-impact
- Danone aangeklaagd
o Te veel plastic gebruik, bedrijven worden daarvoor verantwoordelijk gesteld.
het is een issue waar we moeten gaan kijken hoe moeten we dit anders aanpakken
MODESECTOR
- Waar wordt het geproduceerd?
- Kinderarbeid, werkomstandigheden
- Grote impact a katoen is een plant die veel water nodig heeft, jeans moet veel gespoeld worden
- Grootste probleem a we dragen onze kledij niet genoeg (6 à 7 keer dragen we bepaalde stuks)
- Fast-fashion is goedkoop, waardoor mindere kwaliteit, waardoor we vaak nieuwe kopen.
VOEDINGSECTOR
Voeding heeft een grote impact op ons milieu en maatschappij
- Voorbeeld: het kweken van avocado’s
o Avocado’s zijn de laatste jaren populair geworden
§ Impact hiervan is dat bossen worden gekapt
§ Andere teelten opzijschuiven om avocado’s te kweken om zo meer geld te verdienen
§ Probleem
› Niet goed voor natuur
› Veel water nodig in regio’s waar er waterschaarste al is (filmpje vanuit Andalusië)
