Samenvatting vak voeding jaar 2 gezondheidswetenschappen. Gemaakt vanuit de hoorcolleges en leerdoelen per hoorcolleges. Bevat veel afbeeldingen voor verduidelijking
HOORCOLLEGE 1
Macronutriënten: Energie uit voeding en koolhydraten
Leerdoel 1: Kunnen benoemen hoe we energie uit voeding / macronutriënten halen
Energie maakt het mogelijk om arbeid te verrichten
● Soorten energie
→ warmte
→ mechanisch
→ elektrisch
→ chemisch
Metabolisme/ stofwisseling = omzetting van stoffen
● Anabolisme
Fotosynthese: CO2 + H2O + zonenergie → C6H12O6 + O2
→ Opbouw
→ Kleine naar grote moleculen
→ Kost energie (ATP)
● Katabolisme
Celademhaling: Voeding + O2 → CO2 + H2O + energie
→ Afbraak
→ Grote naar kleine moleculen
→ Levert ATP
Belangrijkste energiebron Nederland
1. Graanproducten
2. Zuivelproducten
3. Vlees
Grootste bijdragers energieconsumptie Nederland
1. Melkproducten
2. Vlees en vleesproducten
3. Niet alcoholische dranken
4. Granen en graanproducten
Meten van energie
● Kilocalorie (kcal) = eenheid om energie te meten
→ 1 kcal = 4,18 kJ
● Atwater = schatting energie in lichaam (per gram)
1. vetten
2. alcohol
3. koolhydraten/ eiwitten
● Energieprocent = aandeel (%) energie dat een macronutrient levert aan totale energie inname
● Energiedichtheid = energie/ liter of m3
→ Per voedingsmiddel
→ Gehalte water en vet meeste invloed
● Nutrient-dichtheid/ energie = hoeveelheid belangrijke nutriënten/ energie
→ hoeveelheid eiwit, vezel, vitaminen, mineralen per 100 kcal
,Leerdoel 2: De vormen, functies, voedingsbronnen, en het metabolisme van koolhydraten kunnen
benoemen
Koolhydraten zijn de belangrijkste energiebron in Nederland (40-70 energie%)
● Ondergrens → spierweefsel afbraak
● Bovengrens → mogelijk te weinig eiwitten/ vetten
Lage bloedsuikerspiegel
1. glucagon komt vrij alvleesklier
2. stimuleert glycogeen afbraak
Opslag
● Bij te veel koolhydraten: afbraak tot glucose, wat wordt opgeslagen in vet
● Energiebronnen 2-3 uur na maaltijd: afbreken koolhydraten, vet en glucose opslag
● Energiebron 24 uur niet eten: vet en eiwit verbranden (spierafbraak)
Diabetes
● Type 1: alvleesklier maakt geen insuline, glucose wordt niet opgenomen weefsel
● Type 2: insulineresistentie, glucose wordt vrijwel niet opgenomen weefsel
Glycemische index (GI) = snelheid koolhydraten afgebroken tot glucose
● Na consumptie
1. snelle bloedglucose stijging
2. maximale hoogte bloedglucose
3. snelle bloedglucose daling
● Nadelen
→ veel variatie in vaststellen
→ relatief weinig voedselmiddelen bekend
→ geen info op verpakkingen
→ beïnvloed door andere bestanddelen maal, bereiding, metabolisme individu
, 2. fructose: in fruit honing, groente (2,5x zoet)
3. galactose: in melkproducten (gebonden lactose aan glucose)
● Disachariden
1. maltose (glucose + glucose): vrij bij vertering zetmeel, in alcohol
2. sucrose/ sacharose (glucose + fructose): in kristal- en bietsuiker
3. lactose (glucose + galactose): in melkproducten
● Oligosachariden (3-10 monosachariden)
→ in veel peulvruchten
→ niet verteerd in dunne darm, omgezet door bacteriën in dikke darm
→ veel in moedermelk
● Polysacchariden (polymeren glucose)
1. glycogeen: opslag glucose in dier/ mens
→ beetje in vlees, maar eet het bijna nooit
→ sterk vertakt, veel plaatsen voor enzymatische omzetting indien glucose
nodig
2. zetmeel: opslag glucose in planten
→ hele grote structuren
→ belangrijke voedingsbron
→ sommige soorten meer verteerbaar dan andere
→ resistent (onrijp, ongekookt) zetmeel levert minder energie
3. vezels: onverteerbaar plantenvoedsel
→ levert nauwelijks/ geen energie
→ onoplosbare voedingsvezels
➢ veel in graanproducten
➢ niet gefermenteerd door bacteriën dikke darm
➢ houdt water vast: versnelde darmpassage
➢ helpt tegen constipatie, preventie diverticulosis/ aambeien, rol
gewichtscontrole
→ oplosbare voedingsvezels
➢ veel in fruit, groente, peulvruchten
➢ deels gefermenteerd door bacteriën dikke darm
➢ verlagen cholesterol, vertraging passage voeding door
maagdarmstelsel, vertraging glucose absorptie
➢ houdt vocht vast, maakt feces zacht
➢ preventie H&V ziekten en DM2
Fermentatie door bacteriën dikke darm
● oligosacchariden & oplosbare vezels → kortketenige vetzuren & gassen
→ vetzuren gebruikt als energiebron
Volkoren vezels: alle delen gemalen (tarwemeel)
Geaffineerde vezels: gezonde deel (endosperm) uit graan (tarwebloem)
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur tamarvanpeet. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €5,92. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.