CHAPTER1: BIS IN DE 21 S TE EEUW
1. INLEIDING EN MOTIVATIE
Het is belangrijk dat bij het ontwikkelen van een IT-strategie iedereen die er mee zal
geconfronteerd worden, ook betrokken wordt bij het ontwikkelen ervan. Business-IT-
alignement is een keyword.
Informatietechnologie heeft de wereld veranderd.
→ The World Is Flat - Friedman, 2005
Beschrijft het effect van IT op macroniveau.
Argumenteert dat de wereld door 3 globaliseringsfasen is gegaan.
Globalisation 1.0: groot > middelgroot
vnl. concurrentie tussen landen, gebruik maken van 4 krachten (spier, paarden, wind en
stoomkracht)
Globalisation 2.0: middelgroot > klein
vnl. concurrentie op niveau van multinationals (wegen, spoorwegen, telefoon, …)
Globalisation 3.0: klein > uiterst klein
vlakkend wereldplatform ontstaan door 10 flatteners
- Flatteners:
1: val Berlijnse muur (9/11/1989), wereld wordt één
2: Internet, ontstaan HTTP (zorgt voor orde in het internet), digitalisering van
informatie en producten, connectiviteit van heel de wereld
3: Workflow software (XML), informatie kan makkelijker uitgewisseld worden
over technologische en organisatorische grenzen heen > ontwikkeling globale
bedrijfsprocessen die minder begrensd zijn door tijd en ruimte
4: Uploaden,
5: Outsourcing
6: Offshoring
7: Supply-chaining (flattener omdat het leidt tot gemeenschappelijke standaarden)
8: Insourcing
9: Informing, mogelijkheid om zelfstandig kennis en competenties te verwerven
10: Steroïden, zuivere technologie. Als de technolgie verbetert, worden de
voorgaande flatteners nog heviger waardoor de wereld nog vlakker wordt.
Productiviteitsparadox
→ Productivity Paradox - Solow
“Computers are found everywhere but in the productivity data”
Dit verwijst naar het feit dat terwijl de hele wereld grondig veranderde door de introductie van
computers en computers sterk met verhoogde productiviteit warden geassocieerd, dit niet in de
productiviteitscijfers te zien was.
→ FIRM PROFITABILITY
1
,Is IT alleen maar infrastructuur?
→ IT DOESN’T MATTER - NICOLAS CARR
IT is in hoofdzaak een infrastructurele voorziening, net zoals bv. elektriciteit.
Iedereen heeft op een gelijke manier toegang tot IT en deze technologie kan dus geen basis zijn
voor differentiatie en competitie > bedrijven moeten er vooral naar streven om de IT-kost zo
laag mogelijk te houden.
Introductie van nieuwe technologieën kunnen opportuniteiten bieden voor het opbouwen van
een strategisch voordeel, maar aangezien op lange termijn iedereen deze technologie kan
kopiëren (tijdsvenster is klein), kunnen bedrijven beter niet als eerste innovatieve oplossingen
uitproberen (follow, don’t lead)
Carr geeft richtlijnen aan bedrijven:
- Minder investeren in IT
- Wachten tot anderen het nut van een nieuwe technologie bewezen hebben
- Zo lang mogelijk wachten met investeren in IT (prijzen dalen altijd)
- Focus op detecteren en elimineren van kwetsbaarheden, eerder dan op detecteren van
opportuniteiten
Samengevat: hoewel IT de wereld enorm veranderd heeft, argumenteren sommigen dat een
vergelijking met de Industriële Revolutie niet opgaat, aangezien de IT niet tot een vergelijkbare
productiviteitsverhoging leidt. Als er dan toch een zekere mate van productiviteitsverhoging is,
argumenteert men dat dit slecht sop het macro-economische niveau speelt.
Informatiesystemen zijn meer dan infrastructuur
2 fouten bij maken vergelijking IT en infrastructuur (zoals elektriciteit)
- Rendement van IT is zeer sterk afhankelijk van hoe de technologie wordt ingezet
waarde van IS wordt bepaald door mens+technologie
- Belang hechten aan verschillende aspecten van IT: basisstructuur en applicaties
ideeën van Carr gaan op voor basisstructuur, niet voor applicaties!
Productiviteitsparadox ontkracht
Probleem bij meten van productiviteit. Het is bijvoorbeeld mogelijk dat wanneer een computer
zaken verwerkt hij ook heel veel zaken aanlevert die voordien niet beschikbaar waren. Het
beschikken van extra informatie zal een impact hebben op de werking van de onderneming die
moeilijk te meten is.
Soms wordt er bij het invoeren van een software systeem ook eerder een kwaliteitsgroei dan
een productiviteitsgroei gerealiseerd.
