DEEL II: Kindzorg en Pediatrie
Hoofdstuk 7: ABCDE- benadering bij het kind
Niet pluisgevoel + BBB ( 30sec)
Behaviour: tonus, mentale status, extreme agitatie, zeer zwakke schrei, abnormale lichaamshouding
Body Colour: huidperfusie (bleek, gemarbreerd, cyanose)
Breathing: abnormale geluiden, intrekkingen, kreunen, neusvleugelen
Airway ( A)
Anatomische verschillen sneller obstructie en respiratoire problemen
LOOK – LISTEN – FEEL (10sec.)
Agitatie door hypoxie? Versuft door
hypercapnie?
Obstructief AH-geluid? Geen geluid? Snurken?
Stridor? Kreunen!?
Luchtstroom waarneembaar?
Breathing ( B)
10x kleiner opp van luchtwegen
Veel minder alveoli Vlugger ernstige, plotse levensbedreigende
smalle luchtwegdiameters ‘respiratoire” insufficiëntie
Trachea is smaller & buigzamer
Relatief kleine thoraxuitzetting
,RWTO- SCORE !!
- R = respiratory rate (ademhalingsfrequentie = aantal AH/ min)
- W = work of breathing (hoeveel moeite? mate van ademarbeid?
(inter-, subcostale of sternale) intrekkingen.
gebruik van hulpademhalingsspieren = toename ademarbeid vb. bobbing
In - of expiratoire bijgeluiden (stridor, wheezing)
Auscultatie: crepitaties, ronchi
Kreunen: positieve druk opbouwen zodat de alveoli niet dichtklappen
Neusvleugelen: neusvleugels worden opvallend gespreid tijdens inademing om meer lucht naar
binnen te zuigen
Gaspen ➜ alarmteken!
Uitputting ➜ alarmteken!
Let op! weinig ademarbeid is geen garantie op een goede ademhaling (denk aan neuromusculaire
aandoeningen of uitputting)
- T = Tidal volume = teugvolume (effectiviteit van de AH)
= hoeveelheid lucht die bij een rustige ademhaling in –of uitgeademd wordt.
- Regelmatigheid + diepte ademteug (hypoventilatie ⬌ hyperventilatie)
- Thoraxexcursies, symmetrie van de borstkas -> let op! Thoraxbeweging ≠ vrije luchtweg (Look,
LISTEN, FEEL)
- Via auscultatie: ademgeruis (stille thorax = alarmsymptoom!)
- O = oxygenatie (saturatie)
Insufficiënte AH ( 2 + 3) systemische effecten op
Circulatie (C) en bewustzijn ( D).
,C: HF stijgt bij hypoxie ( compensatie)
Ernstige langdurige hypoxie bradycardie =
preterminaal teken!
D: veranderd bewustzijn, angstig, onrustig/
slaperig tekortschieten oxygenatie hersenen
( decompensatie)
Gedaald bewustzijn: sufheid, hypotoon
ALARM!
Circulatie
Zuigeling totaal 400 ml bloed
Volwassene 4,9l ( 4900 ml) bloed
Zuigeling: klein slagvolume/ contractie basaal ligt HF al hoger
Bij inspanning/problemen/verhoogde nood: beperkte compensatie van HF mogelijk! → sneller
decompensatie → aritmie!
ALTIJD ALERT ZIJN ALS Verpleegkundige!!!!! Kan snel gaan
5P’s
Pols’frequentie Perifere Polsvolume Pressure Preload
perfusie = Kracht = RR = Hoeveelheid
Hartfrequentie waarmee bloed bloed toekomt in
Tachycardie Capillaire refill door Hypotensie -> hart ( CVD-
(compensatie) bloedvatenstelsel Decompensatie meting)
aspecifiek -> ook stroomt sterke Laattijdig teken! pre load:
door koorts, angst, pulsaties. Vanaf verlies van hypovolemie
huilen/pijn/ongemak 40% slechts pre load:
!! bradycardie (= pre ALARM: daling RR.
terminaal teken!) verzwakte Hartfalen,
centrale pulsaties overvulling.
Afwijkende circulatie heeft impact op andere organen!
Huidskleur: een koude, bleke, gemarmerde huid (zowel teken
vasoconstrictie als slechte perfusie)
Tachypneu
Diurese gedaald (afwijkend:
BWZ, agitatie, convulsies,…
Disability ( D)
= Neurologische toestand
Afwijkingen thv centraal zenuwstelsel kunnen gevolg zijn van:
(= secundaire neurologische afwijkingen)
- Oxygenatieproblemen ( A – B problemen)
- Circulatieproblemen ( C-problemen)
Primaire neurologische afwijkingen: Hersenoedeem, trauma, infectie, epileptiehaarden,…
- Bewustzijnniveau: beoordeling? AVPU of PGCS -> zie volgende slides
- Pupilreactie
, - Pijn en discomfort: gepaste pijnschaal kiezen!
- Don’t ever forget glucose: glycemie!
Evaluatie van bewustzijnsniveau: AVPU (of WAPA-score):
A: Alert ‒ het kind reageert alert; spreekt met hulpverlener
V: Verbal ‒ het kind reageert op aanspreken;
P: Pain ‒ het kind reageert op een pijnprikkel; door plaats van pijn aan te geven, te bewegen,
terug te trekken, te kreunen
U: Unresponsive ‒ het kind reageert niet, ook niet op prikkels
=Wakker zijn, Aanspreekbaarheid, Pijngevoeligheid en A-reactiviteit
Exposure / Environment ( E)
Kind altijd volledig ontkleden om full inspection te kunnen maken!!
- Huid volledig inspecteren: Huiduitslag (vb. urticaria bij anafylaxie), hematomen, petechien,…
- Ledematen volledig inspecteren: beweging normaal?
- Voorkom afkoeling
Bekijk omgeving bij onverklaarbare kritische situatie ( intoxicatie? Verstikking?...)
Temperatuur
- Hypothermie: enorm uitputtend! Vraagt veel extra energie van het kind
- Hyperthermie: infectie? Nevenwerking? …
Volledig E evalueren: AMPLE = Allergy, Medication, Past history, Last meal, Environment
Hoofdstuk 8: Urologie – Nefrologie – genitaliën
