Notes de cours

Socialezekerheidsrecht

0 fois vendu

Cours
Socialezekerheidsrecht

Établissement
Universiteit Antwerpen (UA)

Inhoud van de hoorcolleges aangevuld met extra uitleg en voorbeelden. Dit document bevat enkel de te kennen leerstof. Wat overgeslagen is in de les, staat hier niet in. Succes!

[Montrer plus]

Dernier document publié: 1 année de cela

Aperçu 4 sur 72 pages

Voir l'exemple

Publié le 24 décembre 2023
Fichier mis à jour le 30 décembre 2023
Nombre de pages 72
Écrit en 2023/2024
Type Notes de cours
Professeur(s) I. de wilde
Contient Toutes les classes

recht
sociale zekerheid
sociale bijstand
pensioenen
werkloosheid
gezondheidszorg
arbeidsongevallen
arbeidsongeschiktheid
finaciering
socialezekerheidsrecht

€5,99

Ajouter au panier

Enregistrer

Garantie de satisfaction à 100%
Disponible immédiatement après paiement
En ligne et en PDF
Tu n'es attaché à rien

Waarom?
- SZR is onderhevig aan evoluties binnen arbeidsmarkt en bredere maatschappij
- Sluit aan bij opleiding
- Sociaal opvangnet & sociale zekerheid

LES 1: INLEIDING & HISTORIEK
WAT IS SOCIALE ZEKERHEID?
Voorbeelden: werkloosheidsuitkering (vervangingsinkomen), groeipakket (uitbreidingsinkomen),
gezondheidszorg, pensioenen, arbeidsongevallen & beroepsziekte,…

Sociale zekerheid = geheel van sociale voorzieningen dat tot doel heeft aan alle burgers op elk
ogenblik van hun bestaan minstens een bestaansminimum te waarborgen

- Definitie van toepassing voor deze cursus
- Ruimer dan enkel de werkenden, ook de sociale bijstandsregeling
- Werkenden zijn wel beter af (meestal)

Klassieke sectoren + sociale bijstand = ruime invulling

LOONAANVULLENDE VERGOEDINGEN
= vergoedingen die worden uitgekeerd bovenop het inkomen, extra

In de vorm van
Gezondheidszorg
- Beroepsactiviteit of afgeleide rechten
- Vrijwel de hele bevolking
Gezinsbijslag
- Recht van het kind

LOONVERVANGENDE UITKERINGEN
= vergoedingen die worden uitgekeerd ter vervanging van het inkomen

In geval van…
Arbeidsongeschiktheid
- Ziekte en ongeval privéleven
- Arbeidsongeval en beroepsziekte
Werkloosheid
Ouderdom en overlijden

BEROEPSACTIVITEIT
Beroepsactiviteit bepaalt onder welke ‘soort’ sociale zekerheid je valt, welk systeem van toepassing is
3 grote beroepsgroepen → 3 systemen
1. Werknemers
2. Zelfstandigen
3. Ambtenaren (≠ overheidspersoneel), wordt eenzijdig aangesteld

Grote verschillen tussen de systemen, betreft financiering en prestaties
 Belangrijk om onderscheid te bewaren

,HOE WERKT SOCIALE ZEKERHEID?
SOCIALE BIJSTAND
Sociale zekerheid levert sociale bijstand, dient als vangnet voor wie het nodig heeft
- Uitkering is afhankelijk van onderzoek bestaansmiddelen, middelentoets
- Tegenover individuele rechten die slechts afhankelijk is van voorwaarden

Financiering van de sociale bijstand: hoofdzakelijk werknemer- en werkgeversbijdragen

Sectoren
- Gezondheidszorg
- Ziekte & invaliditeit
- Professioneel risico
- Gezinsbijslag
- Werkloosheid
- Pensioenen
- Transversaal → 3 wettelijke stelsels en sociale bijstand

GROEIPAKKET
Eén van de middelen van de sociale bijstand, het vroegere kindergeld
- Sinds 6e staatshervorming: bevoegdheid gemeenschappen
- Aparte regelingen voor Vlaamse, Franse, Brussel en Duitstalige gemeenschap

Regeling groeipakket in Vlaanderen:
Huidige/nieuwe regeling: gelijk voor alle kinderen, maandelijks vast bedrag
- Kinderen geboren na 1 januari 2019: vallen onder nieuwe regeling
- Startbedrag bij geboorte of adoptie van een kind
- Extra toeslagen bovenop basisbedrag
Vroeger: hoe meer kinderen, hoe meer kinderbijslag
- Overgangsregeling voor kinderen geboren voor 1 januari 2019

HISTORIEK VAN DE BELGISCHE SOCIALE ZEKERHEID
SOCIALE BIJSTAND
- Historische gezien al lang bestaan in een andere vorm, oud fenomeen
- Vrijwillige armenzorg, later ook kerk die hulp biedt (soepbedeling, sociale woning,…)
- 2 sporen: kerkelijk (liefdadigheid) en burgerlijk initiatief vanuit lokale besturen
- Burgerlijke godshuizen en burelen van weldadigheid → voorloper van het OCMW

SOCIALE VERZEKERING
- Betalen om iets te krijgen, verzekeringsprincipe
- Gildenbussen vanuit ambachten, bestaan al van middeleeuwen, hulp bieden wanneer nodig
- Geld is noodzakelijk dus wanneer loon uitvalt → financiering door eigen initiatief arbeiders
- Overheid: ‘gesubsidieerde vrijheid’
· Steun en subsidiëring van overheid aan bijstandskassen in ruil voor meer controle in
besteding van middelen
· Oprichting van de algemene lijfrentekas (1948)