Ook de leercurve die gepaard gaat met het invoeren van een nieuwe technologie heeft een
negatieve impact op de productiviteit. Het duurt meestal een tijdje vooraleer een nieuwe
technologie optimaal kan gebruikt worden omdat men het eerst nog moet leren. Vaak zien we
echter dat men lang voor de huidige technologie optimaal rendeert, al overstapt naar een
nieuwe technologie.
(p.17-20)
2
,IT kan wel leiden tot strategische voordelen
Argumenten die bewijzen dat bedrijven wel nog competitieve voordelen kunnen behalen met
ICT
Nood aan veranderingsmanagement
Hoewel de technologie misschien voor elke onderneming even beschikbaar is, is het
vermogen van de onderneming om aan veranderingsmanagement te doen niet gelijk.
Het is ook belangrijk dat het personeel geïnformeerd wordt over het software systeem en het
gebruik ervan. Er leeft een opvatting van de magic bullet theory, maar deze is niet geldig! De
Magic Bullet Theory stelt dat IT het gedrag van mensen en van organisaties automatisch
aanpast doordat die technologie hen de mogelijkheid biedt op dingen te doen die men vroeger
niet kon doen en door te voorkomen dat men op een oude, onproductieve manier blijft werken.
Helaas is er vaak niemand die ‘verantwoordelijk’ is voor het aanpassen van het gedrag van de
werknemers. De IT-mensen zijn niet de baas over deze mensen en de leidinggevende kent de
technologie zelf niet genoeg om zijn mensen hiervoor te motiveren. Ze schuiven de
verantwoordelijkheid dus op elkaar af. Daarenboven bieden de gebruikers vaak weerstand tegen
de nieuwe technologieën.
De rol van de manager in de IT-levenscyclus is dus uiterst belangrijk (1) definiëren van de
vereisten (zie eerder) en (2) bij de implementatie ervan.
Nood aan alingering
Hoewel de technologie misschien voor elke onderneming even beschikbaar is, is het gebruik
van de technologie niet altijd even gepast voor elke onderneming.
Het is belangrijk dat er een Business-IT-alignment is!
Er zijn twee manieren van beslissing-nemen bij het kiezen van een technologie:
- Mindful decision makers: selecteren en doen grondige testen om te kijken wat het beste
bij hun business past (wel heel duur!)
- Mindless decision makers: wachten een beetje af en kopiëren dan gewoon wat bij andere
bedrijven goed werkt (maar dit wil natuurlijk niet zeggen dat het ook bij hun werkt!)
Kopiëren is niet altijd eenvoudig of zinvol
De strategische impact van IT investeringen komt niet van ‘big bang’ implementaties. Het is de
cumulatieve impact van kleinere, incrementele innovaties die leidt tot volgehouden
competitieve voordelen. (p.23-24)
3
, 2. WAT IS EEN BELEIDSINFORMATIESYSTEEM?
# Wat is informatie?
Informatie versus data/gegevens
Informatie: persoonlijk, niet overdraagbaar, hebben betekenis (contextueel)
Data (gegevens): feitelijk, overdraagbaar, hebben geen betekenis
Verschillende soorten gegevens
Harde vs. zachte data
Hard: objectief, kwantitatief, makkelijker te verifiëren
Zacht: subjectief, kwalitatief, moeilijker te verifiëren
Een computer kan vnl. harde data verwerken
Interne vs. externe gegevens
Intern: ontstaan binnen het bedrijf
Extern: gegevens die het bedrijf van buiten verzamelt of ontvangt
Meta-gegevens
Meta-data is data over de data
Belang van meta-data:
- maakt informatie meer begrijpbaar voor zowel mensen als computers
- verhoogt de waarde van data
- zorgt ervoor dat data nog steeds begrijpbaar is wanneer iemand bv. bedrijf verlaat
- verhoogt het delen van informatie (omdat het voor iedereen begrijpbaar is)
# Wat is een systeem?
= een verzameling van elementen waartussen verbanden bestaan, en die met een bepaald doel
zijn samengebracht.
Om een systeem te kunnen bestuderen, is een beschrijving van het systeem nodig. Een
alomvattende beschrijving van een systeem is vaak zeer complex. Daarom past men de
beschrijving van een systeem meestal aan aan het doel.
Black-box perspectief: bv. voor relatie klant-leverancier
White-box perspectief: meer gedetailleerd (ook wat er intern in onderneming gebeurt)
Informatie-systeem perspectief: alleen kijken naar wat er geautomatiseerd moet worden
Elk systeem is op zich een deel van een meer omvattend systeem. Zo komt men tot de hiërarchie
van een systeem. Inzicht in de hiërarchie van systemen is zeer belangrijk.
(De elementen van een systeem, kunnen zelf ook systemen zijn.)
(bv. verkeerssysteem: elementen = auto’s, maar een auto is zelf ook een systeem, bestaande uit elementen zoals
wielen, stuur, remmen, …)
4