MODULE ONDERZOEK EN BEHANDELING 2A
LES 1 : INTRODUCTIELES ONDERSTE EXTREMITEIT
Musculoskeletale aandoeningen
= aandoeningen v spieren en het skelet vb.artrose, osteoporose, tenniselleboog
Musculoskeletale aandoeningen zijn aanwezig op het lichaam v kop tot teen, ze bevatten:
1. Artritis en andere reumatische aandoeningen (zoals artrose, reumatoïde artritis, jicht en lupus);
2. Aandoeningen en condities vd wervelkolom, zoals lage rug- en nekpijn
3. Misvorming van de wervelkolom en daarmee samenhangende aandoeningen (zoals scoliose, die een
zijwaartse kromming veroorzaakt);
4. Osteoporose (een aandoening die wordt gekenmerkt door een lage botmassa en een verslechtering
van de botstructuur die het risico op fracturen vergroten);
5. Kankers van bot- en bindweefsel (zoals bot- en gewrichtskanker en myeloom, een kwaadaardige
primaire tumor van het beenmerg)
6. Musculoskeletale letsels aan de nek, wervelkolom, bekken en ledematen, inclusief verstuikingen en
verrekkingen
Studie toont aan dat ½ volwassen dit ervaart en per persoon 11.4 werkdagen verloren gaan. Het treft elke
leeftijdsgroep à leidt dus tot invaliditeit, lagere levenskwaliteit en het onvermogen om te werken en is ook
zeer kostelijk. Ze overtreffen andere ziektes op vlak v verloren werkdagen.
Casus voor dit hoofdstuk : bilaterale hamstringsklachten
- Setting poliklinische othopedie
- in het heden met als diagnose hamstring krampen
- Het is een nieuwe blessure
- P heeft een goede gezondheid
- doet aan 90min activiteit/dag op 6 dagen vd week
- brandweerman, woont en is alleen, rechtshandig, blank.
- Pijn intensiteit schaal staat op 3 – ervaart beenkrampen – hersenschudding gehad.
- Vindt van zichzelf dat hij nog voor 70% geblesseerde zone kan gebruiken voor dagelijks gebruik en 50%
voor fysieke activiteit.
- Activiteiten die hij moeilijk vind: lopen – krachttraining OL – naar beneden gaan.
- Geschiedenis patiënt:
Meerdere marathons gelopen, fysiotherapeut bezocht na eerste klachten, flexibiliteitsprogramma, op
peil houden v elektrolytenniveau, geen specifiek letsel dat de pijn veroorzaakte, verergerd tijdens
hardlopen
Daarop volgt clinical decision making : behandeling
Hypothese met meeste kans = diagnose
Effectieve besluitvorming over de behandeling vereist verstandig klinisch redeneren.
P, omgevingen, pathologieën en fysiotherapeuten zijn complex à er is geen definitief goed of fout proces,
maar variaties in de juistheid vh beslissingsvermogen vd therapeut.
1
,Klinisch redeneren is een denkproces dat de physiotherapeut ertoe aanzet ‘verstandige’ actie te ondernemen
à de physiotherapeut die interactie heeft met de patiënt en andere partijen, helpt de P haar
gezondheidsstrategiën te beheren obv zijn bevindingen adhv ICF:
Methodisch handelen : diagnose
Model v diagnostisch redeneren
• Type 1 processes: je herkent het ziektebeeld en kan door ervaring etc snel de diagnose stellen. Indien
je bij patroon herkenning merkt dat er iets niet klopt ga je over naar type 2. Meer kans op cognitieve
bias!!
• Type 2 processes: je herkent het ziektebeeld niet waardoor je trager en probalistic redeneert, een
hypotheses genereert, en dan kijkt naar degene die het beste klopt. Je doeet hier langer over en
bekijkt de opties (je gaat niet meteen van een diagnose uit).
2
,ICF hamstringsklachten:
Screening
= is deze P bij ons op de juiste plaats?
Rode vlaggen = symptomen/tekenen bij P die op te vatten zijn als ‘waarschuwingssignalen’ of risico-indicatoren
voor meer of minder ernstige onderliggende pathologie à expertise v andere discipline vereist
Extra te bevragen generieke rode vlaggen:
• Trauma in voorgeschiedenis
• Constante, progressieve, niet-mechanische pijn
• Aanhoudende of toenemende nachtelijke pijn
• Onverklaarbaar gewichtsverlies (>5kg/maand)
• Koorts
• Maligne tumoren in voorgeschiedenis
• Langdurig gebruik v corticoïden
• Drugsgebruik, immunosuppressivia, HIV
• Regelmatige algemene malaise
Stap 1 = beoordeling v sinistere bevindingen
à alle bevindingen zijn overal negatief
1) Actieve fysiologische bevindingen:
Het actieve bewegingsbereik (ROM) van de lumbale wervelkolom, heup en knie komt niet overeen
met de pijn van de patiënt. De sterktetestmetingen zijn als volgt: 4-/5 voor bilaterale heupextensie,
4+/5 voor bilaterale knieflexie en 5/5 voor de resterende spieren van de onderste ledematen.
Sensorisch testen ligt binnen de normale grenzen voor alle dermatoompatronen in beide onderste
ledematen.
3
, 2) Passieve fysiologische bevindingen:
Alle passieve ROM van de SIJ, lumbale wervelkolom, heup en knie komen niet overeen met de pijn van
de patiënt.
3) Passieve accessoirebevindingen:
Alle passieve bewegingstests voor de lumbale wervelkolom, de heup en de knie zijn niet consistent
voor de pijn van de patiënt.
4) Speciale testen:
De patiënt laat negatieve bevindingen zien met de volgende: test op instabiliteit op buikligging,
passieve heffing van het gestrekte been, heupschuurtest en Patrick-test. De enige significante
bevinding is een bilateraal verminderde lengte van de hamstrings (testpositie in rugligging met de
heup gebogen tot 90°).
Novice hypothese testing:
Extra te bevragen/ onderzoeken in de casus:
• Articulaire ROM knie (kapsel/lig)? à x ‘knee passive ROM are not concordant for patient’s pain’
• Musculaire (hamstrings verkort?) à ja, verkort ‘only significant finding is decreased length bilaterally’
• Musculair (quadriceps verzwakt?) à x ‘5/5 for remaining lower extremity musculatuur’
• Neurologisch (zenuwuitval?) à x ‘sensory testing is within normal limits for all dermatome’
Hypothese met betrekking tot bewegend functioneren:
1. Ibuprofen kan tot spierkrampen leiden in marathonlopers
à nagegaan adhv gecommentarieerd geneesmiddelenrepertorium, ibuprofen geen effect
2. Balansverstoring elektrolyten (overmatig zweten/dehydratatie) kan tot spierkrampen leiden in
marathonlopers
à ‘verhoogt een verlaging v serumnatriumconcentratie of de serumkaliumconcentratie het
voorkomen van inspanningsgerelateerde spierkrampen’ ingeven als onderzoeksvraag à nee
3. Verkorte hamstrings kunnen tot spierkrampen leiden in marathonlopers
Uit wetenschappelijk onderzoek bevindingen bevragen/onderzoeken bij P: actieve heupextensie
beperkt? Tijdens actieve heupextensie overdreven heup endorotatie + adductie? à Ja
Electromyografisch onderzoek m.Gluteus maximus & hamstrings tijdens lopen >< trial & error? à ja
verzwakte M.gluteus max kan tot overbelaste hamstrings tijdens lopen leiden die tot spierkrampen
kunnen leiden.
4