VOLLEDIGE SAMENVATTING boek Ruimtelijke Economische Dynamiek (hoofdstuk 1 t/m 9). Lengte: 36 pagina's, belangrijke punten duidelijk weergegeven. Ook aangeven welke figuren uit het boek erbij horen, zodat je de figuren in het boek goed kunt vinden.
Samenvatting Ruimtelijke economische dynamiek
TEKST, figuren zijn te vinden in het studieboek/aantekeningen
Hoofdstuk 1: De toepassingsmogelijkheden van economische
geografie
- 2 vragen staan centraal in economische geografie:
o Waarom vestigt een bedrijf zich in regio A en niet in regio B (het locatievraagstuk)?
o Waarom doet het ene land, regio of stad het economisch beter dan het andere (het
ontwikkelingsvraagstuk)?
Par. 1.2: De herontdekking van de economische geografie
- Debat tussen economen en geografen over de vraag: In welke mate bepaalt de omgeving
de economische prestaties van bedrijven en van gebieden?:
o Invloed van de fysieke omgeving op de economische prestatie van gebieden. Indeling
van gebieden op basis van klimaat door Huntington: In de VS meest stimulerende
klimaat, daaronder de andere landen en landen met een tropisch klimaat stonden
dan het laagst. Klimaat is een relevant verschil voor omgevingsfactoren van
producenten en dus van invloed op de gezamenlijke geleverde economische
prestatie fysisch determinisme (natuur bood nauwelijks ruimte voor verschillen in
menselijk handelen).
Ellen Churchill Semple: ‘De mens is een product van het aardoppervlak’
o Besef dat de ongelijkheid tussen regio’s misschien blijvend van aard is. In sommige
regio’s veel werkeloosheid in sommige gebieden (ook in Nederland in landbouw en
industrie) versterking van de economie om kansen te keren Regionaal beleid:
overheid ‘bracht’ werk naar de mensen subsidies om bedrijvigheid aan te trekken
of het bestaande bedrijven uit te breiden daarnaast ook verbeteren van
bereikbaarheid (aanleg infrastructuur) Geografie aangepast om economie en
welvaart te stimuleren economische geografie toepassingsmogelijkheid in
overheidsbeleid.
o Landes: Geografie verklarende variabele voor welvaartsverschillen (economen en
historici concentreerden zich vooral op hoe maatschappijen waren georganiseerd
rechtssysteem, onderwijs, ondernemersklimaat). Landen als Zwitserland (ingesloten
door landen, bergachtig enz.) zouden niet welvarend kunnen zijn. Echter losbreken
uit de ‘vicieuze cirkel van armoede’ is mogelijk (wel complex). Volgens van Zanden 2
factoren:
Machtsdeling Als één centrum is ontstaan qua groei dan worden de
omliggende regio’s daarin meegenomen ze kopiëren successen van zo’n
groeikern.
Toegang tot natuurlijke hulpbronnen
o Er zijn geografische basisfactoren die elk land moet hebben om concurrerend te zijn
(Porter). In Nederland bijv. de monding van grote rivieren (basis voor onze delta-
economie). Landen moeten regionaal-economische specialisaties als speerpunt
nemen voor hun economische ontwikkeling.
The rise of the Creative Class productieactiviteiten worden steeds vaker
uitbesteed naar lagelonenlanden creativiteit nu de belangrijkste motor voor
economische groei.
1
,Samenvatting Ruimtelijke economische dynamiek
TEKST, figuren zijn te vinden in het studieboek/aantekeningen
- Volgens sommigen leidt afstand tot de ondergang van de geografie, echter discussie
hierover. Bijv. Parker: Afstand vanaf de evenaar voorspellend voor de rijkdom van een
land (lijkt toe te nemen). Meer relatie hiertussen dan tussen religie en welvaart.
- Tegenwoordig zeggen we dat er een indirect verband is tussen klimaat en economie. Op
dezelfde breedtegraad kunnen de natuurlijke omstandigheden wisselen maar ook qua
politiek enz. Dus: Klimaat en de ligging van een gebied zijn zeker factoren om verschillen
tussen gebieden te bepalen maar zijn niet allesbepalend.
