1
FYSIEKE REVALIDATIE
ERGOTHERAPEUTISCHE ROL BIJ DE REVALIDATIE VAN NAH PATIENTEN
NAH = Niet Aangeboren Hersenletsel
1. Groep 1 CVA
o Vasculair letsels in de hersenen
o Veroorzaakt door verstoorde bloedtoevoer
o Gevolg: afsterven hersenweefsel
Veroorzaakt door:
o Ischemisch letsel
Blokkade in een hersenbloedvat door trombose of embolie
- Trombose = Verstopping van een bloedvat in de hersenen waardoor de
hersenen geen zuurstof krijgen en afsterven
- Embolie = Is het loskomen van een opgestapeld bloedpropje dat kan
wegschieten naar andere delen van je lichaam en een andere (slag)ader
verstoppen waardoor je opnieuw zuurstoftekort krijgt in de hersenen en het
gedeelte zonder zuurstoftoevoer afsterft.
o Hemorragisch letsel scheur in een hersenbloedvat: bloed aanwezig buiten het
bloedvatenstelsel geeft overdruk in de hersenen en verdrukking van de zenuwbanen
Wordt veroorzaakt door aneurysma
Aneurysma = een uitstulping ontstaan in de slagader veroorzaakt door een zwakke
plaats in de aderwand. Door te veel druk op die plaats kan het aneurysma springen
of scheuren en een hersenbloeding veroorzaken.
1.1 Herken de symptomen van een CVA
Als je één van deze symptomen herkend, moet je dit onmiddellijk doorgeven en ambulance bellen
o Motorische stoornissen
o Cognitieve stoornissen
o Gedragsveranderingen/stemmingsstoornissen
o Vermoeidheidsproblemen
o Fatische stoornissen
1.1.1 Motorische stoornissen
o Verlies van posturale controle = lichaamshouding (portuur)
o Paralyse = afwezig tonus geen spiertonus
o Parese = verminderde tonus
o Hypertonie = verhoogde tonus verhoogde spanning
o Hypotonie = verlaagde tonus
o Hemiplegie = paralyse/parese in OL en BL
o Afunctionaliteit spiergordel = ontstaan subluxatie (schouderkop hangt naar beneden)
Zoë Rydant
, 2
FYSIEKE REVALIDATIE
1.1.2 Cognitieve stoornissen
o Lees, reken- en schrijfstoornissen
o Agnosie
voorwerpen niet meer herkennen
o Desoriëntatie in tijd, ruimte en plaats
o Apraxie
bv. haar kammen met tandenborsten
o geheugenstoornissen
o aandachtsstoornissen
o Neglect: een bepaalde ooghoek wordt niet meer waargenomen en niet meer doorgestuurd
naar de hersenen mensen met een linker hemiplegie hebben vaak een neglect
1.1.3 Gedragsveranderingen/stemmingsstoornissen
o Prikkelbaarheid
o Sociaal onaangepast gedrag
o Depressie
o Apathie
weinig zaken ondernemen
o Vervreemding
o Geen rem meer hebben
o Dwanglachen of dwanghuilen, oncontroleerbaar lachen of huilen
o Bazig en dwingend gedrag en dwangmatigheid
o Agressie
o Seksueel ontremd gedrag
1.1.4 Vermoeidheidsproblemen
De onderliggende oorzaak is moeilijk te achterhalen omdat meerdere factoren hierop een invloed
kunnen hebben:
De volgende factoren kunnen een rol spelen bij vermoeidheid na een beroerte:
o Een sombere stemming of depressie
o Inname van noodzakelijke medicatie.
Veel medicatie heeft als bijwerking vermoeidheid
Antidepressiva
o Conditievermindering of moeilijker kunnen bewegen door motorische problemen
o Op het gebied van geheugen, aandacht, ruimtelijk inzicht, problemen geven hinder bij ADL,
wat extra energie kost en dus voornamelijk mentale vermoeidheid veroorzaakt.
o Het uitvoeren van meer complexere opdrachten of activiteiten die verschillende stappen
vragen, multi-tasken
o Het evenwicht dat verstoort geraakt tussen de dingen die ment doet en de hoeveelheid
energie die men daarvoor beschikbaar heeft
1.1.5 Fatische stoornissen
Afasie is een taalstoornis, veroorzaakt door een hersenbeschadiging
Zoë Rydant
, 3
FYSIEKE REVALIDATIE
o Motorische of expressieve afasie
o Sensorische of receptieve afasie
o Gemengde afasie
Een afasie komt voornamelijk voor bij mensen met een rechter hemiplegie: linker lichaamshelft werd
beschadigd, het gebied waar het taalcentrum zit.
