Notes de cours
Samenvatting BCA
- Établissement
- Universiteit Antwerpen (UA)
College-aantekeningen (ALLE LESSEN)(Je mag mij ook privé sturen voor een goedkoper prijsje, vragen of andere samenvattingen :) Geslaagd in 1e zit!
[Montrer plus]
Aperçu du contenu
BCA 2023-2024 Myrthe RogmansEXAMEN
Enkel maar casussen op examen 3 hoofdvragen;
- 1 een arrest dat we gezien hebben + bijvraag
- Stellingen of kleine casussen
- Gecombineerde casus van aansprakelijkheidsrecht en verzekeringsrecht
Het is een open boekexamen: handboeken, je mag onderlijnen, schrijven, kruisverwijzingen maken,
post-its. Je mag ook een woordenboek meebrengen frans-nederlands. Je mag geen codex
meebrengen, enkel een onlinewetgeving: artikels in PDF bestand.
DEEL 1: BELANG EN SITUERING BCA
H1: SITUERING, DOELSTELLING, KRACHTLIJN, KRITIEK
EN VOORUITZICHTEN
SITUERING
TRADITIONEEL JURIDISCHE BENADERING
Aansprakelijkheidsrecht vanuit traditioneel juridische benadering = de onrechtmatige gedraging,
naast de contracten, de oneigenlijke of quasi-contracten en de wet en de verbintenis door eenzijdige
wilsuiting, als bron van verbintenissen als uitgangspunt worden genomen. ART. 1370 BW
Civiel rechterlijk misdrijf = een onrechtmatig gedrag waarbij aan een derde schade wordt berokkend
en dat alzo een verbintenis doet ontstaan die schade te herstellen.
ART. 1382 BW: Eigenlijke misdrijven bestaan uit vrijwillige of opzettelijke onrechtmatige
daden het volstaat dat men door zijn eigen onrechtmatig gedrag, andermans gedrag of
door een zaak schade heeft veroorzaakt, opdat men die schade integraal moet vergoeden
ART. 1383 BW: Oneigenlijke misdrijven bestaan uit onvrijwillige of onopzettelijke
onrechtmatige daden
BCA houdt in op een rechtssubject rustende verbintenis, de schade te vergoeden veroorzaakt aan
een derde door zijn eigen gedrag, door andermans gedrag of door een zaak
MODERNE JURIDISCHE BENADERING
Kruithof heeft voorgesteld uit te gaan van rechtsgebeurtenissen (= dit zijn omstandigheden die
rechtsgevolgen In het leven roepen) die kunnen worden ingedeeld in feiten en daden
- Juridische daden omdat ze verricht worden met de bedoeling rechtsgevolgen te creëren
- Materiële daden omdat die niet gesteld worden met het oog op juridische gevolgen maar
wel rechtsgevolgen teweegbrengen
RECHTSECONOMISCHE INVALSHOEK
Aansprakelijkheidsrecht wordt gezien als een instrument voor het bereiken van efficiëntie = het
maximaliseren van economische welvaart via aansprakelijkheidsregels die mogelijke
schadeverwekkers prikkels geven om de ongevalskosten te minimaliseren.
, ETHISCHE BENADERING
Aansprakelijkheidsrecht is het geheel van ethische principes over persoonlijke verantwoordelijkheid
en vrijheid die aangeven hoe burgers zich behoren te gedragen in hun relatie tot een ander.
MAATSCHAPPELIJKE BENADERING
Wie schade lijdt, moet die in beginsel zelf dragen. “The loss lies where it falls”
- Principe van niet-inmenging in de private rechtssfeer, het is logisch dat in beginsel de
schadelijder zelf voor de schade moet instaan, eerder dan dat een ander rechtssubject
daarvoor wordt aangeduid je moet dus kunnen instaan voor je eigen schade
- Er moeten al goede redenen aanwezig zijn om de geleden schade op een derde te kunnen
verhalen Bv: foutief gedrag
Voor specifieke risico’s vinden rechters het niet meer rechtvaardigt dat het slachtoffer de fout van de
verwekker zou moeten bewijzen. De schade en het causaal verband moeten wel bewezen worden. Er
moet een bijna automatische schadevergoeding komen. Bv: Als er zich een arbeidsongeval voordoet
moet men niet meer een fout moeten bewijzen, zal die meteen een vallen op de arbeidsverzekering.
