Duurzame ontwikkeling
Guide Erreygers
6 sessies: slides op bb, de links naar rapporten en teksten staan ook op bb (kan je downloaden)
Examen: mondelinge toelichting niet verplicht (aanvragen), niet alle details kennen, het zijn brede
vragen, één vraag is een tekst mbt duurzame ontwikkeling waar je dan een intelligente commentaar
op moet geven
Duurzame ontwikkeling: een korte geschiedenis
Verschillende perspectieven
De jaren ‘60
Silent Spring: problemen op lange termijn die kunnen ontstaan door het overmatig gebruik
van insecticide, vnl DDT. De titel is genoemd naar de stilte die volgt nadat alle vogels stierven
agv insecticide. 🡪 schrijfster is pionier
Neo-malthusiaanse visie: bevolkingsprincipe, algemene welvaart onmogelijk als populatie zo
blijft stijgen => The population Bomb: Paul Ehrlich
Meer actiegroepen, milieuverenigingen en wetgeving over bescherming van milieu
De jaren ‘70
Aandacht voor milieuproblematiek stijgt op wereldschaal => piek
Club van Rome: alle aspecten in een computermodel steken zodat er voorspellingen kunnen
gemaakt worden over de toekomst van natuurbronnen enzo, maar deze insinuaties zorgen
voor onheilspellende boodschappen (doemdenken)
o Veel kritiek, eerste keer dat het milieu een grote weerklank kreeg in de media, het
milieuprobleem werd echt naar voor gebracht, niet iedereen was het eens met de
insinuaties (mechanische veronderstellingen, onvoldoende rekening gehouden met
mogelijke veranderingen) en conclusies van deze club
Grenzen aan de groei (Limits to growth)
o Toenemende industralisering
o Snelle bevolkingstoename
o Wijdverspreide ondervoeding
o Uitputting van niet-hernieuwbare grondstoffen
o Verslechterend milieu
Eerste internationale milieuconferentie in Stockholm onder de vleugel van VN
o Oprichting van UNEP
o Slotdocument met principes en taken
Oliecrisis in westerse wereld agv conflict in midden oosten, leidt tot embargo van de OPEC
landen die steun geven aan Israël, dit had spectaculaire prijsstijgingen tot gevolg en een
economische crisis. De cruciale grondstof olie werd gekarakteriseerd met een grote
prijsstijging
Ongeval: technologie aanpassen => vb van ongeval: Amoco Cadiz (1978) olietanker
Nucleair ongeval: dit werd gelukkig nog binnen beperkingen gehouden => Three mile island
(1979)
Aandacht voor biodiversiteit, bescherming van soorten, grensoverschrijdende
verontreiniging, …
, Moeheid omtrent milieu agv tweede economische crisis en schuldencrisis, prioriteiten
veranderen = einde aan eerste milieugolf eind jaren ’70 begin jaren ‘80
Andere prioriteiten
o Economische crisis in het Noorden
o Schuldencrisis in het Zuiden
The world conservation strategy 1980: een van de eerste rapporten waarin je de klemtoon
ziet verschuiven naar duurzame ontwikkeling
De jaren ‘80
De verhoudingen veranderen, mens legt steeds meer beslag op natuur
Ongeval: chemisch bedrijf lag zeer dicht bij woongebied, bij ongeval 10 000 doden => Bhopal
Ethiopië en hongersnood (1984)
Gat in ozonlaag wordt ontdekt (1985)
Heel groot nucleair ongeval in Tsjernobyl: dagenlang wist men niet goed wat er aan de hand
was, achteraf gebleken was de omvang van de ramp veel groter dan eerst gedacht
Ontwikkelingseconomie (bijzaak)
Na wereldoorlog 2 wordt het verschil tussen rijke en arme landen steeds duidelijker.
’50 en ’60: De rijke landen zijn rijk geworden door eerst te industrialiseren en erna een dienstenland
te worden. Deze fases worden ook verwacht of toegepast op de arme landen om ze rijker te maken.
’60: ongelijkheid
’70 en ’80: ecologie
Begint van de grond te komen na WO II
Meer en meer kolonies worden onafhankelijk
Lange tijd vooral aandacht voor het stimuleren van economische groei en industrialisatie
Later krijgen verdeling en ongelijkheid, en ecologische aspecten meer aandacht
Brundtland Commissie
World Commission on Environment and Development wordt opgericht. Op deze manier wordt er
meer gedaan aan het milieu. Door alle hoorzittingen enzo heeft men een rapport geschreven over
alle problemen zodat milieu werd geactualiseerd. Dit rapport (Our Common Future) werd heel
enthousiast onthaald en werd als startpunt gezien om acties te ondernemen. Nieuwe belangstelling!
Centrale thema van Our Common Future: duurzame ontwikkeling
o DO op internationaal rapport voor de eerste keer.
o Economische ontwikkeling is essentieel maar wel op een duurzame manier. We mogen
geen hypotheek leggen op de natuurbronnen van nu zonder rekening te houden met
onze kleinkinderen.
o Internationale milieuproblemen worden op de internationale agenda gezet
o DO is een vaag begrip en kan verschillende betekenissen hebben. Iedereen is het eens
met dit begrip, maar het is moeilijk om het te vertalen naar een concreet beleid.