De revalidatie van taalstoornissen verloopt trager dan op motorisch of neuro-cognitief gebied maar
evolueert langer. Zo kan er nog steeds verdere recuperatie zijn 2-3 jaar na een hersenletsel.
1.2 Impact op het handelen
o Functionele gevolgen op het vlak van PADL
Persoonlijke/basale activiteiten bv. kunnen wassen, naar toilet gaan, aan/uitkleden;
tanden poetsen, eten en drinken
o Functionele gevolgen op het vlak van IADL
Instrumentele bv. gsm gebruik, koken, openbaar vervoer, facturen betalen,
overschrijving, …
o Functionele gevolgen op het vlak van wonen
zelfstandig wonen lukt niet meer
o Functionele gevolgen op het vlak van werken
een volledige werkdag kan teveel zijn, veel dingen moeten onthouden,
o Functionele gevolgen op het vlak van vrije tijd
minder goed contact met anderen, bepaalde hobby’s gaan niet meer lukken
1.3 ERGOTHERAPEUTISCHE AANPAK - ACUTE FASE-REVALIDATIEFASE-CHRONISCHE FASE
1. Vraag interventarisatie en analyse
Subjectief:
Informatie verzamelen van de cliënt
‘Wat verwacht je van mij als ergotherapeut?’
Intakegesprek
Observeren
Objectief:
Medische dossiers inkijken
Assessments afnemen bepaald de doelstellingen
2. Doelbepaling en plan van aanpak
Adhv activiteiten ga je doelen proberen bereiken
3. Uitvoeren van plan van aanpak
Participatieniveau ERGO
Activiteitenniveau ERGO
Functionele niveau
4. Evaluatie en zelfzorg
Op regelmatige basis wordt er geëvalueerd
Beschrijf de taak vd ergotherapeut binnen de verschillende fases van de revalidatie
Dave is een man van 52 jaar. Op een ochtend wordt hij wakker met een slapend gevoel in zijn li arm
en als hij naar het toilet wil gaan zakt hij door zijn linker been. Hij wordt onmiddellijk naar spoed
Zoë Rydant
, 4
FYSIEKE REVALIDATIE
gebracht waar men een CVA heeft vastgesteld. Na enkele weken mag hij de IZ afdeling verlaten en
starten met multidisciplinaire revalidatie.
Zijn li arm was volledig afunctioneel maar er is ondertussen lichte recuperatie, hij kan zich moeilijk
concentreren, is snel vermoeid, hij heeft meer recuperatie in het Li OL maar valrisico is nog groot.
Hij werkte als ICT verantwoordelijke in een bedrijf, speelde drum in een rock band, kookte heel vaak
voor het gezin en ging regelmatig joggen. Hij woont in een huis met slaapkamer en badkamer
beneden, de living en de keuken bevinden zich op de 1 e verdieping van de woning.
Wat is belangrijk als ergo?
o Hobby’s en vrije tijd drummen, koken en joggen
o Werk
o Leeftijd -> 52 j (verschil tussen iemand van 52 en 18j, andere doelstellingen)
o Woning/gezin
o Stand van zaken van pathologie (LI is licht gerecupereerd) is volledig andere situatie dan
op IZ
o Cognitieve stoornissen: afleiding en concentratie -> therapie hierop afstellen
o Verhoogd valrisico
Intensieve zorgen
o Onderzoeken naar mogelijkheid arm en bv. in spalk steken
o Observatie
o Arm in het middenveld plaatsen, neglect wordt dan gestimuleerd goede positionering
o Persoon in rolstoel verplaatsen, voorblad op rolstoel met armen in het gezichtsveld we
willen een symmetrische houding!!! Mensen met hemiplegie hebben vaak asymmetrische
houding en gaan naar links hangen
o Transfertraining
Revalidatiefase
Vraag interventarisatie en analyse
Bespreken en communicatie met vorige ergotherapeut
Intakegesprek
Wat wil je van vorige activiteiten terug kunnen?
Context in kaart brengen met vrouw in gesprek gaan
Hoeveel ondersteuning kan hij hebben vanuit het gezin?
Medisch dossier inkijken, verleden, medicatie, …
Assessments valrisico, bv. four test balance scale, handkrachtdynamometer, KATZ schaal
Observatie ADL wat kan hij, wat kan hij niet?
Doelbepaling en plan van aanpak
Doelen werk, drum, joggen, koken, ADL
Uitvoeren van plan van aanpak
Gangrevalidatie eerder het verplaatsen naar bepaalde ruimtes
Roelstoeltraining met rolwagen met dubbele hoepel
ADL training eenhandig ADL aanleren in afwachting van verdere recuperatie
Aanbieden van (loop) hulpmiddelen
Woningaanpassingen op huisbezoek gaan
Multidisciplinaire aanpak
Fijnmotorische therapie
Zoë Rydant
