Samenvatting lessen sociologie
Inleiding: Wat is sociologie?
Sociologie= samenlevingskunde
- Hoe leven mensen samen in allerhande sociale verbanden?
- Wat zijn kenmerken van die samenlevingsverbanden?
- Door welke wetmatigheden worden ze gestuurd?
Gaat over sociale interactie en handelen binnen een samenleving.
Iedereen maakt deel uit van een geheel --> niemand staat alleen --> niemand is een eiland.
Orthopedagogen: gevoeligheid voor wat leeft in de maatschappij.
Structuur (factor)⇆ actor Macro --> meso --> micro micro --> meso --> macro
Sociale fenomenen: naast persoonlijke actor ook de maatschappelijke structuur bekijken.
Les 1: De eigen aard van de samenleving
H1: op ontdekkings tocht door bekend gebied
Sociologie is een samenstelling uit verschillende aspecten:
1) Speelveld: samenlevingsverbanden en de temporele en sociale ruimte rond het speelveld.
2) Spelregels: geboden en verboden, gewoontes, straffen of belonen, verschillend naar tijd en
plaats.
3) Spel: sociaal handelen, sociale relaties, posities, rollen en status, interactie en communicatie,
verwachtingen.
4) Spelers: !actoren! Mensen, organisaties, instituten, structuren.
, --> Plaats van de socioloog is op de tribune, niet op het speelveld. Hij probeert het objectief en
vanop afstand te doen.
Het dagelijkse leven door de bril van de socioloog:
Dagelijkse waarnemingen --> sociologische bril nodig voor structuur en een betekenis te kunnen
geven aan wat we zien.
Sociologische verbeelding (ruimte maken hiervoor!)
1) Afstand nemen van evidente verschijnselen
2) Patronen ontdekken in ogenschijnlijke individuele fenomenen
Sociologische verbeelding is het bewustzijn dat onze individuele ervarings- en belevingswereld
verband houdt met de bredere samenleving –Mills, 1959
3 componenten van sociologische verbeelding:
1) Geschiedenis: oog hebben voor het historisch verloop, hoe komt de samenleving tot stand?
Van waar komt het? Hoe verandert het?
2) Sociale structuur: geheel van sociale relaties, hoe de samenleving georganiseerd is, hoe
werken de maatschappelijke instituties?
3) Biografie: levensbeschrijving, beschrijving van iemands leven, alles wat de persoon
meemaakt in zijn leven, levensgebeurtenissen etc.
Sociale structuren bepalen biografieën van mensen, die sociale structuren zijn echter het resultaat
van een historisch proces.
Over eten en drinken: hoe mensen omgaan met voedsel en drank, is ingebed in de sociale en
culturele context.
Over sport: sport is een drager van symbolische codes van smaken en leefstijlen.
Over lifestyle: niet wat men is maar wat men lijkt, is belangrijk. Zo wordt de buitenkant van de mens
sociaal ingevuld.
Over liefde: verliefdheid mag blind zijn, partnerkeuze minder. Mensen huwen binnen hetzelfde
sociale milieu.
Sociologen hebben steeds oog voor de sociale ruimte en tijd waarin dat samenleven plaatsvindt, ze
zien daarbij dat samenleven contingent is, maar niet arbitrair.
Contingent= toevallig, niet noodzakelijk, voorwaardelijk, het kan ook anders
- Alles had anders kunnen zijn dan het nu is, toch is ons leven niet arbitrair, willekeurig of
louter toevallig.
- Socioloog gaat kijken naar deze format van samenleving, niet los van het verleden.
Niet arbitrair= systeem ontstaat niet zomaar
- Hoe komt het dat een samenleving kiest voor monogamie en een ander voor polygamie?
