schoolpsychologie en -pedagogie:
psychologisch consulent (PC) is steeds begaan met luisteren naar, het in kaart brengen van en het helpen met
psychosociale vraag of probleem.
Binnen SPP richten we ons op het begeleiden van kleuters, kinderen, adolescenten, opvoeders/ouders en lkr in een
onderwijscontext of een problematische opvoedingscontext.
SPP/KLP overlappen → dezelfde beroepsrollen.
grote verscheidenheid aan hulpvragen:
● fons, 2e kleuterklas is de laatste maanden koppig, lkr weet nimmer wat te doen en richt zich tot jou.
● alleenstaande moeder kan de opvoeding van haar 3 kleine kinderen even niet meer aan. Waar kan ze terecht?
● eleonora (30) heeft syndroom van Rett. Haar ouders geven aan de zorgen niet meer alleen op zich te kunnen
nemen, waar kunnen ze terecht?
= zeer uiteenlopende hulpvragen, blijkt ook dat het schoolpsychologisch en pedagogisch psychologisch werkveld
een uitgebreid werkveld is.
focust niet alleen op kinderen, organisaties voor mensen met een beperking, verschillende voorzieningen binnen de
jeugdhulp en eigen studie- en studentenbegeleiding.
Ook dit werkveld is continu aan het veranderen.
1.2 situering schoolpsychologisch en pedagogisch psychologisch werkveld.
je leert binnen dit werkveld hoe je de ontwikkelings, opvoedings- en onderwijsprocessen bij kinderen, jongeren
en volwassenen kan optimaliseren. Je leert breed kijken.
kinderen en jongeren staan immers continu in interactie met elkaar en functioneren in verschillende contexten
zoals het gezin, klas, leefgroep,...
belangrijk om deze inzichten mee te nemen in interventies zoals begeleiding en (preventieve) activiteiten.
Je wordt opgeleid als coach van kinderen/jongeren, ouders en leerkrachten om hen te helpen de opvoeding en
onderwijs af te stemmen op specifieke noden en sterktes van hun cliënt en zijn/haar context.
1.3 PC in het schoolpsychologisch werkveld.
de rol van moderne professional is heel belangrijk, je bent namelijk (zelf)kritisch en innovatief (leert continu bij). Je
bent zelfbewust, wendbaar en veerkrachtig. Je werkt vlot samen met anderen in multidisciplinaire contexten en
zorgnetwerken.
- inzetten op professionalisering rond het nieuwe leersteundecreet
- opzoek gaan naar wetenschappelijke literatuur rond hoogbegaafdheid.
- constructief samenwerken in een multidisciplinair team met logopedisten, ergotherapeuten,...
- de lopende zorg van een jongere in kaart brengen
- …
,1.4 evolutie in de visie op het begeleiden van personen met specifieke ondersteuningsnoden.
verdrag inzake de rechten van personen met ene handicap (VRPH) (2009)
dit is een startsignaal voor een mentaliteitswijziging. Een aanzienlijk deel van onze bevolking wordt immers
geconfronteerd met een beperking.
het vlaams agentschap voor personen met een handicap (VAPH)
→ elk langdurig en belangrijk participatieprobleem van een persoon dat te wijten is aan het samenspel tussen
functiestoornissen van mentale, psychische, lichamelijke of zintuiglijke aard, beperkingen bij uitvoeren van
activiteiten, en persoonlijke en externe factoren.
VRPH bevat 2 grote principes:
1) persoon met een handicap is een persoon met rechten zoals alle andere personen. Inclusie staat voorop,
waarbij personen met een beperking worden aanzien als volwaardige burgers met gelijke kansen en
rechten. er wordt sterk ingezet op empowerment, waarbij telkens vertrokken wordt vanuit de krachten/talenten
van ieder individu. Voordien keek men naar personen met beperking of personen met specifieke
ondersteuningsnoden vanuit een medisch tekortmodel. (focus niet op wat die kan maar op beperking, leidde
tot segregatie)
2) handicap wordt beschouwd als een wisselwerking tussen de persoon met een beperking en de
hindernissen waarmee de samenleving hen confronteert.
nog steeds onvoldoende kunnen deelnemen aan de samenleving, inclusie gedachte is dus het streefdoel!
in kader van deze mensenrechten wordt gesteld dat een persoon met een beperking recht heeft op
redelijke (proportionele) aanpassingen → zorgen voor dat hindernissen die hij ervaart bij uitoefenen
van deze mensenrechten weggenomen worden.
1.5 structuur onderwijs vlaanderen.
voor alle kinderen tussen 5-18j leerplicht, de kinderen zijn niet verplicht om naar school te gaan, wel om te leren.
2 opties:
→ naar school gaan
→ thuisonderwijs aanbieden, dan ben je gebonden aan regels. bv je kinderen regelmatig laten
deelnemen aan examencommissies → zo halen ze een getuigschrift basisonderwijs.
3 niveaus: basisonderwijs (2,5-12j), secundair onderwijs en hoger onderwijs.
basisonderwijs → gewoon en buitengewoon onderwijs.
→ buitengewoon onderwijs is voor kinderen die, tijdelijk of permanent speciale hulp nodig hebben.
3 onderwijsnetten, binnen elk net 1/+ onderwijskoepels. Die ondersteunen en vertegenwoordigen schoolbesturen.
Stellen leerplannen en lesroosters op. Ze vertegenwoordigen de schoolbesturen in onderhandeling met de overheid.
→ beschikt ook over eigen pedagogische begeleidingsdienst, die werken initiatieven uit om
scholen/leerkachten te versterken.
2 netten:
→ gemeenschapsonderwijs, officieel onderwijs dat openbare instelling GO! onderwijs organiseert in
opdracht vd vlaamse overheid
→ gesubsidieerd officieel onderwijs, omvat gemeentelijk onderwijs en provinciaal onderwijs → 2
koepels:
onderwijskoepel van Steden en gemeenten (OVSG vzw) provinciaal onderwijs vlaanderen (POV)
, in vrij onderwijs → 1 net (gesubsidieerd vrij onderwijs (GVO)) → Privé-organisatie. vaak een vzw
de grootste groep → katholieke scholen → koepel katholiek onderwijs vlaanderen.
elke school werkt samen met een centrum voor leerlingenbegeleiding (CLB), zij ook verbonden aan onderwijsnet
1.5.1 buitengewoon onderwijs.
voor kinderen die tijdelijk/permanent specifieke hulp nodig hebben owv:
- lichamelijke/verstandelijke beperking
- ernstige gedrags- of emotionele problemen
- owv ernstige leerstoornissen
afhankelijk vd onderwijs- en ondersteuningsbehoeften komen leerlingen in het buitengewoon onderwijs
(BuO) in een bepaald type terecht. (8)
binnen iedere opleidingsvorm is de organisatie en het aanbod aangepast aan de specifieke onderwijs- en
opvoedingsnoden van elke leerling afzonderlijk.
gewoon onderwijs → eindtermen halen
buitengewoon onderwijs → ontwikkelingsdoelen
→ minimumdoelen die een school bij der leerlingen moet behalen
1.5.2 het leersteundecreet en zorgcontinuüm.
decreet leersteun werd in mei 2023 goedgekeurd in vlaams parlement en vervangt M-decreet. Sinds
September 2023 ingevoerd.
ondersteuningsnetwerken worden vervangen door leersteuncentra, die leersteun voor alle types aanleveren.
→ specifieke expertise voor motorische beperkingen (type 4), visuele (6) en spraak en
taalontwikkelingsstoornis (7)
kan wel vanuit een ander leersteuncentrum komen.