1 Inleiding kwalitatief onderzoek
Wat is onderzoek?
Onderzoek is iets wat mensen ondernemen om iets op een systematische manier uit te zoeken,
waardoor hun kennis toeneemt.
- Het doel is om iets te ontdekken, tot kennis te komen
- Gegevens worden systematisch verzameld
- Gegevens worden systematisch geïnterpreteerd
Deze kenmerken gelden zowel voor kwantitatief als kwalitatief onderzoek. Wat is er dan zo eigen
aan kwalitatief onderzoek? 2 voorbeelden:
- Onderzoek naar ondergronds werk in de mijnen: De onderzoeker gaat mee ondergronds,
doet mee aan de normale dagdagelijkse activiteiten en kan zo echt voelen en ervaren wat het
betekent om in de mijn te werken en heeft veel betere toegang tot informatie.
- Onderzoek in een ZORG-organisatie: Voor mensen uit de praktijk zal (kwalitatief)
onderzoek meer gericht zijn op interventie dan op het schrijven naar een academische
gemeenschap. Dat neemt niet weg dat we dit kwalitatief onderzoek op een zo
wetenschappelijke manier vorm moeten geven. Zodat het kwaliteitsvol kwalitatief onderzoek is
en geen nattevingerwerk.
Wat is kwalitatief onderzoek? Driedelige definitie:
- Filosofie: Interpretivisme, ook wel subjectivisme of (sociaal) constructivisme genoemd.
Volgens deze filosofie is het noodzakelijk voor de onderzoeker om verschillen te begrijpen
tussen mensen in onze rol als sociale actoren. Zodoende wordt onderscheidt gemaakt tussen
objecten en mensen, waarbij wij mensen sociale actoren zijn die de wereld om zich heen
interpreteren. Op basis van deze interpretaties passen we onze betekenissen over de wereld
om ons heen en ons gedrag aan. Voor de onderzoeker betekent dit dat deze een empathische
houding aanneemt om de betekenis die sociale actoren vormen te kunnen begrijpen.
- Dataverzameling: Flexibele interactieve dataverzameling, waarbij aandacht nodig is voor de
relatie tussen onderzoeker en onderzochten. Waar de onderzoeker bij kwantitatief onderzoek
zo afstandelijk mogelijk probeert te zijn en gestandaardiseerde meetinstrumenten aanbiedt, is
de onderzoeker bij kwalitatief onderzoek zélf het meetinstrument! Afhankelijk van de noden en
van de stakeholder die bevraagd wordt, kan de onderzoeker zijn vragen of manier van dat
verzamelen aanpassen, bijsturen, veranderen. Er 10 kunnen ook diverse databronnen
gecombineerd worden (interviews, focusgroepen, documenten, observaties). Kwalitatief
onderzoek is dus flexibeler dan kwantitatief onderzoek dat met gestandaardiseerde
vragenlijsten werkt.
- Data-analyse: is gericht op het begrijpen van de specifieke context, is rijk en gedetailleerd.
Een andere logica dan grootschalige vragenlijsten waar over diverse contexten (bedrijven bijv.)
heen zoveel mogelijk respondenten worden bevraagd met beperkt aantal gesloten vragen. Bij
kwalitatief onderzoek is de specifieke context mee een deel van wat onderzocht wordt! Er
wordt een theorie opgebouwd in plaats van hypotheses die getoetst worden. Kwalitatief
onderzoek eindigt met hypothesen, waar kwantitatief onderzoek begint met hypothesen.
,Twee perspectieven voor onderzoek:
Klassiek kwantitatief onderzoek is
meestal vanuit een ETIC-
perspectief.
Kwalitatief onderzoek gebeurt
meestal vanuit een EMIC-
perspectief.
Kwalitatief onderzoeksdesign
- Holistische aanpak, bestuderen van een fenomeen-in-context, dus ook de context, achtergrond
en stakeholders rondom zijn deel van het onderzoek
- Kleine doelgerichte selectie van respondenten
- Een flexibel design waarin
o Je open bent voor ontdekkingen
o Literatuur niet te veel leidend is
o Onderzoeksvraag als kompas dient
o Er niet te veel ‘sluitende’ instrumenten zijn
- Biedt ruimte voor een creatieve aanpak, om een fenomeen te beschrijven en te verkennen
Kwalitatieve dataverzameling
- Er wordt vaak een beroep gedaan op meerdere dataverzamelingsmethoden in één onderzoek
(datatriangulatie)
o Interviews
o Observatie
o Document analyse
- De dataverzameling impliceert vaak een intens en/of langdurig contact met het veld
(prolonged engagement)
- De kwaliteit van de relatie tussen onderzoeker en onderzochten is van essentieel belang om
bruikbare data te voorkomen
Kwalitatieve data-analyse
- De analyse gebeurt (eerder) op basis van teksten dan op basis van cijfers
- Het doel van de analyse is betekenissen achterhalen zoals die gegeven worden door de
onderzochten zelf (eerste persoonsonderzoek, emic)
- Het doel van de analyse is in de diepte te begrijpen (via kleine doelgerichte selectie van
respondenten) en niet in de breedte (via grote representatieve steekproef) te beschrijven
,Kwalitatieve rapportering
- Het eigen materiaal moet spreken. Zowel de context als je eigen bevindingen worden
uitgebreid beschreven (thick descriptions) en het standpunt van diverse actoren wordt
belicht. Je krijgt zo eerder een verhaal dan een uitkomst.
