MSS SCHOUDER
THEORIE
Schouderaandoeningen
Schouder = meest beweeglijke gewricht van het lichaam! veel mobiliteit =
minder stabiliteit
stabiliteit: onvoldoende verzorgd door kapsel en ligamenten (= passief),
dus ook hulp door spierfunctie en de omliggende gewrichten (SC, AC en
ST)
revalidatie: neuromusc coord van omliggende spieren! --> oefentherapie!
herstellen van spk, uithouding, musc evenwicht, musc timing,
spierlengte,...
Oefentherapie:
- Bindweefselherstel (spier, pees, lig, kapsel)
- Funct stabiliteit herstellen (kan gedaald zijn door een daling van de aferente
prikkeloverdracht vanuit de gekwetste structuur naar CZW (proprioceptie))
- Weefselspecifek (aard van het weefsel + belastbaarheid verhogen)
specifeke + functionele oefeningen
pijnlijke/beperkte oef niet vermijden, maar in gedoseerde belasting
stimuleren
- Zowel OKK als GKK
- Oefenen in functionele kinetische keten
Oefentherapie in bindweefselherstel
2 fasen van revalidatie na letsel:
1) Symptomen bestrijden + normale waarden vr spk, gewr.beweeglijkheid
en lenigheid in het segment
2) belastbaarheid van het segment opdrijven
3 fasen van bindweefselherstel:
1) Inflammatie: 1ste -mde dag
2) Proliferatie: 4de -25ste dag
3) Remodeling/maturatie: 18de dag - ... Kwantitatieve fase = inflammatie
+ proliferatie Kwalitatieve fase = 1mde dag - ... (vnl maturatiefase)
Oefentherapie in het bindweefselherstel:
herstelfasen gaan in elkaar over!
Bouwstenen: aspec en spec circ oef = inflam (vnl aspec) en prolif (vnl spec) Dak
(bovenop bouwstenen): weefselbelasting : uithouding, kracht en explosieve
kracht = maturatie
Inflammatiefase (5 à m dagen)
Letsel bindweefsel disruptie collagene structuren
inflammatiefase: afvoer afvalstofen + aanvoer bouwstofen vr nieuw collageen
Doel: voorgaande begeleiden via stimulatie van de circulatie gekwetste
structuren zo weinig mogelijk belasten
oefeningen die lokale microcirculatie bevorderen + belasting op
gekwetste structuur
vermijden = ASPECIFIEK CIRCULATIETRAINEN
bewegingen in het betrokken gewricht, maar geen belasting van
de aangedane
structuur!
, ! Noodzakelijke kennis: belastingsrichting van de gekwetste
structuur != afhankelijk van soort bindweefsel
Soort bindweefsel:
Spier- en peesweefsel: w belast dr contractie en rek
sp = contractiele eigenschappen; pees = elastische eigenschappen
beginfase: GEEN bew die spier activeren of rekken
asp circ! Kleine R mag
dosering: veel hh, lage R, 3x30-40 hh met R = <50% 1RM
Capsuloligamentaire structuren: w belast dr rek meestal kapsel (lig
minder) meestal anterieur kapsel (post en inf minder) asp circ!
Bepaald kapseldeel w niet gerekt OF uitrekking w /a/ gecontroleerd dr
patiënt zelf
Pijnsensatie oef mogen geen pijn doen! (actualiteit!)
Oefentherapie: einde inflammatiefase en begin proliferatiefase asp circ oef:
= niet causale behandeling (structuur is nog te kwetsbaar)
= 1ste stap, mogelijkheid om oefentherapie vroeg te starten
= onderhouden van neuromusc coord
= gevolgen van immobilisatie en disuse vermijden
Proliferatiefase (4e tot 25e dag)
bindweefselherstel: nieuwe collageencellen (wel van slechte kwaliteit) nieuwe
collageencellen kunnen weinig belasting onder druk- of trekkrachten aan en zijn
gedesoriënteerd. Ze liggen dus niet in optimale richting om functionele
belastingen op te vangen
Circulatie bevorderende oef: lokale bloedsomloop collageenproliferatie
zich herstellende structuren moeten onder gedoseerde belasting gebracht w!
