H1: Intro Sociale Sociale psychologie tegenover
andere sociale wetenschappen
psychologie sociologie sociale persoonlijkheid
psychologie spsychologie
Wat is sociale algemene
instituten
gemeenschappelijk
heid
individuele
verschillen
psychologie?
Sociale invloed = het effect dat woorden, acties − Persoonlijkheidspsychologie: focus ligt op
of gewoon al de aanwezigheid die anderen individuele verschillen, gedefinieerd als de
hebben op je gedachten, gevoelens, attitudes of aspecten van persoonlijkheden van mensen
gedrag, bv stil zijn in de klas. dat hen anders maakt dan anderen
Sociale psychologie = wetenschappelijke studie − Sociale wetenschappen: brede economisch,
van de manier waarop mensen hun gedachten, maatschappelijke, politieke en historische
gevoelens en acties zijn beïnvloed door echte feiten
mensen of geïmagineerde aanwezigheid van − Sociale psychologie: het individu in een
anderen. sociale context en waar de algemene wetten
of eigenschappen die van toepassing zijn op
Andere mensen kunnen ons beïnvloeden via:
sociaal gedrag achteloos van sociale klasse
− Directe pogingen tot overtuiging of cultuur !
− Indirect, door hun aanwezigheid en de
transmissie van hun culturele waarden
De kracht van de situatie
Hoe kunnen we sociale invloed De kracht van sociale invloed
begrijpen? begrijpen
Mensen zijn geneigd om de fundamentele
Via journalisten, deskundigen en sociale critici,
attributie fout, de neiging om de rol van
maar dit is niet wetenschappelijk.
eigenschappen te overschatten en de rol van de
Sociale psychologie is verschillend van andere situatie te onderschatten in het bepalen van
sociale wetenschappen omdat de nadruk op mensen hun gedrag (Aandacht: persoon > situatie).
mensen hun eigen subjectieve waarheid of
persoonlijke interpretaties gaat.
Mensen zijn niet altijd bewust van de oorzaak van
hun gedachten of gedrag. Ook hebben ze altijd
de neiging om altijd uit te leggen.
Soms is deze té simpel en contradictorisch: Hoe
bepalen wie correct is? Bv Jones/ IS massacre.
Hoe weten we welke filosofische visie waar is of Anonimiteit is niet belangrijk, wel de context van
niet. Descartes of Spinosa? hoe de anonimiteit gebeurd. Het verschil ligt hier
− Descartes: info komt in het brein en beslist bij de context, welk soort spel. ‘Community game’
direct dat het waar is → beslissing → brein ➔ is hier het hoogst want er zal meer aanmoediging
storing zijn, wat mensen liever hebben.
− Spinosa: brein beslist dat de info juist is ➔
storing
De kracht van sociale invloed
Spinosa is juist want we denken direct dat de info
juist is en daarna of dit wel zo is, want dat is hoe De subjectiviteit v/d sociale situatie
we waarnemen. Behaviorisme = onderdeel van de psychologie
dat enkel het waarneembare gebruikt om de
mens te begrijpen.
Ze sluiten cognitie, nadenken, gevoelens of elke
andere ‘vage’ mentallistisch concept uit.
Sociale psychologie
,Gestalte psychologie = onderdeel van de bevestigende voorspelling), bv gemeen tegen
psychologie die subjectieve manier waarop iemand waarvan je denkt dat die gemeen is,
objecten in de geest van mensen verschijnen persoon zal gemeen zijn met jou.
bestudeerd, in plaats van de objectieve, fysieke
kenmerken van het object. (Kurt Lewin!)
Sociale psychologie en
Ook is de subjectiviteit van de eigen waarneming
belangrijk voor de psychologie! sociale problemen
‘Het geheel is meer dan de som’ Sociale psychologen zijn vaak gemotiveerd door:
Naïeve realisme = de neiging om jouw − Nieuwsgierigheid om sociaal gedrag te
perspectief als de “waarheid” te beschouwen. In onderzoeken
een conflict zal de narcisist er meteen van − Het verlangen om sociale problemen op te
uitgaan dat de rest fout zijn lossen
Klassieke onderzoeken die
Waar constructies vandaan
gedreven werden door
komen: fundamentele toegepaste zorgen/vragen:
menselijke motieven Rol van de sociale situatie
Mensen hebben een primaire behoefte:
− Zich goed voelen over zichzelf
A) Bystander effect
− Zo correct mogelijk zijn
Kitty Genovese; 1964, 30 min aangevallen voor
➔ Buffers voor depressie!
ze overleed, 38 getuigen en geen enkele getuige
Het zelfvertrouwen aanpak: de hielp of waarschuwde de hulpdiensten.
behoefte om goed over zichzelf Waarom hielp niemand haar?
Hypothese Bibb Latané en John Darley: een
te voelen persoon is minder geneigd om te helpen indien er
Zelfvertrouwen is een iemands evaluatie over omstanders zijn.
zijn eigen zelfwaarde (als goed, competent en
moraal). B) Gehoorzaamheid
Volgens evolutionaire psychologie, zit Stanley Milgram, niet expliciet vermelde
zelfvertrouwen geworteld in iemands behoefte hypothese: wanneer mensen worden
voor positieve sociale reputatie, wat noodzakelijk bevelendoor autoriteit, gehoorzamen ze meestal.
is voor samenwerking en dus overleven. Vertrekt van een maatschappelijk fenomeen:
Maar dit kan voor vervorming van de realiteit blinde gehoorzaamheid aan boosaardige
zorgen. Ernstige initiatie van studenten kan leiden tot autoriteit (WOII – holocaust)
meer sympathie: om zich niet als een dwaas te voelen,
rechtvaardigen mensen hun beslissing door hun
ervaring op een positieve manier te verdraaien.