Objectieve of foutloze aansprakelijkheden ingevoerd. Daarnaast heb je ook nog fondsen,
schadevergoedingsfondsen. Bv: asbestfonds of motorwaarborgfonds (= als je niet verzekerd bent of
bij vluchtmisdrijf, zal het fonds het slachtoffer vergoeden)
CASUS 1: ZWIEPENDE TAK ARREST 1994
Bv: mevrouw L gaat wandelen in het park met S, S is kwaad en schopt tegen een tak
en deze hing nog vast aan een struik. Deze tak slaat terug en vliegt in het ook mag
mevrouw L. Ze hebben geen contractueel verband.
ART. 1382 BW = schrijft voor dat elke daad van de mens, waardoor aan een
L S andere schade wordt veroorzaakt, diegenen door wiens schuld de schade is ontstaan,
verplicht om de schade te vergoeden fout, schade en een causaal verband
Is er foutief gedrag? Zou een normaal zorgvuldig persoon tegen de tak geschopt hebben? Het was
niet zijn intentie, maar voor Art. 1382 is er geen opzet vereist, de lichtste fout volstaat hier. Heeft
meneer S dan aan een lichtste fout voldaan? Antwoorden van rechters kunnen hierover verschillen.
Indien meneer S niet tegen de tak had geschopt, was er geen schade berokkend geweest. =
causaal verband
Stel dat meneer S verzekerd is, zou de familiale verzekering tussenkomen. Deze dekt de
aansprakelijkheid bij art. 1382, en volgende. Strikt gezien zou een verzekering geen recht mogen
hebben op de aansprakelijkheid van de fout. (bv: rechter die ziet dat iemand verzekert is, gaat vaak
vanuit de veronderstelling dat de verzekering wel alles zal betalen, ookal is er niet 100% zekerheid
van een fout)
Mevrouw L wordt geopereerd aan haar oog en moet geneesmiddelen nemen, de sociale zekerheid
gaat in 1e instantie bepaalde kosten vergoeden, dan kan het eventueel zijn dat een eigen verzekering
zou tussenkomen (bv: als mevrouw L een ongevallenverzekering heeft afgesproken: dan hoeft er zelfs
geen aansprakelijkheid zijn voor een fout, enkel een ongeval hebben is voldoende)
2
, Aansprakelijkheidsrecht kan ook tussenkomen en zij vergoeden ALLE schade = een integrale
schadevergoeding. Waardoor je de schade kan verhalen op een derde als je een welbepaald punt
(fout) kan bewijzen.
Hoge raad ging uit van basisprincipe van de Code Napoleon: in principe blijft de schade liggen
waar zij is ontstaan. (bv: als je nachts met de fiets rijd op kasseien en je hebt teveel gedronken, je
gaat tegen de trottoirrand aan en je valt, dan blijft de schade liggen waar deze is ontstaan)
De voorzienbaarheid van de schade: iemand begaat maar een fout indien de schade voorzienbaar is
en men niet de nodige maatregelen heeft genomen om de schade te voorkomen
Hoge raad besloot: een fout = als de schade voorzienbaar was en niet de nodige maatregelen
heeft genomen om de schade te voorkomen. Meneer S had de fout dus niet kunnen voorzien.
CASUS 2: TINITUS DOOR KUS
Een koppel was naar een muziekconcert en overnachten in een hotel. S ’Ochtends geeft de man een
kus op het oor van zijn vriendin. De vrouw heeft pijn en geeft een kus terug op het hoor van haar
vriend. Die man houdt daar tinnitus aan over. Man dagvaardt de vrouw en eist een schadevergoeding
Rechtbank besloot dat zij niet kon voorzien dat het tinnitus kon veroorzaken, zij wou enkel
duidelijk maken dat het niet aangenaam was. De vordering werd dus ongegrond verklaard, omdat er
geen fout was.
DOELSTELLING VAN HET AANSPRAKELIJKHEIDRECHT: FUNCTIES:
SCHADEVERGOEDING
Basisfunctie = schadevergoeding. Aansprakelijkheidsrecht is een rechtstechniek waardoor je de
schade die je hebt geleden kan verhalen op een derde persoon.