Succesfactoren Sillicon Valley
- De beschikbaarheid en voortdurende instroom van grote aantallen hoogopgeleide
ingenieurs
- Een ondernemerscultuur waarin geen angst voor falen bestaat
- De ruime beschikbaarheid van risicokapitaal
- Voorwaardenscheppend overheidsbeleid
Par. 1.3 Over locatie, afstand en netwerken
- In geografie de volgende benaderingen tegenover elkaar:
o Homogeniserende (klassieke en neoklassieke theorie) kostte wat het kost tot
wetmatigheden komen en historische en ruimtelijke afwijkingen van de theorie
negeren.
o Particuliere verklaren van het bijzondere en temporele en geografische afwijkingen
in de theorie omarmen.
- Crevoisier theorieën van econoom moeten worden gecheckt door de geograaf en
historicus. Economische geografie = domeingerichte economie.
- Locatie in ogen van economen: een kwestie van ligging (kosten) en van
agglomeratievoordelen (opbrengsten).
- Wereldbank: Locatie van groot belang, daardoor economie kunstmatig spreiden via
beleid nutteloos regionaal-economisch beleid welvaartsstaat: economische groei
actief verspreiden over grondgebied (groeipolen, infrastructuur, subsidies).
- Ruimtelijk economisch beleid in Nederland, eerst door de overheid nu door lagere
overheden (gemeente, provincie). Overheid: stimuleren topsectoren om internationale
concurrentiekracht van de Nederlandse economie stimuleren of behouden.
- Ghemawat: Belang van afstand niet veranderd door internet. Culturele en
administratieve afstand hebben het meeste invloed op internationale handelsstromen.
Als je de problemen veroorzaakt door de 4 dimensies van afstand meeneemt dan is
globalisering van bedrijven minder aantrekkelijk. 4 dimensies van afstand:
o Geografische Afstand in km
o Culturele koloniale banden bijv. zorgen voor meer handel
o Administratieve gedeelde munt of zelfde handelsblok
o Economische mate van economische ontwikkeling
- Martin: Economische geografie past inzichten uit de economie, politicologie, sociologie
en psychologie toe op wat zich in de ruimte afspeelt. Economisch geografen kiezen voor
de levende ruimte: concrete locaties van economische activiteiten en stromen of
interacties daartussen.
2
,Samenvatting Ruimtelijke economische dynamiek
TEKST, figuren zijn te vinden in het studieboek/aantekeningen
- Boschma: Geografische afstand geen noodzakelijke of voldoende voorwaarde voor
economische vernieuwing vooral bepaald door cognitieve en organisatorische
nabijheid. Teveel nabijheid kan ook niet goed zijn voor innovatie te dicht op elkaar om
iets nieuws te vertellen. Door het elkaar gunnen wordt het economische rationale uit het
oog verloren en een gebrek aan openheid en flexibiliteit. relaties buiten de eigen
directe omgeving kunnen dit tegengaan = netwerk (samenwerking tussen actoren).
- Moderne economische geografie:
o Hoe beïnvloeden netwerken het gedrag van producenten en consumenten?
o Hoe en op welke wijze kunnen deze netwerken worden georganiseerd?
- Niet mogelijk om locatiegedrag van grote zakelijke dienstverleners te verklaren zonder
informatiestromen tussen organisaties en de verschillende netwerken waarin ze opereren
te kennen.
- Space of flows belangrijker dan space of places
Par. 1.4 Bedrijf en omgeving
- Economische geografie en bestuurskunde hebben gemeen dat ze beiden factoren
bestuderen die de vestigingsplaats bepalen internationale beslissingen draait vaak om
toegang tot de buitenlandse markt en betere bescherming van eigen producten.
- Bedrijf legt verbindingen met zijn omgeving: zakelijk, overheden of sociaal-culturele
(sponsoring enz.) elk bedrijf ziet de omgeving met een eigen perspectief
o Omgeving voor bedrijven een rekbaar begrip
o Belang van omgevingsfactoren verschilt per bedrijf
o Aard van de relaties ook van belang
- Friedman: Creatieve destructie = meest kenmerkende van de mondialiserende wereld.
