INLEIDING
Kunstgeschiedenis verrijkend voor hedendaagse artistieke praktijk.
- vertrouwde kunstgeschiderenis = weten dat:
o niet strak en eenduidig maar vol van tradities
o gelaagd, hybride, antwoord voor ingewikkelde definities
▪ concepten en relaties
▪ gedachten over kunst
▪ vrijheid kunstenaar / opdrachtgever
▪ manipulatietechnieken
Nieuwe Tijdse kunst als inspiratie voor Hedendaagse
kunstenaars:
- bijvoorbeeld graffitischildering geïnspireerd op Het offer
van Isaak (1603) van Caravaggio (barok, chiaroscuro,
intense dramatiek)
o God vraagt aan de vader van Isaak om zijn zoon
te vermoorden om trouw te bewijzen – staat op
het punt het te doen en Engel komt hem stoppen
o Rothko: “Wat Abraham hoorde gaat verder dan
wij ons kunnen voorstellen” visioenen, kunst,
kunnen andere mensen niet begrijpen
▪ geweld of het moment waarop het wordt
vermeden?
- bijvoorbeeld karikatuur (2008) van GAL over het gevaar
dat België gesplitst zou worden
o expliciet gebruik van beeldelementen uit Piero
della Francesca, Madonna della Misericordia
(1445) – vijfstuk, centraal paneel
o besteld door de Compagnia di Santa Maria della
Misericordia in Sansepulcro, moet in drie jaar af
zijn om heilige Maria te kunnen aanbidden
o voetstuk (predella) gaat over heilige graf
o Maria moeder van de liefde, groot want
hiërarchisch belangrijk (hiërarchisch perspectief) =
Renaissancistisch, trekt toeschouwer in het beeld
,- bijvoorbeeld concept ‘utopie’. Tentoonstelling Op zoek naar Utopia (Museum M,
Leuven)
o utopie: 1 naïeve droom, of 2 krachtige actie
o bedacht door More en Erasmus, fictief eiland
o tocht naar fictieve eiland is vallen en
opstaan, eiland zelf wijkt altijd buiten
bereik – wordt een nachtmerrie
o Dirk Martens 1516 boekje Utopia “niet
minder heilzaam dan grappig”
o eu-topos “goeie plaats” ou-topos “geen
plaats” = humor
o zijn mens en wereld maakaar?
▪ More heeft slechts enkele pagina’s
nodig om haarscherp een
samenleving uit te tekenen die nu
zelfs nog verrassend actueel klinkt
▪ ja dus hah
▪ vrije tijd is vorming
,LEONARDO DA VINCI: Het beeld van de universele mens
1452 – 1519
Vragen:
- Bespreek Leonardo da Vinci als wetenschapper.
- Leonardo da Vinci was een veelzijdig getalendeerde persoon. Illustreer.
- De renaissance wordt in verband gebracht met het beeld van de universele mens.
Bespreek.
