Resume
Volledige samenvatting L-Interculturaliteit
- Établissement
- Katholieke Universiteit Leuven (KU Leuven)
Samenvatting lessen en boek L-interculturaliteit
[Montrer plus]
Aperçu du contenu
L-Interculturaliteit1.Interculturaliteit in het hedendaagse westerse
denken: een historisch conceptueel kader
1.1. Het historische debat
1.1.1. De ontdekking van Amerika: beschaving/barbarij
Keerpunt: 1492: ontdekking van een wereld waarvan men niet vermoedde dat die bestond
o.a. Todorov’s boek ‘La Conquête de l’Amérique: la question de l’autre’
(anders dan bv. Herodotus, Ibn Khaldun…)
radicaal nieuw karakter
globale wereld
hoe met elkaar en andere mensen omgaan?
Beschaving vs barbarij: men begint te denken in schema’s die reeds bestonden en die
schema’s worden gereactiveerd
Barbaar staat nu
o Niet langer voor brabbelaar
o Wel voor on-menselijk
Op christelijke leest geschoeid
Één beschaving (o.a. de éne God vereren)
Universalisme: ik = de ander of moet zoals het ‘ik’ worden
= men beschouwt zijn eigen ideeëngoed als of religie als universeel maar baseert zich hierbij
op een particuliere inhoud waaraan ten onrechte algemene geldigheid w toegekend
Het is al een christen, of iemand die een christen moet worden (16 e E)
o ~katholieke bekeringsdrang
o Kat-holiek (het geheel)
Verkapt eurocentrisme
Gradaties in universalisme
Columbus: bekijkt de wereld vanuit de boeken die hij heeft gelezen/ sprak
mensen aan in Spaanse taal
Cortes: ziet in dat hij een vertaler nodig heeft (nog steeds wel expansiedrang
voor koning en kerk)
o Begin vh moderne mensbeeld: bevestiging van een zelf tegenover
negatieve anderen
o Self-fashioning en othering
Kan een voorbode zijn v geweld
De las Casas: dispuut van Valladolid (1550) (nog steeds binnen christendom)
over of men geweld mocht gebruiken om indianen te bekeren
o Spreekt ook over Spanjaarden als barbaren
, De Montaigne: ‘Iedereen noemt barbarij wat afwijkt van zijn/haar eigen
gebruiken’ (nog steeds binnen christendom)
Het begrip barbaar
Krijgt vanaf 18e E ook temporele dimensie: achtergebleven id tijd
°beschavingsmissie
°assimilatiegedrag
o O.a. Frantz Fanon: Peau noire, masques blancs
o O.a. barbaar gebruikt als geuzennaam in Cubaanse Revolutie
1.1.2. De verlichting: cultuur-neutraal universalisme (18 e E)
Universalisme: Van (universalistisch) geloof naar universalistische rede
Beschaving: = kennis, ontwikkeling (cf. Encyclopédie als symbool vd Verl)
o bv. rationalisme v Descartes
o bv. moraalfilosofie v Kant
Cultuurneutralisme: specifieke kenmerken < feit dat je mens bent cultuur mag
geen rol spelen in onderlinge communicatie
o cf. Verklaring van de Rechten van de Mens en de Burger (1789)
o bv. kosmopoliet
het begrip barbaar
o evolutionaire invulling
o beschaving in de zin v kennis & ontwikkeling veel aandacht voor onderwijs
1.1.3. De romantiek: identiteit en particularisme
Particularisme: filosofische stroming die het bestaan van algemeen geldende normen of
waarden ontkent, of ondergeschikt maakt aan specifieke normen of waarden
opkomst v modern begrip van IDENTITEIT als een probleem/vraagstuk/waar je naar
op zoek moet gaan
o Bv. Unieke identiteit, identiteitscrisis
o Uniciteit en authenticiteit
= Reactie op
o Verlichting (gelijkheidsideaal)
Cultuurneutrale visie
Beschaving valt te verwerven door scholing
Gelijkheidsideaal
o Moderniseringsprocessen als IR(ontworteling)
Bv. mensen trekken naar de stad
Culturalisme: van een uniek ‘ik’ naar een uniek ‘wij’ cultuur als het nieuwe bindmiddel
voor een gemeenschap
Menselijk handelen bepaald door particuliere cultuur
Visie op cultuur waarbij cultuur w gezien als bepalend om je groepsidentiteit te
bepalen
o Vgl m geslacht, religie, nationaliteit, sociale klasse, ras etc.
