Dit is een samenvatting gebaseerd op de powerpoint samen met de (volledige)lesnotities. Duidelijke onderverdeling in titels, tussentitels en onderverdelingen. Dit is nog maar een deeltje, wanneer het document volledig klaar is, zal de ge-update versie online staan!
Historische inleiding van het privaatrecht
Inleiding - inhoud
• Praktisch
• Wat is rechtsgeschiedenis? -> wat is recht? –> bronnen van het recht
• Romeins recht
o waarom?
o wat?
o archaïsch recht
o klassiek recht
Wat is rechtsgeschiedenis? -> wat is recht? –> bronnen van het recht
Rechtsgeschiedenis = geschiedenis van het recht. Maar wat is het recht? Daaraan gekoppeld bronnen van het recht.
Praktisch - Wat is rechtsgeschiedenis? -> wat is recht? –> bronnen van het recht
• Wat is rechtsgeschiedenis? -> wat is recht? Hetzelfde? want recht = logica? voorbeeld art. 1674 B.W.
Je had bepaalde wetmatigheden waarover je niet moest discussiëren. Van zodra je het hebt over ercht, heb je regels die
universeel zijn die je altijd overal terug vindt. Vroeger werd het natuuurrecht genoemd waarbij ‘natuur’ werd gelinkt aan het
universele.
Recht is gelijk aan logica, je moet logisch denken. Is hoe natuurrechtelijke filosofen / natuurrechtecht juristen denken. Juristen
van 17e eeuw zijn natuurrecht juristen
Logisch denken leidt tot logische antwoorden. Maar als het recht gelijk is aan logica waarom moeten we nog naar de
geschiedenis kijken?
Samuel Puffendorf: een van de belangrijjkste natuurrechtelijke filosofen
- Verkoop van een onroerend goed (niet beweegbaar/ verplaatsbaar
zaken) bv een huis en er is een conflict tussen koper en verkoper.
- Huis is verkocht, en gaan bij de notaris waarbij de overhandiging
gebeurt van geld en het eigendom. Bij die notaris gebeurt een
eigendomsoverdracht – juridische gevolg van die uitvoering van de
koop/verkoop overeenkomst.
- Art. 1674 BW zegt dat er een probleem is als de verkoper wordt
benadeeld waarbij die koop kan worden vernietigd. Een vernietiging van
de koop = betekent dat het contract wordt geacht nooit te hebben ontstaan en moet de overhandiging terug gebeuren.
Benadeeling van 7/12de gaat over de waarde van het goed. Een contract kan niet afwijken van art. 1674 zelfs indien de
koper bij de sluiting van het overeenkomst meegeeft dat hij de art. buiten toepassing laat.
- Art 1674 BW Ingevoerd in de Code Civil tijden van Napoleon. En in 1804 is door de fransen deze artikel ook van toepassing
geworden bij ons en is die artikel in het wetboek blijven staan (geldend recht). Tussen 1804 -2021 zijn er 2 zaken geweest
waarin deze art 1764 is aangehaald. – heel weinig gebruikt omdat de verkoper zijn huis onder zijn waarde verkoopt terwijl
hij zijn pand het beste kent en zijn waarde.
- Deze regel gaat terug naar de eertse helft vn de 12De eeuw V.Cr. toen werd die artikel gemaakt en toen de wetboek werd
gemaakt werd deze artikel erbij toegevoegd. Is het dan een vergissing en moest het niet in de wettekst? Fout, in de 6De E
n.Cr. moest het wel.
- Jaren 530 -> keizer Justinianus van het oost-romeinse rijk. Slechte periode; boeren in de schulden en hebben geen cash
meer. EN verkopen hun boerderijen aan spotprijzen. Het was een crisismaatregel om te zorgen dat als je je zaak hebt
verkocht aan een spotprijs kan je je goedd terugvorden als de verkoper benadeeld is. Daarom is de verkoper de zwakke
partij in deze situatie terwijl normaal de koper de zwakke partij is. Maar hier in dit specifiek geval is het anders.