 Ontwikkeling socialistische coöperatieven (vooruit)
 Opkomst van Belgische volksliedenpartij (1885)

,INTERMEZZO: AMBTENARENPENSIOENEN
- 1e pensioenwet van 1844 op burgerlijke en kerkelijke pensioenen
- Ambtenaren ontvingen een rustpensioen als beloning voor aan de staat bewezen diensten
- Opvallend: voor werknemers en zelfstandigen pas veel later
- Dekking invaliditeit
- Pensioensleeftijd = 65 jaar → relatief: velen waren al overleden tegen 65 jaar omwille van
een lage levensverwachting

BELANGRIJK KANTELPUNT: GROTE STAKINGEN VAN 1886
Directe gevolgen van de staking:
- Arbeidswetgeving: beperken van vrouwen en kinderarbeid
- Sociale maatregelen (steunfonds arbeidsongevallen, verder ondersteuning en subsidiëring
van mutualiteitsverenigingen)

Eerste socialistische partij verkozen in parlement (1894)

Belangrijke stappen in ontwikkeling van de sociale zekerheid
- 1e echte regeling: arbeidsongevallenwet (1903) → innovatief: achterwege laten foutbegrip
- Private pensioenkassen
- Tussenkomst invaliditeitsverzekering via mutualiteiten
- Ondersteuning werkloosheidskassen

WOI vertraagt ontwikkeling van Belgische sociale zekerheid

INTERBELLUM
- Verplichte verzekering beroepsziekten (1927)
- Mijnwerkerspensioen wordt echte pensioenverzekering + verplichte pensioenverzekering
voor arbeiders en bedienden
- Verplichte gezinsbijslagen (1930) → ook voor zelfstandigen (1937)
- Jaarlijkse betaalde vakantie van 6 werkdagen (1936)
- Ondersteuning van werkloosheidsklassen door overheid (nog geen verplichte verzekering)

NA WOII
- Ontwerp van akkoord van sociale solidariteit opgesteld door werkgevers- en
werknemersorganisaties → sociaal pact, belang voor arbeidsrecht, ook voor sociale zekerheid
Overgenomen door de besluitwet betreffende de maatschappelijke zekerheid der arbeiders:
belangrijk gegeven, nog steeds relevant
• Enkel voor loonarbeiders
• Verplichte rust en overlevingspensioen, ziekte- en invaliditeitsuitkering, werkloosheid,
gezinsbijslag en jaarlijkse vakantie
• Bijdrage op het loon
• Behouden van structuren + oprichting van onafhankelijke overheidsdiensten per sector
• Regeling financiering van de sociale zekerheid

, OTTO VON BISMARCK
- Basis voor Belgische sociale zekerheid-
- Invoering verplichte sociale verzekering arbeiders (ziekte, ongevallen, pensioen) (1882-1886)
- ‘beter een tevreden arbeider dan een rooie arbeider’
- Stabiliseren van de maatschappij na wereldoorlogen
- Onrust afkopen met goede sociale bijstand
- Compromis om iedereen mee te krijgen
• Werkgeversbijdrage
• Vakbonden krijgen meer controle en macht
• Kassen van de mutualiteit krijgen belangrijke rol en garantie van voortbestaan
• Arbeiders krijgen betere sociale bescherming

ROOSEVELT & BEVERIDGE
- Vertrekken van bestaansminimum georganiseerd door de overheid
- Idee uit ‘new deal’ van Roosevelt (1935)
- Verplichte verzekering ouderdom, overlijden, invaliditeit aangevuld met werkloosheid niveau
per staat
- Beveridge-rapport: minimumuitkeringen voor iedereen (forfaitaire bedragen)
- Grote injectie in economie na zware jaren ‘30

BISMARCK BEVERIDGE
Toepassingsgebied Enkel werknemers Hele bevolking

Grondslag van uitkering Loongekoppelde uitkeringen Socio-vitaal minimumuitkeringen

Doelstelling Behoud levensstandaard Bestaanszekerheid
Werknemers- en
Financiering Belastingen
werkgeversbijdragen

JAREN ‘50
- Verdere ontwikkeling en verbetering van de sociale zekerheid
- Verbetering kinderbijslagregeling
- Oprichting van rijksdienst voor arbeidsvoorziening en werkloosheid
- Verbetering pensioenen: overgang van kapitalisatie naar repartitie
- Ontwikkeling van sociale verzekeringen voor zelfstandigen

JAREN ‘60
- Werkloosheid codificatie en beroepsziekten (1963)
- Wet Leburton: opsplitsing beheer gezondheidszorg en arbeidsongeschiktheid, uitbreiding van
gezondheidszorg voor bijna hele bevolking
- Artsenstakingen: artsen werden verplicht te houden aan door de overheid opgelegde
honoraria
- Werkloosheid: forfaitaire bedragen → individuele verzekering
- Pensioenen: van 4 stelsels naar 1 stelsel (arbeiders, bedienden, mijnwerkers, zeelieden →
werknemers)
- Uitbouw sociaal statuut zelfstandigen
- Wet op bestaansminimum (1974)

Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:

Qualité garantie par les avis des clients

Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.

L’achat facile et rapide

Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.

Focus sur l’essentiel

Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.

Foire aux questions

Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?

Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.

Garantie de remboursement : comment ça marche ?

Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.

Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?

Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur ninavdm. Stuvia facilite les paiements au vendeur.