Bespreek LdV als wetenschapper / uitvinder: Documentaire “De man die alles wou
leren”
- 500j geleden: alles onderzoeken en doorgronden, vernieuwend zijn
o “ik zal dingen doen die niemand ooit gedrufd heeft”
- Mona Lisa / angstaanjagende wapens / zeebodem / vliegmachines
- Leonardo van Vinci, buitenechtelijk kind geboren in Vinci
o bastaard: kon geen Latijn en Grieks leren (taal van boeken die
tijd) – vond hij niet erg, alleen door observatie kunnen we
waarheid vinden : Daarom first modern mind in history
o gebrek aan opleiding: linkerhand van achter naar voren (nooit
verbeterd)
o wou alles weten over de natuur/bestudeerde die aandachtig –
beweging vd natuur (vooral wonder van vliegen)
o vroegste herinnering adelaar vloog naar beneden – sterke
empathie voor vogels, bestudeerde en tekende: beginselen
aerodynamica: begin grootste ambitie: vliegmachien voor mensen
ontwerpen
- Queens library = grootste collectie schetsen en notities
o bekendste: ornicoptor: universele klappende zweefvlieger
o parachute zo goed mogelijk bouwen zoals Vinci het zou hebben
gedaan als hij kon (Grenenhout en hennetouw) “als je deze
parachute maakt precies zoals ik het zeg garandeer ik je dat hij
zal werken”: en omg nee echt Adrien doet dat en BAM parachute
werkt
- intuitief inzicht in natuurwetten
- Renaissance vernieuwend maar ook gevraalijk: ging met vader naar
Firenze om werk te zoeken
o “ik zag eens een man wiens zweet vermengde met bloed”, had
mixed feelings over geweld maar toch ontworp wapens:
verheerlijkte vrede maar ontwierp ook moordwapens
o bastaard dus kon geen adv of dok worden: vader hoopte dat hij
kunsternaar werd, liet hem opgroeien in atelier beeldhouwer en
ambachtsman: hij wou wereldmeester worden
o ei-tempera, hatching, wajooo dikke skills show off/ “Jij hebt je
meester overtroffen”
o Firenze berucht voor homoseksualiteit = doodstraf
o april 1476 bocca della verità Da Vinci beschuldigd van sodomie
o leefde wekenlang in angst terwijl tegen hem bewijs werd
verzameld “I have no more friends. If there’s no more love, what
then?”. Door vriendschap met zoon van belangrijke man kwam hij
uit gevangenis
, - Milaan: Sforza (trying to drag the city into Renaissance) Ludocivo
Sforza stabbed 37 times by own people, Ludo noemde zichzelf
afstammeling van de goden en whatnot dikke dick head
o Leonardo kwam naar Sforza in hoop op sturen en hulp maar was
moeilijk. Hertog was vooral geinteresseerd in oorlogswapens: Da
Vinci speelde in in zelfbeeld en wapenliefde van Ludovico
(aquaducts, light bridges, besieging a castle, central heating, bath
for duchess, organising parties)
o Parties: rijkelijke feesten die Ludovico’s faam vergrootten
o L had grotere ambities dan klusjes “do not underestimate artists”.
- Ontleedt menselijk lichaam: een van de eersten die ogen
onderzoekt
o veel vernietigde notities door de kerk
o Leerling: Salai
o vindt tank uit 400j voordat hij echt wordt uitgevonden
- laatste avondmaal / Frenchies vallen binnen en Leonardo moet
vluchten
Leonardo da Vinci was een veelzijdig getalendeerde persoon. Illustreer.
designer en kunstenaar:
- da Vinci als schilder: Firenze avantgarde bolwerk. DV gaat naar
Verrocchio atelier, kunstenaars maakten bijna nooit alleen werken,
altijd hulp van leerlingen
- Andrea del Verrocchio, Madonna met Johannes de Doper en
Sint-Donatus 1475-1483, renaissancistische architectuur, Andrea del Verrocchio, Madonna met Johannes de Doper
en Sint-Donatus, 1475-1483
perspectief, realistische lichamelijkheid, psychologische
- De doop van Christus ca. 1476
o een werk van het atelier van Verrocchio
o stijl van Verrocchio goed te zien in de figuur van Johannes
de Doper
o Leonardo da Vinci: engel links. Het licht op het haar en op
de glazen bollen op de band over de schouwer van de
engel, waarvoor da Vinci olieverf gebruikt, zijn ook hier
beïnvloed door de schilderkunst van de Vlaamse
Primitieven.
- Andrea del Verrocchio, David 1473 – 1475
o David = belangrijk figuur in Firenze
- Andrea del Verrocchio, Christus en de ongelovige
Thomas, je ziet de lichamelijke aanwezigheid van de personen. Zijn
niet opgesloten/omkaderd in hun mis
- Leonardo da Vinci, Annunciatie, ca. 1473-1474
o pril werk, maar toont wel atmosferisch perspectief
o raar landschap, statische figuren
o tempera en olieverf
o witte Lelie: onschuld, zuiverheid van Maria
