UITGEWERKTE EXAMENVRAGEN
MAXILLOFACIALE HEELKUNDE
2022/2023
HOOFDSTUK 1
CRANIALE ANTHROPOMETHRIE MAAKT GEBRUIKT VAN GAUSS -CURVES. DEZE ZIJN ECHTER NIET
ALLEMAAL GELIJK. WELKE VARIABELEN VERKLAREN DIT. LEG DIT GOED UIT.
Wat betreft de anthropometrische kenmerken, behoort alles binnen de 1 à 2 standaarddeviaties (= SD), tot de normale
variatie.
MAAR eens voorbij de 2 SD’s zijn er altijd functionele afwijkingen als gevolg van deze anthropometrische deviaties.
Bovendien is er een veel grotere kans, dat eens we voorbij de 2 SD’s zitten (wat betreft: maten, hoeken, waarden,
verhoudingen), er meer mineure en majeure kenmerken aan geassocieerd zullen zijn.
=> Komen sneller in de syndromologie terecht.
OPM: Wat betreft de afwijkingen binnen de 1 à 2 SD’s, zullen we zeker ook onderliggende systeemaandoeningen moeten
kunnen uitsluiten.
=> Kortom, de systeemaandoeningen zullen we veel rapper zien binnen de 2 SD’s, daar waar de syndromen vaker gepaard
zullen gaan met majeure en mineure kenmerken.
wat moet je weten?
▪ ethniciteit
▪ leeftijd
▪ geslacht
▪ maten in: mm, °, proporties, verhoudingen
=> obv deze variabelen kan je heel wat inschatten.
GELAAT ANTHROPOMETRISCH
Wat moet je weten?
• Etniciteit
• Leeftijd
• Geslacht
• Maten in:
• Mm
• °
• Proporties
• Verhoudingen
• Obv deze metingen/kenmerken kan je heel wat inschatten
Welke materialen zijn nodig?
Spreading Caliper
Schuifpasser
Meetlint
Goniometer
Gradenboog
Waterpas voor faciale midlijn
Nasal root instrument
Belangrijke vaststelling:
Wanneer mensen voor het eerst naar een gezicht van iemand kijken, dan kijken we altijd (onbewust) eerst naar de afstand
tussen de ogen en de driehoek naar filtrum → dit capteren wij automatisch als eerste in de herenen.
CONCLUSIE: We krijgen hieruit een vooroordeel over mensen. En gaan ze linken aan gehandicapten of mentaal beperkten.
1
,GEVOLG: regio tussen ogen en filtrum is beperkt
(smalle Gaus-curve, kent weinig standaard deviaties). De standaarddeviatie is breder bij
orbita.
We zijn in staat om afwijkingen van een hele of zelfs halve mm vast te stellen met onze ogen
en onze hersenen linken deze afwijkingen aan beperkingen.
Middenste driehoek is kernpunt van aandacht: lippen, neus, orbita.
Hier is de spreiding ook het geringst.
Een afwkijking van ½ SD zal daal al opvallen, terwijl voor andere punten een SD van 1 pas
opvalt.
Verschillen bestaan voor ethniciteit, geslacht, leeftijd; verschil voor geslacht is maar 2,4% op 6 jaar en 2,8% op 18 jaar.
Standaarddeviaties zijn belangrijk, omdat je bij standaarddeviatie tem 2 nog niet zit bij syndromen (heel grote OK,
cefalometrie, etc.).
Dit wordt nog als een normaal gezicht beschouwd/gezien (geen gehandicapte etc).
Eens voorbij de 2 dan wordt een gezicht door iedereen als abnormaal beschouwd.
Naarmate er meer afwijkende standaarddeviaties zijn, zijn er ook steeds meer functie-afwijkingen
(belangrijk, want die terugbetalingen zijn hierop gebaseerd (ethisch of niet))
FUNCTIES VAN DE ORALE MUCOSA
Protectie
o Mechanische rol
o barrière
zintuiglijk
o smaak
o aanraken, temperatuur, pijn
secretie
o speeksel
o talg
esthetiek
DEFINITIES
macula = mucosale of huidverkleuring, niet verheven, begrensd gebied < 1 cm doorsnede in de mond (tot 10 cm in
de huid)
erosie = denudatie die boven de basale laag van het epitheel blijft : geen litteken!
