Hoofdstuk 3 van het vak Functieleer, studie psychologie bachelor 1 aan de KU Leuven. Studiejaar 2023. In deze samenvatting staan geen afbeeldingen ivm copyrights.
Inleiding
Geheugen omvat meer dan je denkt, heeft een oude centrale vraag
- waar zit al die informatie in je hersenen?
- wat verandert er in de hersenen als iets opgeslagen wordt?
Historisch perspectief
CONSOLIDATIE EN VERVAL
Georg Elias Müller 1850 – 1934)
Oudste geheugentheorie: wat waargenomen wordt laat een fysiologisch spoor na dat zich eerst
consolideert (vastleggen van geheugenspoor na een waarneming)
Geheugenspoor vervalt door metabolische processen in de hersenen
Karl Lashley (1890 – 1958)
In search of the engram: onderzoek over leren en geheugen bij ratten (lesiestudies)
-> taak aanleren om dan hersendeel te verwijderen om geheugenspoor te lokaliseren
Belangrijke algemene bevindingen
- performantiereductie hangt samen hoeveelheid lesie
- niet sterk gelokaliseerd (geheugensporen zijn gedistribueerd) -> er is geen engram
Theoretische synthese
- principe van mass action: cortex werkt als 1 geheel in veel vormen van leren
- principe van equipotentialiteit: bij hersenschade nemen andere gebieden de functie over
,Wilder Penfield (1891 – 1976)
Chirurgische ingreep epilepsie (als medicatie geen oplossing meer biedt)
-> wegnemen van hersenweefsel rond focus van waaruit de epileptische aanvallen ontstaan
Vooraf is er stimulatie om verschillende kritische gebieden te identificeren
- homunculus: om achter te komen welke regio’s goot gecodeerd zijn
- (soms) re-activatie van levendige herinneringen
Donald O. Hebb (1904 – 1985)
Gewerkt met Lashley en Penfield
Voerde gedragsstudies en hersenstudies
The organisation of behavior
-> gedrag komt voor uit een organisatie, gestaltpsychologie
- hebbian learning: als A betrokken is bij of aanleiding geeft tot het vuren van cel B, dan is er
ergens een connectie tussen de 2, als ze samen vaak vuren wordt de connectie versterkt
-> essentieel voor basis van leren: associatie tussen 2 dingen versterken
- cel- assembly: groep neuronen die vaak samen actief zijn
- reverberating cell- assemblies: na het leren van iets de cel- assembly opnieuw gebruiken
-> mogelijke theorie van geheugensporen (consolidatie)
Recentere studies
Quiroga: onderzoek bij patiënten met onbehandelbare epilepsie
-> dagen voor operatie stimuleren met elektroden om belangrijke geheugensporen te lokaliseren
-> 132 cellen in mediaal- temporale lob met selectieve responsen
Jennifer Aniston en Halle Berry cel bedacht
-> cel vuurt harder bij gedachte aan een specifiek persoon
Een invariante code is afhankelijk van verschillende soorten prikkels van 1 cel
-> zou belangrijk kunnen zijn voor de transformatie van visuele waarnemingen in lange- termijn
geheugensporen (toch een engram?)
- hoe selectief? hoe frequent?
Conclusie: er is een combinatie van gelokaliseerd en gedistribueerd geheugen
, Herman Ebbinghaus (1850-1909)
Über das Gedächtnis
- eerste experimentele onderzoek van geheugen met grote blijvende waarde
- beïnvloedt door Fechner, self made man
- 1 proefleider en 1 proefpersoon doorheen het hele boek
- onderzoekmateriaal: fiches met 2300 lettergrepen
- besparingsmethode zonder recall en zonder recognition
-> wat je niet meer weet is niet perse vergeten, hoeveel kan je besparen bij het leren van de
eerste keer tov de tweede keer etc.
-> retentie- interval: interval tussen leerfase en testfase
Jenkins & Dallenbach studie over invloed van slapen op geheugen
Verval is niet altijd even sterk -> als er ondertussen geslapen wordt
-> gevolg van interferentie niet van verval: verstoring door andere activiteit tijdens retentie- interval
Problemen in proefopzet en interpretatie
- confounding: activiteit tijdens retentie- interval maar ook moment van leren is belangrijk
- slapen en niks doen is niet hetzelfde (REM- fase staat in voor consolidatie)
Vervolgstudie hiervan is een poging om confouding variabele weg te nemen voor een betere studie
- je leert beter met slaap dan zonder
- hangt ook af van soort taak
Vroeg slapen is goed voor SWS, laat slapen goed voor REM
DE ROL VAN SCHAMA’S
Frederic C. Barlett (1886-1979)
Remembering: A study in experimental and social psychology
- methode van seriële reproductie voor het eerst experimenteel
-> over tijd gaan patronen vervormen naar betere gestalt (verbaal materiaal)
Theoretische posities: instelling en attitude tov leermateriaal speelt een rol in hoe goed iets bij blijft
-> persoonlijke verwerking van leermateriaal is essentieel (bij iedereen anders)
-> heeft een rol van een schema waarin alles geïntegreerd wordt
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur anafrinculet. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €2,99. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
