Studiebegeleidingsfiche - 2023
Hoofdstuk 1 - Gronden van aansprakelijkheid
1) A) Hoe zou je het gemeenrechtelijk buitencontractueel aansprakelijkheidsregime
onderscheiden van de bijzondere aansprakelijkheidsregimes? B) In welke categorieën kan
je de gronden van aansprakelijkheid voor onrechtmatige daad in het Belgische recht
opdelen? Maak een schema.
hoe zou je het gemeenrechtelijke buitencontractueel aansprakelijkheidsregime onderscheiden
van de bijzondere aansprakelijkheidsregime??
- gemeenrechtelijk: fout, schade, oorzakelijk verband is vereist + integraal
schadevergoeding
- 1382: hiermee beoogt men een volledige herstelling in schade
- Bijzondere gevallen: vaak foutloze of objectieve aansprakelijkheid (fout is niet vereist)
- Voor compensatie of alternatief herstel (niet hetzelfde als in 1382)
- Voorbeeld: burenhinder (vereist hinder maar geen fout art. 3.101 BW)
- Voorbeeld: verkeersongeval tussen motorvoertuig en een zwakkere partije
(objectieve aansprakelijkheid van bestuurder aansprakelijk voor vergoeden van
fysieke letsels aangebracht bij slachtoffer slachtoffer moet geen fout bewijzen)
- WAP: objectieve aansprakelijkheid voor producten van goederen die gebrekkig
zijn (je moet geen fout bewijzen)
- Deze regimes zijn pragmentarisch: niet-samenhangend
TWEE SOORTEN AANSPRAKELIJKHEID: persoonlijke aansprakelijkheid of
kwalitatieve aansprakelijkheid
- Persoonlijk AH: AH voor eigen foutieve daden
- Art. 1382 OF 1383 OBW (geen onderscheid meer tussen de twee)
- Art. 1383 OBW: criterium van een redelijk en voorzichtig persoon in
dezelfde omstandigheden geplaatst (nalatigheid)
- Art. 1382 OBW: beoogt men een volledige herstelling in schade
- Kwalitatieve AH: voor personen, zaken en dieren waarvoor men instaat (art.
1384-1386 OBW)
- Personen:
- ouders die instaan voor minderjarige kinderen art. 1384, 2e
lid OBW
- leraren/ambachtslui voor leerlingen en leerjongens art.
1384, 4e lid OBW
- werkgevers voor aangestelden art. 1384 3e lid OBW
- Zaken: bewaarder is AH voor schade die voortvloeien uit zaken die gebrek
hebben art. 1384 1e lid OBW
- Dieren: meester van dier staat in voor dier art. 1385 OBW
- Eigenaar van gebouw staat is voor gebouwen art. 1386 OBW
2) Uit welke twee bestanddelen bestaat een eigen foutieve daad? Veronderstelt een
onrechtmatige handeling steeds de schending van een specifieke wet? Zet dat in een
schema.
,AASPRAKELIJKHEID VOOR EIGEN DAAD
Voorwaarden: fout + schade + oorzakelijk verband
FOUT:
Twee cumulatieve elementen:
1. Objectief bestanddeel:
- Objechtieve onrechtmatigheid of handelen (/nalaten) kijken naar de daad
- Schending van een specifieke norm die een verbod of een gebod vervat
(volgen uit een wet in de ruime (materiele) zin van het woord) bv: De
Schendig van verkeersregel ; schending van stedebouwkundige normen
( Er komen als maar meer specifieke normen bij)
- Of aantonen dat de algemene criterium van gedrag van een bonus pater
familias, dit is een normaal vooruitziende en zorgvuldige persoon in
dezelfde omstandigheden geplaatst (= externe omstandigheden moeten
opgenomen worden, interne mogen niet) moet geconcretiseerd worden
- Hoe ver mag je daarin in gaan?
- RS: je moet rekening houden met alle externe omstandigheden
- Voorbeeld: tijd, plaats, weer (vrieskou), opleiding van de
dader (zijn diploma/ zijn hoedanigheid)
- Is het een gewone arts of is het een specialist?
- Geen specialist vergelijken met een huisarts
- Je mag ook rekening houden met maatschappelijk status
(personen van wie je verwacht dat je hen mag vertrouwen)
- Je mag klassiek geen rekening houden met de leeftijd (HvC)
- Evolutie: bepaalde persoonlijkheidskenmerken waarvan
met zeggen dat ze niet veralgemeenbaar zijn
- Kind van 7 denkt anders dan een 40er
- De RS is er nog niet mee eens
- Zal verder evolueren in de toekomst (boek 6 in de
toekomst)
- RS: Je mag geen rekening houden met alle intern
omstandigheden
- Voorbeeld: hebben te maken met karakter of
persoonlijkheid (opvliegendheid, slordigheid, …)
- Persoonlijkheidsstoornis
- Je mag niet kijken naar het karakter van de arts die een fout
begaat
- Zaken waarmee je niet mag concretiseren want anders zou
het makkelijk verschoonbaar worden
- Minder rap aansprakelijk (vandaag is men zeer
slachtoffervriendelijk)
2. Subjectief bestanddeel:
= bewust en vrij stellen van de daad
= schuldbekwaamheid en toerekeningsvatbaarheid (de dader)
- Je moet schuldbekwaam zijn en voor rekening vatbaar zijn
, 3) A) Omschrijf het begrip “bonus pater familias”. B) Welke elementen worden in
aanmerking genomen bij de concretisering van dit abstract criterium? Speelt de leeftijd
een rol?
