Notes de cours
H4: zintuigen
- Établissement
- Universiteit Gent (UGent)
Collegedictaat van 24 pagina's voor het vak Algemene en menselijke fysiologie aan de UGent (SV H4)
[Montrer plus]
Vendeur
S'abonner
Aperçu du contenu
Zintuigen9.1. Werking en soorten sensoren/receptoren
Zintuigen = cellen die reageren op prikkels/stimuli
Prikkel = plotse verandering v uitwendige toestand
Gewaarwording = aankomende informatie (in CZS)
Perceptie = bewuste gewaarwording ve prikkel
Algemene zintuigen (somatosensoren/interosensoren): info over eigen lichaam
Temp., pijn, tastzin (aanraking/druk/trilling), lichaamshouding
Cellen verspreidt over hele lichaam
Speciale zintuigen (exterosensoren)
Visus, gehoor, smaak, reuk, evenwicht gespecialiseerde zintuigen
Hersengebieden voor waarneming
algemene zintuigen komen allemaal samen
in de prim. somatosensorische cortex
speciale zintuigen komen in elk hun
respectievelijk deel van de cortex
9.1.1. Sensoren kunnen zenuwuiteinden zijn of afzonderlijke cellen
Indeling van de algemene zintuigen
- Pijnzintuigen of nociceptoren
- Boven in de huid / gewrichtskapsels / beenvliezen die beenderen bedekken / rond
bloedvaatwanden
- Grote receptorvelden moeilijk bron v pijnprikkel vast te stellen
- Gevoelig voor:
o Extreme temp.
o Mechanische beschadiging
o Opgeloste chemische stoffen
- 2 types axonen geleiden de gewaarwording
o Gemyeliniseerde vezels plaatselijke gewaarwording v snelle pijn
Bereikt CZS zeer snel somatische reflexen
Ook naar prim. somatosensorische cortex = bewust worden vd prikkel
o Ongemyeliniseerde vezels trage pijn
Alleen algemeen betrokken gebied identificeren
, Gerefereerde pijn = pijnwaarneming in delen vh lichaam die niet
werkelijk worden geprikkeld (bv pijn in darmen voelen op lichaamsopp.)
Langdurige pijn kan na een tijdje afnemen door:
Centra in de thalamus
De formatio reticularis (in hersenstam)
Onderste deel hersenstam
Ruggenmerg
- Warmtereceptoren of thermoreceptoren
- In de huid / skeletspieren / lever / hypothalamus
- 3 tot 4 keer zoveel koude- als warmtereceptoren
- Temp. gewaarwording via zelfde baan als pijngewaarwording
o Formatio reticularis
o Thalamus
o Prim. somatosensorische schors
- Zeer actief wanneer temp. verandert + passen snel aan aan een stabiele temp.
o Eerst extreem verschil, daarna snelle adaptatie
- Mechanoreceptoren (aanraking, druk en houding)
- Gevoelig voor prikkels: uitrekking, samendrukking en draaiing –> vervorming vh
plasmamembraan in reactie op prikkels leidt tot openen/sluiten v ion-kanalen
- Drie groepen mechanoreceptoren
1. Tastreceptoren = aanraking
2. Baroreceptoren = druk
3. Proprioreceptoren = houding
.1 Tastreceptoren
- Gewaarwording van: druk, trilling en aanraking vaag onderscheidt tss de
gewaarwordingen
- Receptoren voor fijne aanraking/druk = gedetailleerde info over bron ve prikkels
exacte plaats, vorm, omvang, textuur en beweging
- Receptoren voor grove aanraking/druk = niet goed te lokaliseren prikkel weinig extra
info over de prikkel (WANT groot receptorveld)
- Vrije zenuwuiteinden tot gespecialiseerde sensibele complexen met accessoire cellen /
ondersteunende structuren
1. Vrije zenuwuiteinden
Gevoelig voor druk en aanraking
Tss opperhuidcellen
2. Haarwortelplexus
Vervorming en bewegingen over lichaamsopp.
, 3. Tactiele schijfjes
Fijne aanrakingen en druk
Diep in opperhuid v onbehaarde huid / stratum basale tastlichaampjes
v Merkel
Dendrieten v sensibele neuronen maken nauw contact met groep v deze
cellen als cellen v Merkel samengedrukt worden scheiden ze
chemische stoffen af waardoor neuronen geprikkeld worden
4. Tastlichaampjes = lichaampjes v Meissner
Gewaarwording v fijne aanraking en druk + trilling met lage freq.
Talrijk in: oogleden / lippen / vingertoppen / tepels / uitwendige
geslachtsorganen
Vezelig kapje verankert lichaampje binnen de dermis
5. Lichaampjes v Pacini
Gevoelig voor druk diep in lichaam en pulserende trilling of trilling met
hoge freq.
Enkele dendriet in concentrische lagen v collagene vezels gescheiden
door interstitiële vloeistof en gespecialiseerde fibroblasten
In de huid vd vingers / borsten / inwendige geslachtsorganen /
gewrichtskapsels / mesenterium / pancreas / wanden vd urinebuis/-blaas
6. Bolvormige lichaampjes / lichaampjes v Ruffini
Gevoelig voor druk en vervorming vd huid
Diep gelegen laag vd dermis
Collagene vezels die doorlopen in de vezels vd omliggende dermis
- Wordt door de dorsale kolom en spinothalamische banen geleidt
- Infecties, ziekten en beschadiging v sensibele neuronen/banen kunnen v invloed zijn op
de gevoeligheid v tastprikkels
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur sanderhooreweghe. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €2,99. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
Peut-on faire confiance à Stuvia ?
4.6 étoiles sur Google & Trustpilot (+1000 avis)
52928 résumés ont été vendus ces 30 derniers jours
Fondée en 2010, la référence pour acheter des résumés depuis déjà 14 ans