Terminologie
• Uitgangspunt: terminologie weerspiegelt de kijk op mensen
• Vroeger: personen met een mentale handicap
• Nu: personen met een verstandelijke beperking
Etiologie (oorzaken) en classificatie
• 40% van de gevallen is de oorzaak niet bekend
• Verstandelijke beperking is multifactorieel bepaald
• Classificatie: lijst van syndromen (3 tal kunnen opnoemen)
→ Klinefelter syndroom
→ Down syndroom
→ Fragiele X syndroom
→ Rett syndroom
Etiologie
Prenataal (voor Perinataal (tijdens Postnataal
geboorte) geboorte)
Biomedische • Syndromen • Prematuriteit • Hersentrauma’s
factoren • Leeftijd ouders • Geboortetrauma’s • Ondervoeding
Sociale factoren • Armoede • Tekort aan toegang • Familiale
• Huiselijk geweld tot zorg bij de armoede
geboorte • Chronische
ziekte in familie
Gedragsfactoren • Alcohol- • Ouders willen zorg • Kindermisbruik
druggebruik niet opnemen en
ouders • Ouders verlaten kind verwaarlozing
• Roken ouders • Moeilijk gedrag
van kinderen
Opvoedings- • Tekort aan • Ontbreken van • Uitgestelde
factoren voorbereiding doorverwijzingen diagnose
ouderschap naar • Ouders met
ondersteunende beperking
• diensten bij het
verlaten van het
ziekenhuis
Prevalentie
• 1 tot 3% van de totale wereldbevolking
• Moeilijk te meten: kinderen met een verstandelijke beperking worden soms niet
geregistreerd of worden vermoord (Mercy Killing)
• Hogere prevalentie in lageloonlanden
→ Armoede
→ Gebrek of eenzijdige voeding
→ Gebrek aan gezondheidszorg
1
,KVL met een beperking
Definitie ‘verstandelijke beperking’
Twee belangrijke organisaties
4. APA= American Psychiatric Association
4. AAIDD= American Association on Intellectual and Developmental Disabilities
Voorgaande modellen
Vroeger: verstandelijke beperking is een beperking in het intellectueel functioneren
(= defect staat centraal)
1. Licht → IQ lager dan 70
2. Matig → IQ lager dan 55
3. Ernstig → IQ lager dan 40
4. Diep → IQ lager dan 20
Hedendaags model
We hanteren de definitie van de AAIDD met 4 elementen:
1. Er is een beperking in het individueel functioneren binnen een context met
verwachtingen
2. De persoon functioneert beneden het gemiddeld op cognitief vlak (IQ<70)
3. De persoon functioneert beneden het gemiddeld op adaptief gedrag
4. Tot 22 jaar: een ontwikkelingsproblematiek met een vertraagde of geblokkeerde
ontwikkeling, niet verworven
Na 22 jaar: mensen met NAH (= niet aangeboren hersenletsel), verworven
Beeldvorming
2
,KVL met een beperking
Verstandelijke mogelijkheden Redeneren, plannen, een probleem
oplossen, abstract denken, snelheid van
leren
Adaptief gedrag Conceptueel adaptief gedrag: lezen,
Nodig om te voldoen aan de verwachtingen schrijven, geldbesef, kloklezen, taal
van de samenleving, om te functioneren in begrijpen, zich uitdrukken
de samenleving. Sociaal adaptief gedrag: regels volgen,
verantwoordelijkheidsgevoel, zelfwaarde,
zich laten manipuleren
Praktisch adaptief gedrag: eten, verzorging,
koken, openbaar vervoer nemen,
medicatiegebruik, GSM-gebruik
Gezondheid Lichamelijke gezondheid (vb: hart, longen)
Psychische gezondheid (vb: bipolaire
stoornis, depressie, gedragsproblemen)
Participatie, interactie é sociale rollen Neemt de persoon deel aan het
familiegebeuren, aan het buurtleven, aan de
maatschappij en hoe?
Context Micro: hoe kijkt de persoon naar zichzelf?
hoe is zijn/haar karakter? wat is de
achtergrond (levensgeschiedenis)?
Meso: hoe ervaart de buurt / de omgeving
de persoon?
Macro: welke kansen krijgen de personen
aangeboden door de samenleving?
Paradigmashift (paradigmaverschuiving)
• Doorheen de jaren is de kijk/visie op personen met een verstandelijke beperking
geëvolueerd van defectmodel naar burgerschapsparadigama
• Gevolgen:
→ Als de visie verandert, zie je dit ook in de soort ondersteuning die men geeft
→ Als de visie verandert weerspiegelt zich dat ook in een nieuw vakjargon
Defect model Ontwikkelingsmodel Burgeschapsmodel
Centraal Persoon met Persoon met Persoon met rechten en
beperking mogelijkheden plichten
Benaming Patiënt Leerling Burger/ cliënt/
Medewerker
(persoon met
beperking)
Benaming Arts Orthopedagoog Orthopedagoog
(hulpgevende) Verpleger Opvoeder- begeleider Persoonlijke begeleider
Rol/functie Verzorging Training Ondersteuning bij
Ontwikkeling kwaliteit van leven
Samenleving Segregatie Normalisatie en integratie Inclusie
Concept ‘ondersteuning’
• Er is een mismatch tussen de persoon en de omgevingseisen
• De ondersteuning wil deze kloof zoveel mogelijk dichten en op die manier de kwaliteit
van leven vergroten
• Ondersteuning of begeleiding krijgen/bieden (≠ zorg of hulp)
• Ondersteuning is voor elke persoon anders en is dus ‘op maat’
Wat houdt ‘ondersteuning’ in?
1. Ondersteuning kan pas starten na een degelijke beeldvorming
Sterkte-zwakte analyse: welke mogelijkheden en talenten heeft hij? wat kan hij niet? =
2. Men stelt de ondersteuningsbehoeften of noden vast
3. Ondersteuningsplan opstellen: individueel met de cliënt vertrekkend vanuit zijn wensen,
dromen en noden
4. Kijken wie welke ondersteuning biedt en welke ondersteuningstrategieën nodig zijn
5. De ondersteuningscirkel vormt hierbij ons kompas
Zoveel mogelijk ‘gewone’ (reguliere) ondersteuning en zo weinig mogelijk ‘speciale’
ondersteuning (ondersteuning specifiek voor mensen met een beperking)
Ondersteuningscirkels
4
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur zahraverleye. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €7,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
