Preanalytische fase
Introductie
Er zijn drie hoofdredenen waarom er bacteriën/schimmels of virussen in staal kunnen zitten
o Pathogeen die de infectie veroorzaakt
Infectie = aanwezigheid van micro-organismen die schade toebrengen
Rubor, dolor, calor, tumor en function laesa als voornamelijkste
symptomen van infectie, maar niet van toepassing bij bv pneumonie
→ moeilijker om hier infectie terug te vinden op basis van
symptomen
Micro-organisme kan pathogeen zijn afhankelijk van pathogeniciteit van
kiem en het klinische beeld
Bv: S. aureus op intacte huid wordt gezien als normale flora, maar
indien in geïnfecteerde wonde zal dit een pathogeen zijn
o Contaminatie
Niet moeilijk voor bacteriën om mee in het staal te geraken
Micro-organisme vanuit extern in het staal verkregen
o Eg: veger per ongeluk ook langs bed van patiënt
Met vinger over dop van hemocultuur gegaan
(onafgeschermd) niezen op sputumstaal
Gebeurt in een fractie
Ook andere micro-organisme van patiënt kunnen mee in staal geraken
Normale flora van elders
o Bv: wanneer arts een staal wilt vanuit de longen zal deze via
de keel gaan → keelflora mee opgenomen
Bij onderzoeken van kweek altijd nadenken of gevonden kiemen wel relevant
zijn voor diagnose of niet
o Kolonisatie
Aanwezigheid van bacteriën op lichaamslocatie zonder infectie
Iets langer aanwezig dan in geval van contaminatie
Soms verkregen door inbrengen van vreemd materiaal
Op een verblijfssonde wordt bijvoorbeeld een biofilm gevormd door
bacteriën of gisten
Differentiatie moet gebeuren op alle kiemen die gevonden worden in kweek
o Is het micro-organisme deel van de normale flora?
Bv: S. pneumoniae is geen normale kiem in CSV, wel in keel
o Is het micro-organisme gekend voor pathogeniciteit op deze plek
Bv: S. pneumoniae uit BAL is probleem, in keel niet
o Is er sprake van infectie, inflammatie, schade?
Bv: S. pneumoniae uit BAL in lage aantallen bij kinderen zonder symptomen
van pneumonie zijn geen probleem
Anatomisch gezien kan dit ook verklaard worden doordat kiemen
een kortere afstand moeten afleggen tot aan de longen
Belang van goede afnametechniek en keuze van juiste staal voor ziektebeeld
1
,Verschillende monstertypes voor microbiologie
Bloed
Bloed kan afgenomen worden voor kweek en is in principe steriel
o Huidige detectielimieten verwachten steriel bloed
o Bij volwassenen tussen 1-10 CFU per mL in bloed (vaak zelfs <1CFU)
→ zoeken naar een speld in een hooiberg → vragen voor 20mL bloed
10 ml in anaerobe fles en 10ml in aerobe fles (altijd in set werken)
o Bij kinderen is er een hogere bacteriële load (>100 CFU/ml) en bovendien minder
totaal bloedvolume → 2-5 mL bloed is voldoende
Cut-off kinderen ligt bij 36kg lichaamsgewicht
Bij poetsen van de tanden of rectale biopsie is transiënte bacteriëmie wel mogelijk
o Super kleine aantallen van bacteriën die toch in bloed terechtkomen
→ immuunsysteem zal deze meteen gaan elimineren
Geen probleem indien deze voorvallen bij gezonde patiënten, met een
normale immuniteit
Infectiehaarden (abcessen, wondes, pneumonie…) kunnen leiden tot bacteriëmie
o Geeft een sepsis, en indien niet tijdig behandeld kunnen patiënten in shock gaan
Bloeddruk valt weg, hartslag valt weg, patiënt kan sterven
o Elk deel van lichaam is goed bevloeid → bacterie moet maar een kleine sprong
maken en kan zich zo over het gehele lichaam verspreiden → strooihaard gevormd
Bloed wordt in flesjes gebracht die rechtstreeks in toestel kunnen gezet worden
o Bloed is een perfecte voedingsbodem voor micro-organismen
→ beginnen op zichzelf te delen
Toch nog medium aanwezig in de hemocultuur fles
Anticoagulantia die ook instaan voor inactivatie complementfactoren
en bactericide effecten van serum → bloed zal niet meer stollen en
immuniteit van lichaam wordt stilgelegd
Neutraliserende agentia met adsorberende polymerische korrels
o Vereist om antibacteriële middelen te neutraliseren indien
mensen reeds antibioticum voorgeschreven kregen
Gassamenstelling in fles verschilt afhankelijk van de verwachte kiemen
Aeroob of anaeroob
o Flessen hebben helemaal onderaan een semipermeabel membraan met
kleurindicator → kleur zal veranderen door aanwezigheid CO 2
Micro-organismen delen spontaan in bloed, en vanaf ze met een bepaald
aantal zijn zullen ze veel CO2 secreteren → doorgeen semipermeabel
membraan → verandering in pH → kleurverandering
Op moment van kleurverandering zal monitoring optreden
o Positieve fles zal een kram-kleuring krijgen en op kweek gezet worden
Opletten voor vals positieve resultaten
WBC gaan sowieso CO2 produceren → kunnen flessen heel snel
positief maken ondanks er misschien geen infectie aanwezig is
Overgevulde flessen zullen ook sneller positief signaal geven
Bij afname kan sticker op onderzijde van fles geplakt worden