Vrij optimistisch rapport, niet dat doemdenken. De serieuze problemen worden wel aangekaart,
maar het rapport zegt ook dat er nog tijd is om in te grijpen en dat we de catastrophale gevolgen
kunnen voorkomen. Economische groei en natuurbehoud is geen noodzakelijk conflict, het kan
samengaan, hoewel niet op een makkelijke manier.
,Rio de Janeiro 1992
Het Brundtland-Commisie stelde voor aan de VN nog eens internationaal samen te komen. De VN
startte UNCED waarbij de samenkomst plaats vond in Rio de Janeiro. Brazilië bood dit aan omdat ze
vrij vaak in het slecht daglicht stonden op vlak van milieu. NGO’s vonden dat ze niet genoeg werden
betrokken bij de samenkomst, dus hebben ze een parallelle bijeenkomst opgestart.
Parallel met de officiële conferentie organiseerden NGOs een schaduwconferentie: Global Forum
6 aandachtspunten
o Earth Charter; Agenda 21; conventies over biodiversiteit, klimaat, bossen; financiering
van DO; overdracht van technologie; versterking van instellingen
o Agenda 21 uitwerking van beleid, 21 = 21 e eeuw
maar onderhandelingen liepen moeizaam agv N vs Z en USA vs rest.
Resultaat = pover
veel te vaag, veel te algemeen, en voor sommige aandachtspunten zelfs geen compromis
Agenda 21: compromis met fraaie voornemens
o maar: wie draait op voor de kosten (125 miljard $ / jaar)?
o lange-termijn financiering onzeker
o korte-termijn financiering ontoereikend
Oprichting van een Commissie voor Duurzame Ontwikkeling in de schoot van de VN
Opvolgingsconferenties
zoemen in op bepaalde onderdelen
Uitvloeisel van conventie in Rio om verder te bespreken hoe de milieuaspecten moeten worden
aangepakt
UN Millennium Top
New York (2000)
Overeenkomst over Doelstellingen van Internationale Ontwikkeling – Millennium Development
Goals:
Ambitieuze streefdoelen: heel duidelijke afspraken hoe je alles gaat meten en doelstellingen
Vergelijking: “In 2015 tov 1990 moet kindersterfte gehalveerd zijn.”
Korte termijn 2015
Johannesburg 2002
10 jaar na Rio met vele wereldleiders (22000 deelnemers)
Hoop nieuwe gewaarwording milieuproblemen, maar dit is niet gelukt agv de tijd. Het aandachtspunt
nummer 1 was nu terrorisme, milieu was geen prioriteit op internationaal niveau. Daarom heeft deze
conventie niet veel kunnen verwezenlijken.
Resultaten: weinig, teleurstellend agv gebrek aan steun, teleurstelling bij NGO’s en media
Rio +20
Ter voorbereiding heeft VN rapport opgesteld met alarmerende signalen
The global track record on sustainable development
, Poverty eradication: in % is armoede veeeeeel lager dan 1990, hoewel er nog wel veel
mensen in armoede leven. Bvb in China en Indië is armoede enorm gedaald omdat ze
economisch groeien.
Economische groei en ongelijkheid: China heeft een lange periode telkens een economische
groei gehad van 8, 9, 10%, zoiets hebben we in België nooit geweten. De ongelijkheid is
toegenomen, allé, dat hangt af van hoe je het meet. Er bestaan nog steeds grote
ongelijkheden tussen rijke en arme landen, en binnenin deze landen.
Bossen: veel minder bossen
Ozonlaag: beter
Biodiversiteit en ecosystemen: niet zo goed
Oceanen: overbevissing, wilde visvangst reikt al een paar jaar het plafond
Klimaatverandering: niet goed
…
Aanbevelingen: 3 rubrieken
Resultaten: weinig concreet, beperkt, geen spectaculaire input voor acties, wel een slotverklaring
over verwezenlijkingen die men graag zou willen zien in de toekomst
Slotverklaring: The futur we want
SDG’s
UN SD Summit in New York, september 2015
Transforming our world: the 2030 Agenda for Sustainable Development
17 SDG met 169 doelstellingen
Stockholm +50 (2022)
Georganiseerd door UNEP
Resultaten
1. Recommendations for accelerating action towards a healthy planet for the prosperity
of all
2. Key messages for action from the Leadership Dialogues
3. Initiatives and Declarations that delivered on the three Stockholm +50 principles of
engagement (Intergenerational responsibility, Interconnectivity, Implementing
opportunity)
4. Consultations, reports, policy papers, and reflections towards a secure future and a
healthy planet for all
5. Alternative voices and paradigms
Doelstellingen van Duurzame ontwikkeling
Doelstellingen voor Internationale Ontwikkeling
Onderschreven door UN, IMF, OECD, Wereldbank, … ; Streefdoelen voor de periode 1990-2015;
Zeven (+ een) doelstellingen, en gedetailleerde indicatoren
Zeer ambitieuze doelstelling over 25 jaar op gebied van onderwijs, armoede,
basisgezondheid, gezondheid enz.
Concrete vooruitgang hiervoor op boeken