Levenslang actief
Ouderen
5 types ouderen:
- Type 1: fysieke elite Actieve ouderen
- Type 2: fysiek fit
- Type 3: fysiek onafhankelijk Niet actieve/sedentaire ouderen
- Type 4: fysiek kwetsbaar
- Type 5: fysiek afhankelijk Kwetsbare ouderen
Kwetsbare ouderen:
Hoge sociale, emotionele of fysieke kwetsbaarheid
Geen clubverband
Vatbaar voor vereenzaming en gezondheidsklachten
Niet actieve/ sedentaire ouderen:
Middelmatige sociale, emotionele of fysieke kwetsbaarheid
Minder snel vereenzamen en zijn doorgaans nog ondernemend
Engageren tot op een bepaalde hoogt (vb. bezoek aan dienstcentrum, lokale winkels)
Niet actief in clubs of verenigingen, hebben gebrek aan beweging
Actieve ouderen:
Lage sociale, emotionele of fysieke kwetsbaarheid
Vaak vrijwilliger of lid van sportclub of vereniging
Bewegen/sporten meerdere keren per week
Functionele veranderingen eigen aan ouder worden
Lichamelijke aspecten
Algemeen beeld:
Huid en aangezicht: rimpels, lichte vergroving
lichaamsafmetingen: Lengte door kyfose, ronde rug, borstomvang +
buikomvang , lichaamsgewicht +/- of door sedentarisme
bewegingsapparaat:
Lichaamssamenstelling: spiermasse , % vet , totaal lichaams vocht
Botten: botafbraak. Meer poreus en fragiel, kan op breuken hoger, osteoporose
, Mobiliteit en stabilteit ⬇️, bewegingsamplitude ⬇️, slijtage, kwaliteit kraakbeen ⬇️
(artrose)
Spieren: spiermassa ⬇️, krachtverlies, verkorten en verslappen
o Gevolg: minder geschikt voor explosieve kracht/meer langdurige spierarbeid
Cardiovasculair stelsel
Astrofie hartspiervezels (=spiermassa ⬇️)
Elasticiteit wanden en slagaders ⬇️
o Minder O2 – en voedingsrijk bloed naar spieren en organen > sneller moe >
minder snelle recuperatie na inspanning
Energieverbruik:
Basaal Metabolisme ⬇️door vetmassa die ⬆️en spiermassa ⬇️
Cellulair metabolisme ⬇️op hoge leeftijd
Energiebehoeft ⬇️
Gevolg: overgewicht
Ademhaling:
Borstkas wordt stijver, ⬇️beweeglijker
Lingweefsel minder elastisch
Spierkracht ademhalingsspieren ⬇️
Gevolgen: VO2 max ⬇️
Uithoudingsvermogen ⬇️
Inspanningen kunnen minder lang volgehouden worden, problemen bij dagelijkse
activiteiten (bv, trappenlopen)
Zenuwstelsel:
Aantal zenuwcellen un hersenen ⬇️, hierdoor verwerkingssnelheid ⬇️
o Gevolg: dubbeltaken worden lastiger om uit te voeren
Prikkels worden minder snek opgevangen/doorgegeven
o Gevolg: reactievermogen ⬇️
Coördinatieproblemen ⬆️
o Gevolg: evenwicht bewaren/herstellen is moeilijker
Functionering proprioceptoren ⬇️
o Gevolg; lichaamsbesef ⬇️, bewegingen langzamer en minder nauwkeurig
o Gevolg: meer tijd nodig om nieuwe dingen te leren
Zintuigen:
Gezichtsvermogen⬇️
Gehoor⬇️
o Gevolg: gehoorapparaat/evenwicht ⬇️
Gevoeligheid van huid⬇️
o Gevolg: gewaarwordingen van aanrakingen kunnen minder goed
geïdentificeerd worden
Geestelijke/mentale en sociale aspecten
, Emoties:
Angstgevoelens⬆️, eenzaamheid⬆️
Emotionele eenzaamheid, sociale eenzaamheid
o Gevolgen: stress, depressie
Focus op wat je nig kan ipv wat je niet meer kan
Geheugen
Inprentingsgeheugen ⬇️
Snelheid van denken⬇️
o Gevolgen: nieuwe dingen aanleren verloopt moeizamer, motorisch
leervermogen⬇️, meer moeite om problemen op te lossen
Dementie:
Meest voorkomende vorm van dementie = alzheimer
o Symptomen:
Vergeetachtig
Taalproblemen
Problemen met ADL
Kwijtraken van spullen
Vergissing van tijd en plaats
Zelfbeeld:
Factoren die zelfbeeld veranderen:
Omgeving/anderen
Lichamelijke veranderingen/gezondheid
Verlies van bepaalde rollen
Gevolg: positief zelfbeeld bedreigd
Aandoeningen (chronische ziektes)
Multimorbiditeit = meerdere chronische aandoeningen gelijktijdig (vooral bij ouderen)