Internationale organisatie
College 1 – 26/09/2023
Info
- Lessen worden opgenomen voor iedereen
- Slides samenvatting
- Zie ‘Outline’- document voor leerstof examen: H2, H11 geen leerstof
- Les 1 > Lezen hoofdstuk 1, hoofdstuk 12 (576-587), hoofdstuk 3 (p. 75-76), hoofdstuk 7 (p.
292-293)
- Leerstof = wat gedoceerd wordt in de les + gastcolleges
Les 1 – Conceptueel kader
Basisconcept 1: soevereiniteit
- Soevereiniteit: hoogste gezag hebben
o 3 betekenissen > wetten maken, aanpassen en schrappen
o Hoogste gezag wordt verankerd
o Geassocieerd met ‘de staat’
o Vb. Commonwealth: overdracht van soevereiniteit gaande van moeder op zoon
Klassiek (1648)
- Oorsprong? Sinds 1648: vrede van Westfalen
o Oorspronkelijke focus: rechten
o Resulteert in statensysteem: de staat als kerneenheid van organisatie
o De staat? > heeft hoogste gezag op grondgebied
Maken, aanpassen en schrappen van wetten
- Evolutie? Andere benadering van het concept ‘soevereiniteit’
o Evolutie naar focus op: plichten (= responsibility to protect)
o 2005: Anders denken over concept ‘soevereiniteit’
Nieuwe benadering: “Staat heeft niet enkel rechten, maar ook plichten”
Burgers beschermen bij…
Genocide
Oorlogsmisdaden
Etnische zuiveringen
Misdaden tegen mensheid
Indien niet? als internationale gemeenschap deze taak overnemen
o Kernconcept werd toch behouden
o Klonk mooi in theorie, maar in realiteit bleef dit uit…
o Primaire verantwoordelijkheid voor de staat Secundaire verantwoordelijkheid
voor internationale gemeenschap
“Modern”(2005)
- “Modern 2005” > moderne lezing kreeg een beperkte en niet-systematische aandacht in
de VN
, o Tussen aanhalingstekens? Evolutie verandert niets aan het feit dat klassieke
visie op soevereiniteit verankerd is in VN (Handvest)
o Evolutie in theorie ≠ evolutie in praktijk
Beperkte en niet-systematische aandacht in de VN?
o Concreet
Wel: in Libië, Ivoorkust
Niet: in Syrië
o Redenen:
Responsibility To Protect? Onduidelijkheid/ onenigheid m.b.t. principe,
focus, middelen
Beschikken over een concept, maar niet goed uitgewerkt: weinig details
Bredere context zit tegen: toename focus op soevereiniteit van staten (en
dus territoriale integriteit van staten) als gevolg van toegenomen focus op
machtspolitiek (vaak geframed in termen van ‘geopolitiek’
=> Grenzen zijn niet iets van het (verre) verleden, maar ook in
realiteit in tijden van ‘globalisering’
Over dat verre Britse verleden gesproken…
- “Brittania rules the waves” 300 jaar in wording
o Hoogtepunt na WOI >> 1/4e van het aardoppervlak
(!) Toen reeds sprake van dekolonisatie >> 1901: Australië onafhankelijk
- Britse rijk op hoogtepunt: 1919
- Waarom was het Britse Rijk zo groot? > 3 verklaringen a.d.h.v. 3 C’s
o Commerce
o Christianity Imperialisme
o Civilization
- Niet alleen Britten
o ook Spanjaarden, Portugezen en Fransen
2 restanten
- Links: Britse Overseas Territories > gebieden waar Britten wel nog hoogste gezag hebben
meestal kleine eilanden
o Wel sprake van Britse soevereiniteit
o Soevereiniteit van de Britten wordt betwist op die eilanden
o Vraag: “Wie heeft het grootste gezag?” Het gaat om de status van een
grootmacht
o Weinig gebieden waar de Britten nog soevereiniteit hebben
- Rechts: Commonwealth Of Nations > = IGO > (internationale organisatie)
o Geen sprake van Brits soevereiniteit
, o Oprichting eind jaren 40
o Houdt zich bezig met sport, cultuur, etc. ≠ politiek