- Concrete quotes uit interviews of observatienota’s worden toegevoegd in de rapportering
- Bij actieonderzoek rapporteer je niet enkel naar de wetenschappelijke gemeenschap, maar ook
naar de praktijkgemeenschap waarmee je samen acties opzet.
Wat is rijke beschrijving of thick description?
In een rijke beschrijving geeft je met voldoende detail een verslag van de ervaren gebeurtenissen
waarbij de patronen van culturele en sociale interacties in context worden geplaatst. Dit wil zeggen
dat je op zo’n manier schrijft dat de lezer zich kan verplaatsen in de beschreven context en intuïtief
de beschreven situatie kan projecteren op zijn eigen situatie. Ter illustratie, je kan bijvoorbeeld
quotes opnemen zodat je de respondent in zijn eigen worden verslag laat doen van hetgeen dat is
besproken.
Waarom is thick description in kwalitatief onderzoek belangrijk?
Lincoln and Guba (1985, p. 217) beargumenteren dat een onderzoeker niet kan bepalen of de
bevindingen overdraagbaar zijn naar een andere context op basis van zijn/haar onderzoek. Om dat
te kunnen doen zou je zowel de bestudeerde context als de context waar de bevindingen in
gebruikt gaan worden moeten kennen. Aangezien de onderzoeker niet weet in welke context
zijn/haar bevindingen gebruikt gaan worden is een uitspraak van overdraagbaarheid onverstandig.
Daarom adviseren zij dat de onderzoeker in voldoende detailinformatie verschaft over de
onderzochte context zodat een persoon die de 16 bevindingen wil toepassen in een andere context
kan bepalen of de bevindingen in zijn/haar context toepasbaar zijn.
Aanvallen op kwalitatief onderzoek
1. Is kwalitatief onderzoek wel wetenschappelijk?
- Wat betekent wetenschappelijk eigenlijk?
- Het doel van kwalitatief onderzoek is het begrijpen van en diep doordringen in de leefwereld
van mensen. Dit is een andere benadering om de werkelijkheid te onderzoeken dan een meer
kwantitatieve benadering. Het is niet beter, slechter of anders. Het heeft andere mogelijkheden
en beperkingen.
- Bij een grondige uitvoering kan deze benadering de wetenschappelijke kennis op een domein
ook verrijken
2. Onderzoeksresultaten zijn niet meer dan persoonlijke opinies van de onderzoeker of zijn
respondent
- Belangrijk is nu net dat de opinie van de onderzochten centraal staat
- Interviewer is zich bewust van het feit dat hij zelf interpreteert en beïnvloedt. Goed kwalitatief
onderzoek bouwt controles in om storende effecten in rekening te brengen
- Systematische analyseprocedures vermijden dat resultaten snellen en persoonlijke opinies van
de onderzoeker zijn
- Indien systematisch en nauwkeurig werk wordt verricht, is kwalitatief onderzoek ook
betrouwbaar
3. Kwalitatief onderzoek is soft, niet exact en niet objectief
, 4. Kwalitatief onderzoek is niet gebaseerd op een random steekproef en de steekproeven zijn te
klein
- Kwalitatief onderzoek heeft meestal niet de intentie om te generaliseren naar populaties
- Kwalitatief onderzoek tracht eerder om inzichten te generen en een theorie op te bouwen door
hypotheses te generen in plaats van ze statistisch te totesen
- Geen generaliseerbaarheid naar populaties, wel opbouwen van hypotheses of theorie
- Niet: blijven de kwalitatieve resultaten overeind in de hele populatie
- Wel: kan de onderzoeker zijn resultaten theoretisch kaderen?
Kritiek en reactie op kritiek heeft deels te maken met de procedurele kant van kwalitatief
onderzoek. Met andere woorden, indien je als kwalitatieve onderzoeker nauwgezet opzet en
uitvoert, volgens de juiste procedures, kan je deels zulke aanvallen tegengaan.
Vanwaar komen deze aanvallen?
- Beide soorten onderzoek zijn ingebed in een verschillende wetenschapsopvatting of
“paradigma”
o Een geheel van bij elkaar horende, wetenschapsfilosofische ideeën over de wijze waarop
onderzoek in het algemeen dient te worden aangepakt.
o Influences what should be studied, how research should be done and how results should
be interpreted
Paradigma’s in onderzoek
In het algemeen is het onderscheid tussen verschillende paradigma’s gebaseerd op verschillende
assumpties op drie gebieden:
- Ontologisch: Wat is “de realiteit”? Hoe ziet de realiteit eruit? Bestaat er een realiteit los van de
mens? Wat is er te kennen?
- Epistemologisch: Hoe is kennis over de realiteit mogelijk? Hoe weten we wat we weten? Wat
“telt” als kennis en wat niet? Wat is de aard van de relatie tussen onderzoeker en
onderzoeksobject?
- Methodologisch: Hoe kan een onderzoeker iets te weten komen over wat hij denkt dat er te
kennen valt?
Om het basisverschil tussen kwantitatief en kwalitatief onderzoek te begrijpen, kan er verwezen
worden naar de klassieke tweedeling tussen twee paradigma’s, namelijk het positivisme
(empirisch-analytisch) en het constructivisme (interpretatief).
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur student1002. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €9,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
