RECHT
DEEL 1. ALGEMENE INLEIDING TOT HET RECHT
RECHT: BEGRIPSOMSCHRIJVING
○ recht is meerduidig begrip
○ recht is een geheel van gedragsregels…
○ … die afdwingbaar gesteld zijn door de overheid
● sanctioneerbaar gesteld
Indicatieve regels
○ zegt wat is en niet anders kan
○ bijvoorbeeld: 1+1 = 2 OF appels vallen recht naar beneden
Rechtsregels
○ kan gesanctioneerd worden door een overheid (door een rechtbank)
○ bijvoorbeeld: stoppen voor een rood licht
Gedragsregels
Gedragsregels zijn voorschriften die worden opgelegd om ons gedrag in een
bepaalde richting te sturen
○ wat anders kan, maar niet anders mag
○ bijvoorbeeld: niet smakken aan tafel
Afdwingbaar gesteld door de overheid
○ afdwingbaarheid zorgt dat men regels niet zomaar ongestoord naast zich
neergelegd
○ afdwingbaar gesteld ≠ gemaakt, uitgevaardigd moet worden door overheid
○ andere instanties of burgers
○ sanctioneerbaar ≠ strafbaar
,○ strafsancties worden opgelegd bij misdrijven - misdrijven zijn schendingen
van welbepaalde rechtsregels, namelijk strafrechtregels
○ misdrijven = moord, diefstal, doodslag, opzettelijke slagen en verwondingen
○ bijvoorbeeld: celstraf, geldboete, wetstraf
HET DOEL VAN HET RECHT
○ orde en rechtszekerheid inbrengen in maatschappij
○ betekent niet noodzakelijk rechtvaardigheid
BRONNEN VAN HET RECHT
De wetgeving in ruime zin
○ belangrijkste rechtsbron
○ federale wetten: wetgeving gestemd door het federale parlement
↪ wetten in enge zin; herkenbaar aan het woord ‘wet’ in de titel
voorbeeld: Wet 22 augustus 2022 betreffende de rechten van de patiënt
○ decreten en ordonnanties: wetgeving gestemd door de
deelstaatparlementen in ons land
○ beslissingen van de uitvoerende macht: koninklijke besluiten, ministeriële
besluiten, provinciale en gemeentelijke besluiten…
Waar vind je wetgeving?
○ gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad
○ wie een bepaald wet opzoekt in het BS, is niet zeker of hij wel de meest
recente versie te pakken heeft
○ opzoeken via andere databank - bevat geconsolideerde wetgeving
○ bestaat uit basistekst en alle latere wijzigingen
De (rechts)gewoonte
○ de gevestigde, ongeschreven gebruiken die door de gemeenschap als
bindende rechtsregels worden beschouwd
○ bijvoorbeeld: wanneer een ambtenaar van burgerlijke stand het overlijden
van een persoon moet vaststellen, is het ‘de gewoonte’ dat hij zich tevreden
stelt met een attest van overleden dat is opgesteld door een geneesheer
De algemene rechtsbeginselen
○ ongeschreven gedragsregels die op een bepaald ogenblik essentieel
worden geacht voor de samenleving
De rechtspraak
○ geheel van rechterlijke uitspraken: vonnissen, arresten en uitspraken van
andere rechtscolleges
○ enkel bindend voor de betrokken partijen; wel gezaghebbend in
gelijkaardige gevallen
○ vult leemtes in wet op
,De rechtsleer
○ het geheel van de publicaties waarin rechtsgeleerden hun opvattingen over
het recht meedelen
○ rechtsleer = gezaghebbende rechtsbron
↬ niet algemeen bindend, wel grote invloed uitoefenen op de wetgeving
en rechters
Private regelgeving
○ niet alleen overheden, maar ook private personen kunnen rechtsregels tot
stand brengen
○ bijvoorbeeld: overeenkomsten
○ geldige overeenkomsten zijn bron van recht(sregels), enkel bindend voor
contractspartijen
DE INDELING VAN HET RECHT
PUBLIEKRECHT PRIVAATRECHT GEMENGD
organisatie en werking
overheid
tussen OH en burgers burger - burger
PUBLIEKRECHT → dwingend recht
○ regelt de organisatie en werking van de overheid
○ regel de relatie van de overheid met de burgers
○ tot het publiekrecht behoren volgende rechtstakken:
GRONDWETTELIJK ○ bevat fundamentele regels van het publiekrecht
RECHT ↬ belangrijkste regels over inrichting en werking
van verschillende staatsmachten
↬ de fundamentele rechten en vrijheden van
burgers ( = de mensenrechten)
BESTUURSRECHT ○ regelt werking en structuur van de organen van
OF uitvoerende macht
ADMINISTRATIEF ○ maak je wegwijs in de verschillende administratieve
RECHT
diensten en hun werking
○ ook in het statuut van de ambtenaren die er
werken
, STRAFRECHT ○ bestaat uit regels met betrekking tot het opleggen
van sancties
↬ boete, misdrijf, diefstal
FISCAAL RECHT ○ het geheel van regels met betrekking tot het heffen
en innen van belastingen
GERECHTELIJK ○ regels met betrekking tot:
RECHT OF ↬ organisatie, bevoegdheid en werking van
PROCESRECHT rechtscolleges
↬ manier waarop men moet procederen
↬ rechtsmiddelen die tegen een rechterlijke
uitspraak kunnen worden aangewend
↬ uitvoering van rechterlijke uitspraken
○ verder opgedeeld in: gerechtelijk privaatrecht en
strafprocesrecht
↬ gerechtelijke privaatrecht: van toepassing op
geschillen
↬ strafprocesrecht: voorbeschrijft hoe misdrijven
worden vervolgd en bestraft
PRIVAATRECHT → aanvullend of dwingend recht (hangt af van)
○ regelt verhouding tussen burgers onderling
○ tot het privaatrecht behoren volgende rechtstakken:
HANDELSRECHT ○ enkel van toepassing op handelaars en op daden
van koophandel
BURGERLIJK RECHT ○ regelt verhoudingen tussen burgers in het
algemeen
○ gelden voor alle burgers, zonder onderscheid van
stand of beroep
↬ personenrecht
↬ familierecht: verhoudingen tussen echtgenoten,
tussen ouders en kinderen, tussen personen die
scheiden of gescheiden zijn en tussen
ongehuwd samenwonende
↬ huwelijksvermogensrecht: verhouding tussen
gehuwden
↬ overeenkomstenrecht: verhoudingen ontstaan
op basis van een overeenkomst
(huurder-verhuurder)
↬ onrechtmatige daad
↬ zakenrecht: rechten die burgers kunnen laten
gelden t.o.v. allerhande soorten goederen
↬ erfrecht: verhouding tussen erflater en
erfgenamen
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur danillineschaubroeck. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €8,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.