- Van groot gebied waar Britse soevereiniteit gold Naar klein gegaan (= beperkt aantal
gebieden waar Britten soevereiniteit hebben)
- Belang van het verleden (!) om duidelijk te maken om wereld van internationale
organisaties vandáág te begrijpen
Commonwealth
Tip ‘The Crown’ kijken op Netflix
Commonwealth = IGO
- 56 ‘onafhankelijke en gelijke’ staten republieken + monarchieën
- 1949: London Declaration oprichtingsverdrag, lange voorgeschiedenis van
conferenties en akkoorden
- Focus: Taal, cultuur, sport, zaken
o Beperkte aandacht voor politiek
- Toegenomen aandacht t.g.v. Brexit Commonwealth w gezien als oplossing voor Brexit
Cyprus, Malta behoorde tot Commonwealth
Basisconcept 2: Internationale organisaties
- Definitie, Pijnpunten/ Pluspunten p. 12
- 3 kernelementen
o Leden zijn staten minstens 3
o Voeren activiteiten uit over verschillende staten
o Gecreëerd door intergouvermentele overeenkomst
“Organizations that include at least three states as a member, that have activities in several
states and are created through a formal intergovernmental agreement such as a treaty, charter
or statute”
o 265 die hieraan voldoen
o Geen soevereiniteitsoverdracht
Reis rond de wereld
- Bekijken van internationale organisaties
o Focus: IGOS
- Wereldwijde, universele organisaties <> regionale organisaties
Aandachtspunten?
- Functies? > Informatief, normatief, regelgevend, controlerend, operationeel, ideationeel ‘
- Uitdagingen? > Effectiviteit, verantwoording, legitimiteit
Verwachtingsmanagement
- Spreken over concrete organisaties kijken wat mogelijk <> niet mogelijk is
, o Vb. VN: De donkere wereld ombuigen naar een lichte wereld; een wereld van
samenwerking en welvaart. Indien niet aan deze verwachting voldaan? grote
kritiek
- “The Security Council Chamber is decorated with a mural. In it, the Norwegian artist, Per
Krohg, depicts a phoenix. The phoenix is rising from a world covered in ashes, a world
rebuilding itself after war. … The United Nations was founded to protect us from our
demons, to elevate the global community towards peace, cooperation and solidarity. And
yet...”
- “Kan de VN dit doen?”
Vraag 1: “Over welke VN gaat het?” is groot, bestaat uit veel puzzelstukjes, veel organen
Vraag 2: “Wat hebben we gegeven aan die VN? Hoe hebben we VN vorm gegeven?”
Algemene inzichten?
Pluspunten Pijnpunten
- Nieuwe ideeën ontwikkelen - Handhaving
- Ontbrekende kennis aanvullen - Snel reageren in een crisis
data verzamelen
- Zetten, promoten en monitoren van - Managen van grote, lange termijn
doelen projecten
- Agenda-setting in internationale - Coördineren van activiteiten van een
arena’s verscheidenheid van agencies
- Mogelijkheid tot aanpassen en - De stuggle om met de ‘dark side’
hervormen tussen staten om te gaan
- Innovatie: nieuwe variëteiten van
governance
- Staat - definitie? > Een staat is iets gedefinieerd op verschillenden momenten, gekaderd
in een conventie binnen 1 kader
4 elementen
o Permanente populatie
o Een bepaald territorium
o Een overheid
o De mogelijkheid om met andere staten in relatie te komen
Kalifaat?
- Andere organisatievormen? > Kalifaat (1), Sultanaat (2), Emiraat (3)
o Midden-Oosten: geschiedenis van kalifaten en tegenkalifaten
o Ottomaans Rijk = kalifaat
- Islamitische Staat als kalifaat, maar noemt zichzelf ook een staat
o “Staat”? > Prestige of erkenning als onderdeel van de internationale
gemeenschap
‘Staat’ als hoeksteen van de gemeenschap