- Concurrentie vroeger vooral uit eigen regio afkomstig maar tegenwoordig van over de
hele wereld.
- Regie -en handelsfunctie in NL steeds belangrijker want transactiekosten nemen af
door mondialisering steeds meer specialisatie en fragmentatie van productie.
- In bedrijfskunde omgeving een bredere betekenis: Alles wat buiten een bedrijf gebeurt
en waar men in de bedrijfsvoering rekening mee moet houden.
- Schmidt, begrip productiemilieu = het geheel van externe condities dat van invloed is op
zowel de beslissing om op een bepaalde plaats een bedrijf te vestigen als op het
functioneren van dat bedrijf daarna’.
- Twee kenmerkende aspecten geografie in begrip productiemilieu:
o Locatiekeuze
Bedrijfskunde: Rechtstreeks gevolg van interne organisatie van bedrijf
Economie: Kosten -en opbrengsten oogpunt
Economische geografie: Territoriale invalshoek op verschillende schaalniveaus
(lokaal enz.) naar externe condities kijken.
- Eén urban field: bedrijven hebben ruime marges bij de locatiekeuze, maakt niet uit waar
ze zich binnen een bepaald gebied vestigen. In Nederland niet door zachte
locatiefactoren.
3
, Samenvatting Ruimtelijke economische dynamiek
TEKST, figuren zijn te vinden in het studieboek/aantekeningen
Hoofdstuk 2: Klassieke en neoklassieke locatietheorieën
2.1 Inleiding
- Klassieke locatietheorie: Er wordt vooral rekening gehouden met de ruimtelijke
verschillen in de kosten van productiefactoren en van transport
- Neoklassieke locatietheorie: Ruimtelijke verschillen in opbrengsten worden nu ook
meegenomen.
- Locatietheorie: Een geheel van samenhangende uitspraken die een verklaring geven voor
de locatiekeuze van bedrijven en voorzieningen.
2.2 Klassieke theorieën: minimale kosten
- Grondbeginselen klassieke economie: elk aanbod schept zijn eigen vraag beschikbare
productiefactoren worden volledig benut + afzet van voortgebrachte producten levert
geen problemen op. De beschikbaarheid van productiefactoren bepaalt de
mogelijkheden van bedrijven.
- Allocatieprobleem: Hoe tegen de laagst mogelijke kosten een zo hoog mogelijke productie
worden gerealiseerd?
- Von Thünen en Weber belangrijke vertegenwoordigers klassieke locatietheorie:
- Beiden stellen het volgende:
o Volledige mededinging op markten: er zijn op de markt veel aanbieders die
individueel niet de prijs kunnen beïnvloeden
o De meest profijtelijke locatie is dus waar de productiekosten en transportkosten het
laagst zijn.
o Volledig geïnformeerde, rationeel handelende mens (economic man/homo
economicus)
o Isotrope ruimte: Landschappelijke barrières niet meegenomen, overal zelfde
natuurlijke omstandigheden, grondstoffen enz.
o Redeneren op deductieve wijze van het bijzondere naar het algemene redeneren
2.2.1 Agrarisch grondgebruik volgens Johann Heinrich von Thünen
- Von Thünen vroeg zich af waarom akkerbouw op andere locaties plaatsvindt dan
melkveehouderij. Hij ging ervan uit dat alleen rationeel kiest voor een combinatie van
landbouwgewassen kijken naar verschil in kosten en opbrengsten.
- Grondgebruik = afgeleide van de grondprijs wat voor gewassen men op een bepaald
stuk grond verbouwt hangt af van de grondprijs.
- Economic rent vruchtbaarheid van de grond bepaald de grondprijs
- Location rent vruchtbaarheid + transportkosten naar de marktplaats (uiteindelijk
doorslaggevend)
- Veronderstellingen in de theorie van Von Thünen:
o Ruimte is isotroop
o Grond is uitwisselbaar (overal kun je dezelfde gewassen telen)
o Eén afzetmarkt
o Transportkosten per product verschillen per product
o Transportkosten nemen lineair toe met de afstand tot de markt
o Er is één vervoersmodaliteit (vervoer per ossenwagen)
4
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur Samenvattingen2016. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €6,48. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