De sociale cognitie aanpak: de
behoefte om correct te zijn
Sociale cognitie is hoe mensen over zichzelf en
de sociale wereld denken.
Brein moet weten wat er aan de hand is en zo
blijven werken om zo verder te gaan, ook wat Pp = leraar // PI = autoriteit // PsPp = leerling
waar en niet waar is.
Dit kan tot problemen leiden als we niet alle info
hebben, bv gedeeltelijke info over voedsel.
Onze verwachtingen zorgen voor vervorming in
de realiteit of kan die zelfs veranderen (zelf-
Sociale psychologie
,Gehoorzaamheid en nabijheid
Experiment 2 Experiment 3
Verhoogde auditieve Auditieve + visuele
nabijheid (via luidspreker: nabijheid
eist stopzetting!)
Maximumschok: 62,5 % Maximumschok: 40%
Experiment 4
Auditieve, visuele en tactiele nabijheid (eist
stopzetting en weigert hand op schokplaat te
leggen)
Maximumschok: 30 %
Gehoorzaamheid en kwetsbaarheid
Experiment 5 Experiment 6
Hartkwaal Vrouw
Maximumschok: Maximumschok: 65 %
ongeveer 63 %
Heeft dus weinig effect
Gehoorzaamheid en reputatie/macht
Experiment 8
Geen associatie met Yale
Maximumschok: 47,5 %
Experiment 10 Experiment 15
Pp telefonisch Onwillige ‘leraren’
verbonden met PI
Maximumschok: 22,5 % Maximumschok: 10 %
Experiment 9 Experiment 11
Pp mag zelf de Twee PI zijn oneens
intensiteit kiezen over instructies
Maximumschok: 2,5 % Maximumschok: 0 %
C) Prison experiment
Standford, 1971
Hypothese: toewijzing van een rol van een
bewaker of gevangen heeft effect op het gedrag.
Vroegtijdige stopzetting van het experiment (de
sociale situatie te sterk beleefd)!
Sociale psychologie
, H2: Methodologie: Hoe The observationele
sociale psychologen methode: sociaal gedrag
onderzoek doen beschrijven
De observationele methode omvat
systematische observatie en meting van gedrag.
Methodologie Wat doe je met de resultaten?
Sociale psychologie: een Etnografie
empirische wetenschap = een soort observatiemethode die door cultureel
Empirisch onderzoek staat ons toe om de antropologen en sociaal psychologen wordt
geldigheid of persoonlijke observaties en gebruikt om een groep of cultuur te bestuderen
volkswijsheid. en te begrijpen
Achterafziende vooroordeel (achteraf kunnen Participatie observatie = een vorm van
uitleggen) = de neiging van mensen om te systematische observatie waarbij de observator in
overdrijven in hoeverre ze een uitkomst hadden contact komt met de geobserveerden, maar de
kunnen voorspellen nadat ze wisten dat deze zich situatie niet probeert te veranderen. Bv religieuze
heeft voorgedaan groepen (alsof doen lid te zijn)
Vooraf afgesproken codes en reeks criteria, die
Hypotheses en theorieën expliciet zijn.
formuleren Betrouwbaarheid in twijfel trekken (= interjudge
A) Inspiratie van eerdere theorieën reliability): de mate van overeenstemming tussen
en onderzoeken twee of meer mensen die onafhankelijk een reeks
gegevens observeren en coderen. Bv iemand
Wetenschap is cumulatief en mensen genereren
taak laten uitvoeren en laten observeren.
vaak hypothesen op basis van eerdere theorieën
en onderzoek Archiefanalyse
B) Hypotheses gebaseerd op = een vorm van observatiemethode waarbij de
persoonlijke observaties onderzoeker de verzamelde documenten van een
Persoonlijke ervaringen, huidige gebeurtenissen, cultuur onderzoekt.
volkswijsheid en literatuur kan een bron van Smith, 76: content of pornographic books
hypotheses zijn om mee te testen (bv Latané en − main actor was male, little attention of physical
Darley: Kitty Genovese) characteristics
− female was described in minute detail of physical
[Zie banaan hypothese video] characteristics
− 1/3 of sex episodes described use of force (psychical,
mental or blackmail)
Onderzoek methodologie
Methode Focus Beantwoorde
vraag Limieten van observationele
Observationeel Omschrijving Wat is de natuur methode
van het
1) Sommige soorten van gedrag zijn moeilijk te
fenomeen?
observeren, omdat ze niet zo vaak gebeuren
Correlationeel Voorspelbaar Met X kennende,
of juist alleen. Ook omdat het meestal maar
kunnen we Y
voorspellen om één situatie gaat die we niet mogen
veralgemenen.
Experimenteel Causaliteit Is variabele X een
oorzaak van 2) Het is beperkt tot één bepaalde groep
variabele Y? mensen, één setting en één soort activiteit
3) Het beschrijft gedragspatronen, maar is niet
bevorderlijk voor het begrijpen van relaties
tussen variabelen of waarom bepaald gedrag
voorkomt
Sociale psychologie
