H5: Gezinnen met meervoudige en complexe problemen
1. Inleiding
Vaak combinatie van armoede, slechte huisvesting, gebrek aan orde en hygiëne,
apathische moeder en werkschuwe vader
Sommigen zeggen dat ze hun geld verspillen en blijven profiteren van financiële
steun
2. Terminologie
- Oorsprong:
o Jaren 50, amerika: studie om te kijken naar waar de hulpverleners gaan 6%
vd gezinnen nemen meer dan 50% vd hulpverleningstijd in beslag = multi-
problem family
o Jaren 50, engeland: achterbuurten werden meer zichtbaar voor samenleving
“problem-family”
o Jaren 80, NL en VL: “multiprobleemgezin” voorlopers voor
‘onmaatschappelijke’ of ‘kansarme’ gezinnen veel problemen binnen gezin
+ problemen eigen aan hulpverleningssysteem
o Vandaag: “gezin met meervoudige en complexe problemen” minder
stigmatiserend, multiprobleemgezin = sociaal construct
Het begrip ‘multiprobleemgezin’
=gezin dat kampt met een chronisch complex van ernstige socio-economische en
psychosociale problemen waarvan de betrokkenen hulpverleners vinden dat ze weerbarstig
zijn voor hulp ( falende hulpverleningsrelatie)
« Soorten problemen
o Socio-economische problemen
Financieel: armoedige omstandigheden
Arbeid: lager opleidings- en beroepsniveau
Wonen: ernstige huisvestigingsproblemen (te klein huis, vuil, ...)
link met armoedecultuur? Ja
o Psycho-sociale problemen
Individu
Fysieke gezondheid slechter
Cognitieve mogelijkheden lager (bv. analfabitisme)
Psychische problemen meer (emotioneel minder rijp,...)
Gezinsinteractiesysteem
Weining vaste structuren en regels
Manier van communiceren (anders, meer gebaren, roepen,...)
Omgangspatroon (zeer chaotisch, kluwengezinnen, loszand,...)
Onderzoek naar verloop van opvoeding (weinig bewijs om aan
te tonen dat opvoeding binnen die gezinnen anders loopt)
Kindermishandeling (komt wel voor, maar waakzaam zijn dat
dit niet zo is binnen elk multiprobleemgezin)
Netwerk
Sociaal isolement
Ruzie met buurt
, Een van ouders in conflict met andere ouder...
o Problemen in hulpverleningssysteem
Verstoorde relatie tussen gezin en hulpverleningssysteem, heeft te
maken met:
Organisatie van HV-systeem
Te weining afgestemde HV-methoden (niet afgestemd op
noden van gezin, te veel beroep doen op verbale
vaardigheden, dat is net waar gezin het moeilijk mee heeft)
Persoon van de HV (ander referentiekader dan gezin)
Hulpvraag en hulpaanbod sluiten niet goed op elkaar aan groeiend wantrouwen
en onbegrip
DUS:
VOLGENDE KERNASPECTEN ZIJN VAN BELANG:
- EEN CHRONISCH COMPLEX VAN SOCIO-ECONOMISCHE EN PSYCHOSOCIALE
PROBLEMEN IH GEZIN
- EN PROBLEMEN EIGEN AAN HET HULPVERLENINGSSYSTEEM
ZIJN NOODZAKELIJKE VOORWAARDEN OM VAN EEN ‘MULTIPROBLEEMGEZIN’ TE KUNNEN
SPREKEN
« Kenmerken:
o Veelvoudigheid (multi) van problemen
o Verscheidene problemen (inkomen, werk, sociaal-isolement,...)
o Complexe problemen (verbondenheid tss alle problemen)
o Ernstige problemen (hardnekkig)
o Chronische problemen (langdurig)
o Transgenerationeel (problemen die zich overzetten van ene generatie naar
andere generatie)
o Eerdere vormen van hulpverlening hadden weinig effect
o Weerbarstig (hulpverleners kunnen het moeilijk verbeteren)
Enkele onderzoeksresultaten
Multiprobleemsituaties kampen met chronische problemen, psychiatrische
problemen, opvoedingsproblemen, schulden, opvoeden van kinderen gaat moeilijk,...
Het begrip kansarmoede
= kans + armoede mensen die opgroeien in kansarmoede zijn arm in de kansen die ze
krijgen in onze samenleving
« Kansarmoede is toestand waarbij mensen beknot worden in hun kansen om
voldoende deel te hebben aan maatschappelijke hooggewaardeerde goederen zoals
onderwijs, arbeid, huisvesting. Het gaat hierbij niet om een eenmalig feit, maar om
een duurzame toestand die zich voordoet op verschillende terreinen, zowel
materiële als immaterieel
« Niet hetzelfde als zuivere armoede: focus louter op financieële tekorten (inkomen)