→ geeft meteen een resultaat met kleurindicator
2
, Bloed zal niet enkel afgenomen in geval van koorts, maar ook bij andere tekenen van
(beginnende) sepsis zoals tachycardie, verwardheid…
o Liefst altijd afnemen voorafgaand aan antibioticatoedining
Wel rekening houden met golden hour: elk uur dat er gewacht wordt met
behandeling van sepsis geeft een daling in overlevingsgraad met 7,6%
Zeer hoog percentage dat cumulatief werkt
Contaminatie vermijden door zo steriel mogelijk af te nemen
o Alcohol moet lang genoeg droge, hemocultuur doppen worden gesteriliseerd, zo
weinig mogelijk manipulatie van de huid…
o Zo veel mogelijk bloed afnemen in bovenste extremiteiten
Cathethersepsis
Verschillende types van katheters mogelijk
o Diep veneus, arterieel, perifeer, PAC, PICC…
Wonde wordt gemaakt in de huid → infectie is mogelijk
o Bacteriën op de huid hebben een makkelijke weg gevonden en kunnen bovendien
goed groeien op vreemd materiaal
→ biofilm wordt gevormd → strooihaard van bacteriën gevormd in de wonde
→ typisch zullen exit-site infecties zichtbaar zijn
Patiënt zal koorts ontwikkelen, rillingen en/of hypotensie ervaren
Diagnostiek is op verschillende manieren mogelijk
o Makkelijkste manier voor labo is door verwijderen van de katheder
Kathedertip kan gekweekt worden en perifere hemocultuurset wordt
afgenomen
Maki roll = semi-kwantitatief
o Bemonstering enkel van de buitenzijde met afkapwaarde
voor kolonisatie ≥ 15 CFU
Sonicatie of vortexing is meer kwantitatief
o Meer arbeidsintensief gezien zowel buitenzijde als lumen
worden bemonsterd
Afkapwaarde voor kolonisatie in dit geval ≥ 100 CFU
Tip passeert wel de huid bij verwijderen → bron van contaminatie
o In praktijk zal katheder echter vaak ter plaatse blijven
→ gepaarde hemocultuurset (1 set perifeer en 1 set centraal afgenomen)
Kijken naar time to positivity bij brengen van materiaal in hemocultuurfles
Bloed afnemen via katheder en voldoende weg van katheder
Patiënt heeft bacteriëmie dus je verwacht dat alle flessen positief
worden, maar fles bij katheder zou sneller positief moeten worden
o Sneller positief betekent hogere bacteriële waarde
3
, Respiratoire stalen
Afgenomen bij patiënten met vermoeden van virale luchtweginfecties, opstoot van
chronische bronchitis, en community en/of ventilator acquired pneumonie
Afhankelijk van infectieus beeld en conform met anatomie een aantal mogelijkheden
o Nasofaryngeale veger
Voldoende diep inbrengen in neusholte tot in nasofarynx
Ook mogelijk om aspiraat af te nemen met flexibele plastic slang
Klein slangetje inbrengen en fysiologisch water in nasofarynx
brengen om dit nadien terug op te zuigen
Doel om zo veel mogelijk epitheelcellen te verzamelen
Virale verwekkers houden ervan om in een cel te zitten
Ook uitgevoerd voor atypische bacteriële verwekkers van pneumonie
Walking pneumonia, veroorzaakt door chlamydia, mycoplasma en
legionella, is een ziekte waar mensen lang mee kunnen rondlopen
voor ze erg ziek worden
o Keelveger
Bij vermoeden van acute bacteriële keelontstekingen door S. pyogenes
Kweek en antigentesten ook mogelijk, maar kennen zeer lage
gevoeligheid → meet je niets, dan weet je niets
PCR kan uitgevoerd worden voor B. pertussis, M. pneumoniae en C.
pneumoniae (vaak lage luchtwegontstekingen)
Ook PCR mogelijk voor SOA’s (bv: N. gonorrhoeae)
Niet altijd even zinvol en soms ook gevaarlijk om uit te voeren
Beeld van epiglottis → gevaar op faryngo-laryngeaal spasme →
verstikking
Preventie van meningitis niet zinvol gezien eigen immuunsysteem na
enkele weken kiem zelf ook soms kan opruimen
o Niet omdat je drager bent dat je ook infectie ontwikkeld
o Sputum
Slijm dat een patiënt kan ophoesten vanuit de lage luchtwegen
Aangemaakt in luchtwegen ter opbouw van beschermingsbarrière
Eventueel hulp nodig van kinesist die luchtwegen kan prikkelen
o Geen gemakkelijke staal om af te geven, en ook enkel
aangevraagd bij mensen met zeer ernstige aandoeningen
Patiënten met bv: COPD kunnen dit vaak iets
makkelijker dan ‘gezonde’ personen
Slijm passeert wel de keel en mond → contaminatie door speeksel en
mondflora makkelijk gebeurt
Geweten dat dit kan optreden dus rekening mee houden
Idealiter in de ochtend uitvoeren
In de nacht heeft er heel wat stase plaatsgevonden in luchtwegen
→ hoogste bacteriële lading
Kwaliteitscontrole op sputum uitgevoerd met gramkleuring
Er mogen niet te veel epitheelcellen aanwezig zijn in staal
Sensitiviteit en specificiteit sputumkweek is afhankelijk van kwaliteit
Soms nog te slijmerig voor test → mucolyse uitvoeren
Toevoegen van dithiothreitol zal disulfidebruggen afbreken
4
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur lauraheyndrickx. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €12,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