Ulcus = denudatie die doorheen de basale laag van het epitheel gaat: kan wel litteken achterlaten
Papel = klein oppervlakkig verheven vast letsel minder dan 1 cm doorsnede
Plaque = vlak oppervlakkig verheven solied letsel van mucosa van de huid > 1 cm doorsnede; kan diper in dermis
ingaan als een papel
Nodus = knobbel
Nodulus = knobbeltje, vaste massa < 1 cm doorsnede, het gaat diper in de dermis als een papel en is meestal los
van overliggende mucosa/huid
Tumor = diepe soliede massa
Vesikel = blaasje
Bulla = blaar, groter dan een vesikel
Cyste = holte, al dan niet met epitheel afgelijnd, kan vocht bevatten
Pustula = blaasje gevuld met etter, puist
2
,IEMAND PROFESSIONEEL OMSCHRIJVEN
- Noteren of er een midlijn afwijking is
- Latero-flexies goed noteren alsook protrusies (zeer belangrijk klinisch teken)
- Indien protrusie niet goed kan, dan zit men al in een vergaand stadium
- Bij mondopening ook noteren of er al dan niet een diepe beet aanwezig is
➢ adductie: optillen: sluiten
➢ abductie: laten zakken: openen
➢ protrusie: naar voor schuiven
➢ retrusie: naar achter schuiven
➢ laterotrusie: zijwaartse verschuiving
➢ mediotrusie: mesiaalwaartse beweging
Ouderdomsverschijnselen professioneel beschrijven:
Dermatochalasis = huidoverschot
Tear trough = traangoot
Jowling : uitzakken huidkwab thv kaaklijn
Antropometrische inspectie:
➢ ethniciteit
➢ leeftijd
➢ geslacht
➢ mm
➢ graden
➢ proporties, verhoudingen
- Belangrijke vaststelling: wanneer mensen voor het eerst naar een gezicht van iemand kijken, dan kijken
we altijd (onbewust) eerst naar de afstand tussen de ogen en de driehoek naar filtrum => dit capteren wij
automatisch als eerste in de herenen
- Hieruit kan heel wat afgeleid worden: we krijgen hieruit een vooroordeel over mensen. En gaan ze linken
aan gehandicapten of mentaal beperkten
- Gevolg: regio tussen ogen en filtrum is beperkt (smalle Gaus-curve, kent weinig standaard deviaties).
Standaarddeviatie is breder bij orbita
- Afwijkingen van een hele of zelfs halve milllimeter zijn we in staat om vast te stellen met onze hersenen
en die afwijkingen linken we aan beperkingen
- Belangrijke vaststelling: wanneer mensen voor het eerst naar een gezicht van iemand kijken, dan kijken
we altijd (onbewust) eerst naar de afstand tussen de ogen en de driehoek naar filtrum => dit capteren wij
automatisch als eerste in de herenen
3
, Alle afwijkingen binnen de 2SD’s, kan je behandelen met normale ortho, conserverende thk en orthognatische
heelkunde!
Voorbeelden van beschrijvingen:
- proalveolie
- gingivitis
- nauwe maxilla
- buccal corridor
- lipincompetentie
MINEURE CRANIOFACIALE TEKENS
Aanwezigheid van 3 of meer dergelijke afwijkingen, maken dat de kans op een onderliggende occulte majeure malformatie
(werkevels, hart, nieren) groot is (meer dan 20%).
Problematische vaststelling: zo’n 40% van patiënten met mentale retardatie hebben ook 3 of meer malformaties en meestal
van het mineure type:
➢ Door evolutie zijn we die afwijkingen gaan associëren met mentale achterstand
➢ Het is niet omdat er 3 mineure afwijkingen aanwezig zijn, deze persoon sowieso mentaal geretardeerd is, men mag
er niet van uitgaan dat dit een mentaal achtergestelde persoon is
➢ Deze vooroordelen worden vooral verkregen bij patiënten met grote open beet, nauwe maxilla’s (waarbij speeksel
niet in de mond gehouden kan worden): deze fysieke kenmerken worden vaak onterecht geassocieerd met
beperkingen
➢ Deze vooroordelen beïnvloeden zelfs ons gedrag: je gaat die personen minder snel opnemen in je sociale contacten
VOORBEELDEN VAN MINEURE CRANIOFACIALE TEKENS:
1. OGEN
▪ epicanthale plooien:
▪ epicanthus inversus:
▪ schuin oplopende palpebrale fissuur: de palpebrale fissuur is de bovenste halve cirkel van het oog, de lijn waarop
de bovenste wimpers zich bevinden
▪ schuin aflopende palpebrale fissuur
▪ korte palpebrale fissuur
▪ dystopia canthorum
▪ mineur hypertelorisme
▪ mineur hypotelorisme
▪ (hier van linkse oog):
▪ een coloboma
▪ blepharophimosis (vernauwing ooglidspleet)
4