1
, Wat is rechtsgeschiedenis? -> wat is recht? Hetzelfde? Neen, recht ≠ logica
• politiek compromis: 7/12
In de tijd van Justinianus was het simpel, dan ging het om de helft van dat artikel. (als je helft benadeeld wordt, krijg je
vernietiging). Maar in loop van de jaren wordt er gediscussieërd waarbij eer een compromis gemaakt wordt en dat is dus de
7/12e. Waarom niet de helft maar 7/12? In de tijd van justinianus ging het altijd om de helft. Maar in de loop van de eeuwen
wordt erovr gediscussieerd. In de consaille d’etat was er een discussie en dus hebben ze een compromis gesloten over die 7/12.
Dus is afkosmtig van een bepaalde periode in de geschiedenis waarover een compromis is gesloten.
• traditie: waarom niet koper? Waarom alleen onroerend goed? Romeins recht. Pas later consumentenbescherming
Die koper is in het Romeins recht lang niet beschermt geweest. “CAVEAD EMPTOR”: koper wees voorzichtig, kijk of er een
gebrek is. Want als er gebrek is na de koop is dat pech voor u. Dus als de koper het gebrek niet ziet op het moment van de koop,
kan hij er niet achteraf opkomen. Analoog met vergissing.
• traditie = vaak achterhaald, soms folklore à De vraag vandaag is dan of we er nog iets mee zijn? Moet het artikel nog in het
BW staan? NEE, men heeft dit artikel in het nieuw BW weggehaald.
• Bronnen van het recht: historisch gegroeid
Wat is rechtsgeschiedenis? -> wat is recht? –> bronnen van het recht
• Veldwetboek 1886 à We hebben in BE een veldwetboek dat gaat over alles wat te maken heeft met landbouw, hagen,
veeteelt. Die regeling heeft een interessante regeling:
“14. De eigenaar van een bijenzwerm heeft het recht er opnieuw bezit van te nemen, zolang hij niet opgehouden heeft hem
te volgen of terug te vorderen.” è Regelt wat er moet gebeuren met de eerste eigenaar van een bijenzwerm. Die oplossing
is generatie op generatie overgedragen maar hebben niet echt praktisch nut.
• BW 1804, aangepast in 1949
o Keizer (een keizer heeft het aangepast)
o myriameters (myriameters heeft het aangepast – het is een term voor afstanden: myriameter)
o ‘gebrekkige’
• path dependence = betekent dat het gemakkelijker is om iets te blijven doen dan te veranderen naar iets nieuw. Vandaar
dat er zulke dingen die praktisch niet belangrijk waren bleven staan in het wetboek. Letters op je laptop staan in een
bepaalde volgorde en is niet veranderd zelfs in anno 2023 omdat het zo gemakkelijker is dan het te veranderen.
o Bv. EOT = echtscheiding onder toestemming (bestaat vandaag niet). Koppels die wel akkoord waren over scheiding. Die
moesten dan hun handtekening zetten en dan waren ze gescheiden. DIE EOT is een restand van de scheiding die in de
kanoniek recht werd uitgevoerd. In het canoniek recht was het idee dat het koppel zolang mogelijk bij elkaar bleef. Bij
problemen moesten ze naar de rechter die als opdracht had te zorgen dat er geen scheidingen waren en koppels bij
elkaar bleven. In de middeleeuwen was het normaal dat je naar de rechter ging. Anno 2023 hebben rechters niet de
taak te zorgen dat ze die koppels bij elkaar blijven maar toch moesten ze langs de rechter gaan voor een scheiding.
o Juristen zijn lui en gaan graag koppieren. Dus gaan ze vaak dingen gaan koppieren uit de geschiedenis.
Rechtsgeschiedenis is kijken naar de geschiedenis hoe het is gekomen en als je naar de lagen van de geschiedenis kijkt dan
vraag je u af of dat nog relevant is. Maar juristen zijn lui en houden om dingen over te nemen en copy paste te doen. Dat is
PATH DEPENCE. Dus recht is niet logisch, als je recht wilt begrijpen moet je die lagen zien.
Wat is rechtsgeschiedenis? -> wat is recht? –> bronnen van het recht
Bronnen van het recht:
• formele bronnen van recht (zie Inleiding tot het recht) = zijn de verschijningsvormen. Er kan wel een regel zijn maar je moet
die regel ergens in opnemen en dat zijn de formele bronnen van het recht.
2
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur anoniemxmxm. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €16,63. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