, o Maar volgens culturalisten bepaalt cultuur hoe we over al die dingen denken
Johann Gottfried Herder: Volksgeist (18e E)
Cultuur
o Wat een gemeenschap verbindt (cf. vroeger: religie)
o Wat ons wezenlijk onderscheidt van anderen
Gevolgen
a) Van ‘beschaving’ naar ‘cultuur’
o Van universalisme (beschaving vs barbarij) naar particularisme (meerdere
culturen)
o Van wat ik kan verwerven (door te lezen & te leren) naar wat mij bepaalt
vanaf geboorte
Bv. discussies over verengelsing vd universiteit
- Verl: taal = instrument neutraal
- Rom: taal = wezenlijk voor ons nt neutraal
b) Opkomst van de NATIE-STAAT
o Staat = gemeenschap v burgers (> verlichting)
o Politieke grenzen vallen samen m culturele grenzen
o Natie = verbondenheid door cultuur ( >romantiek)
c) Expressieve visie op cultuur (kunst & taal)
o Kunst w uitdrukking v een eigen particuliere identiteit
o Bv. op zoek naar de Vlaamse canon
1.1.4. Synthese: de gespleten moderniteit (19e E)
Charles Taylor: belangrijk geweest voor het kaderen vh multiculturalistisch debat Volgens
hem zitten we in een situatie van MODERNITEIT
Synthese: Verlichting + Romantiek
o Geen stromingen uit het verleden
o Wel denkpatronen die vandaag nog steeds in ons zitten
Ontdek jezelf (romantiek)
Begin bij de wereld (verlichting)
Moderniteit impliceert gespletenheid
o Ik = de ander
o Ik = niet de ander
Moderniteit impliceert behoefte aan erkenning
o Als gelijk aan de ander // Als verschillend van de ander
o Vervanging voor vroegere waarde ‘eer’
Eer: verheft je boven de andere, is exclusief
Erkenning: is niet exclusief
o Hoe gebeurt erkenning?
Dialogisch: betekenisvolle anderen
- Bv. verliezen van een geliefde: je verliest een stukje van
jezelf
- Bv. met de opkomst vd romantische liefde
, Politiek: veld waarin erkenning de inzet w van een strijd
- Bv. strijd voor vrouwenstemrechten
Opmerking: implicaties
Verlichting Romantiek
Cultuur = neutraal Cultuur is expressie van mijn identiteit
Taal = neutraal Taal is expressie van mijn identiteit
Ik word lid van een groep Ik ben lid van een groep
Bv. controverse Koningin Elisabethwedstrijd 1983: 1ste Aziatische kandidate die wedstrijd won
waarom kan een Aziaat die muziek niet leren? = verlichting
1.2. Multiculturalisme
= in W-Europa een 20e E fenomeen
1.2.1. Historische context
Voorgeschiedenis
o Metoikoi Griekenland
o Migranten in Rome
Europa
o Vluchtelingenproblematiek WWI
o Postkoloniale migratie
Vanaf WWII w vroegere kolonies onafhankelijk waardoor er
migratiestromen ontstaan
Bv. Chinees-Indische migranten in Nederland
Men streeft naar assimilatie
o Gastarbeiders
Vanaf 1960 raken natiestaten meer en meer gekleurd
Vanaf 1970/80 streeft men naar integratie
- Aanpassen maar mogen elementen v hun cultuur
behouden
- Ook gastland moet m nieuwe cultuur rekening houden
VS
o Hier vooral strijd om erkenning v basisrechten door interne groepen
o Vanaf 1950: burgerrechtenbeweging (vs ‘melting-pot’ gedachte)
Bewustwording minorities
= kritische blik op natiestaat
Want er zijn blijkbaar in de melting pot mensen minder burger dan
anderen
o Politiek discours waait in de jaren 1980 over naar Europa
Tegencultuur (= gem waarde VS-EUR)1
o Counter-culture: tegen de waarden vh establishment
Gevoed door teksten vd jonge Marx
Mondt uit ih latere postmodernisme
1
Beweging die gevoed wordt door het idee dat cultuur niet alleen een verbondenheid veronderstelt, maar ook
inzet is van een strijd waarmee tegengestelde belangen zn gemoeid
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur vknn. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €6,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
Peut-on faire confiance à Stuvia ?
4.6 étoiles sur Google & Trustpilot (+1000 avis)
73314 résumés ont été vendus ces 30 derniers jours
Fondée en 2010, la référence pour acheter des résumés depuis déjà 14 ans