Het criterium van gedrag van een bonus pater familias, dit is een normaal vooruitziende en
zorgvuldige persoon in dezelfde omstandigheden geplaatst (= externe omstandigheden
moeten opgenomen worden, interne mogen niet) moet geconcretiseerd worden
o Hoe ver mag je daarin in gaan?
o RS: je moet rekening houden met alle externe omstandigheden
Voorbeeld: tijd, plaats, weer (vrieskou), opleiding van de dader (zijn diploma/ zijn
hoedanigheid)
Is het een gewone arts of is het een specialist?
Geen specialist vergelijken met een huisarts
Je mag ook rekening houden met maatschappelijk status (personen van wie je
verwacht dat je hen mag vertrouwen)
Je mag klassiek geen rekening houden met de leeftijd (HvC)
Evolutie: bepaalde persoonlijkheidskenmerken waarvan met zeggen dat ze
veralgemeenbaar zijn
Kind van 7 denkt anders dan een 40er
De RS is er nog niet mee eens
Zal verder evolueren in de toekomst (boek 6 in de toekomst)
o RS: Je mag geen rekening houden met alle intern omstandigheden
Voorbeeld: hebben te maken met karakter of persoonlijkheid (opvliegendheid,
slordigheid, …)
Persoonlijkheidsstoornis
Je mag niet kijken naar het karakter van de arts die een fout begaat
Zaken waarmee je niet mag concretiseren want anders zou het makkelijk
verschoonbaar worden
Minder rap aansprakelijk (vandaag is men zeer slachtoffervriendelijk)
4) A) Wie is schuldonbekwaam en wie is (gedeeltelijk) immuun? Maak een lijst (voeg toe:
Vrijwilligers en de meeste Stagaires genieten dezelfde immuniteit als een werknemer). B)
Een minderjarig kind is steeds schuldonbekwaam. Juist of onjuist? Geef een schematisch
antwoord.
Subjectief bestanddeel van de fout:
SCHULDBEKWAAMHEID EN TOEREKENBAARHEID
Wie handelt niet bewust en/of niet vrij?
Is een minderjarig kind steeds schuldonbekwaam? En een werknemer?
Twee categorien
1. (Gedeeltelijk) Schuldonbekwaam
• RP zijn gedeeltelijke schuldonbekwaam
• Infantes (volledig onkbekwaam)
• Is een minderjarig kind steeds schuldonbekwaam (iedereen onder 18
jaar)??
, • ONDERSCHEID: minderjarigen die wel en geen
vermogensdesonderscheid genieten
• Een minderjarige is dus niet altijd onbekwaam
• schuldOnbekwaam als hij geen onderscheidings vermogen heeft
infans < 6-7 jaar:
Geen vermogen des onderscheids
= kan objectieve onrechtmatigheid begaan maar schuldonbekwaam:
= dus nooit: persoonlijke Ah. (1382 OBW)
Wel: Kwalitatieve Aasprakelijkheid van de ouders als er een objectief
foutelement is (art. 1384, 2° OBW)
Basisonderscheid:
• Onder 7 jaren GEEN vermogen des onderscheids (hij is dus
schuldonbekwaam)
Kan wel een objectief onrechtmatige daad begaan maar zal nooit
persoonlijk aansprakelijkheid worden gesteld
Oplossing: kwalitaiteve aansprakelijkheid van de ouders (art. 1384,
2° OBW)
Een kind kan een gebod of verbod schenden
• Ouder dan 7 tot 18 jaar WEL vermogens des onderscheids (kan
schuldbekwaam zijn)
Kan objectief onrechtamtigheid begaan
Ouders worden gedagvaard
Een 12 jarige steeks tuinhuis van buren in brand persoonljke AH
op basis van 1382 of kwalitatieve aansprakelijkheid van de ouders
Je kan vonnis vragen voor het kind
De ouders zullen kind vertegenwoordigen in de procedure (ouders
en kind worden in solidum gedagvaard)
Ouders kunnen daarbovenop ook nog kwalitatief aansprakelijk
gesteld worden (art. 1384, 2° OBW)
Ouders in hun hoedanigheid van ouder
Aansprakelijkheid kwalitaitef en als vertegenwoordiger in zijn
proces
Ouders kunnen regres uitoefenen op hun kind maar dit gebeurt niet
veel omdat het kind niet vermogend is
4 jaar later een vonnis kind is intussen 4 jaar ouder en begint
vermogen te worden
Dan kan je beslissen om het vonnis tegen het kind uit te voeren
omdat het kind nu geld verdient
Je kan procesueel handelen tegen het kind (gebeurt niet veel)
Heel belangrijk!!!
• Geestesonbekwamen (gedeeltelijk kijken naar de bilijkheid)
• (Maar art. 1386bis OBW)
• Schuldonbekwaam want je kan niet toetsen aan het criterium van bonus
pater familias (er is onvoldoende bewuste of vrije wil)
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur laurehartoch. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €6,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