- Laatste decennia deze functie meer op voorgrond = sinds socialisering
- “The loss lies where it falls”
- Opgang van AR door de aansprakelijkheidsverzekeringen: nieuwe aansprakelijkheidsregels
konden worden bedacht
- In vele gevallen kan het ‘verlies’ niet worden goedgemaakt = benadeelde krijgt slechts een
‘substituut’ voor het leed dat hij heeft ondergaan
PREVENTIEVE FUNCTIE
Preventie = repressieve/bestraffende functie
- Het voorkomen van schadegevallen
o Dreiging aansprakelijk te worden gesteld zou de betrokkenen afschrikken zich aan
schadeveroorzakend gedrag schuldig te maken
- Preventieve functie door aantal factoren verzwakt verzekeraar betaalt meestal de schade
- Preventieve functie komt anderzijds op de voorgrond dankzij aansprakelijkheidsverzekering,
ze komen nooit tussen voor een opzettelijke fout of zware fouten, lijst die werden
opgenomen in het AR
o Prikkel om iemand aan te sporen omdat men weet dat men dan niet verzekert is
- Je bent voor veel ongevallen verzekerd: bv verkeersongevallen je hebt een wettelijk
verplichte verzekering voor de auto. Verzekeraar zal de schade betalen.
3
, SCHADESPREIDENDE FUNCTIE
Collectiviteit van verzekeren = schade wordt door collectiviteit gespreid. Iedereen die een premie
betaalt, draagt bij.
- Staat in conflict met preventiefunctie mogelijkheid aansprakelijkheidskosten te spreiden
over een groep personen maakt een aansprakelijkheidsveroordeling minder afschrikwekkend
REGLEMENTERENDE FUNCTIE
ART. 1382 Wie een fout heeft begaan moet het slachtoffer vergoeden. Maar wat is een fout?
- Handhaving, bescherming en vernieuwing van de maatschappelijke orde
- We kunnen deze soepele norm perfect aanpassen aan de evolutie van de huidige
maatschappij. We kunnen deze zorgvuldigheidsnorm op om het even wat toepassen
o Bv: informatieplichten in de 19e eeuw was er nog geen sprake van. In de 20 e eeuw
kwam de nadruk hier pas op.
- Om deze reglementerende functies kracht op te leggen: “punitive damages” =
schadeverwekker een private straf opleggen, die bijkomend wordt opgelegd, bovenop de
integrale schadevergoeding. Deze wordt berekend in functie van de zwaarte van de fout
- Lucratieve fout = fouten waarvan de dader weet dat ze zelfs na aftrek van het bedrag van
schadevergoeding, nog winst of een financieel voordeel opleveren
Bv: paparazzi neemt halfnaakte foto’s van Harry Styles, tijdens privévakantie, deze foto’s komen op
de cover van een tijdschrift. Het tijdschrift verdient hier het veelvoudige van. Styles neemt een
advocaat. Hij heeft geen materiele schade, maar wel morele schade.
Tijdschrift rekent dit op voorhand al uit, zie Lucratieve fout
In Frankrijk legt men de morele schadevergoeding veel hoger om deze reden
Morele schade is niet begrootbaar. Bv: je kind gaat dood, je kan morele schade niet bepalen
o Indicatie: Er wordt 15.000 euro gegeven bij het verlies van een kind
In het wetsvoorstel ART. 6.33 BW In het kader van herstel van de patrimoniale schade: eens de
schade is vastgesteld, is het immers noodzakelijk om de omvang ervan te bepalen en de passende
wijze van schadeloosstelling te kiezen.
HOOFDLIJNEN EN EVOLUTIE VAN BCA
INDIVIDUELE EN SUBJECTIEVE FOUTAANSPRAKELIJKHEID MET INTEGRALE
SCHADEVERGOEDING
- Opstellers van de code Civil (1804) zijn in de liberale periode uitgegaan van individuele
aansprakelijkheid
o Deze aansprakelijkheid was gebaseerd of fout (geen onderscheid tussen fouten)
- Subjectieve aansprakelijkheid beoordeling van het gedrag van een rechtssubject ging uit
van de vrije wil van elk persoon.
o Vrijheid en verantwoordelijkheid waren met elkaar verbonden
o Uitzonderingen op fout principe:
Risicoaansprakelijkheid aangenomen (bv: instorting gebouwen, dieren)
Uitgegaan van foutvermoedens (bv: ouderlijke aansprakelijkheid)
- Integrale schadevergoeding ongeacht zwaarte fout, met oog op belangen slachtoffer
4
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur Myrthe1206. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €17,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
Peut-on faire confiance à Stuvia ?
4.6 étoiles sur Google & Trustpilot (+1000 avis)
67096 résumés ont été vendus ces 30 derniers jours
Fondée en 2010, la référence pour acheter des résumés depuis déjà 14 ans