= Modifed Tension in the Line of Stress
dosering: 3x30-40 hh met R = 50% 1RM
Maturatie- of remodelleringsfase (18e dag - ..)
toename belastbaarheid van het nieuwe weefsel: collageenvezels w sterker en w
georiënteerd in functionele richting
Oefentherapie: oef w functioneler en aan hogere belasting (contr, rek,
compressie)
uithouding en basiskracht: 60% 1RM 3x 25-30 hh
maximale kracht : 80% 1RM 3x 8-12 hh
Hernemen training
Oefentherapie bij functionele instabiliteit
Vicieuze cirkel: Letsel mechanische instabiliteit: disruptie mechanoreceptoren
verstoorde proprioceptie en neuromusc coord verminderde eferente output
spinaal: vertraagde spinale reflex ; supraspinaal: verminderde neuromusc
coord functionele instabiliteit (=instabiel gevoel, onvermogen om voluit te
gaan en angst voor luxatie) verhoogd risico op recidieven
DUS: letsel – instabiliteit – letsel – instabiliteit – letsel - ...
Oefentherapie (functionele stabilisatietraining): vicieuze cirkel doorbreken
proprioceptie en spiercontrole verbeteren: (zo w funct stab geoptimaliseerd)
nadien neuromusculaire coordinatie daarna uithouding, kracht en power
,Power Kracht Uithouding Coordinatie (Proprioceptie &
Musculaire controle)
80-90% 80% 3X8-10 3-5’ 60% 3X 20-25 1-2’ MAX 50% 3X40
30’’
Proprioceptie: = aferente info (houding en bew ve segment) vd
mechanoreceptoren nr CZS = zowel bewust als onbewust, enkel bewuste kan
getraind w
! repositioneringsoef ! (actief – passief )
voordeel: kan vroeg in revalidatie (geen actief spierwerk + houdingen w
aangepast aan (contra)indicaties vh letsel)
nadeel: weinig functioneel (enkel bewuste proprio w getraind, DL = meer
onbewuste proprio)
repositioneringsoef ENKEL in eerste fase!
Spiercontrole: = eferente info die onze spieren bewust en onbewust sturen
! timing spieractivatie, spk, intermusc evenwicht !
1ste fase: bewuste spiercontrole trainen = aanspannen spier (juiste spier,
juiste timing, juiste intensiteit)
2de fase: onbewuste spiercontrole trainen = ritmische stabilisatie oef,
gecontroleerde OKK en GKK oef, houdingcorrigerende oef
automatiseren cocontractie
daarna overgaan tot meer functionele oef
Coordinatie
verschil met ‘uithouding’ en ‘kracht’ door verschil in intensiteit en hh’en
kwaliteit primeert boven de belasting van de oefening
1e fase: aanleren vd bew lage belasting, weinig hh, groot aantal korte
reeksen
ideale mogelijkheid om correct bew.patroon aan te leren continue
controle en feedback
2de fase: automatisatie: belasting blijft laag, reeksduur stijgt: 50% 1RM,
30-40 hh / reeks (pauze: 30sec)
Uithouding: 60% 1 RM , 25-30 hh / reeks (pauze 1-2min)
doel: - belastbaarheid opdrijven mbt duur of aantal hh
- op het eind van deze fase een normaal ADL-bew.patroon hebben
Deze fase kan voor een aantal patiënten het einddoel zijn!
(aantal ADL-bew niet zwaarder dan 60% 1RM)
(bij sport- of beroepsspec bew: absolute en explosieve kracht opdrijven!)
Kracht: = functionele bew - hoge belasting
analytische spierkracht is voorwaarde, maar geen garantie.
daarnaast nog functionele bew (trekken, duwen, wringen) op kracht trainen!
80% 1RM, 8-12 hh / reeks (pauze 3-5min)
Bij meer stabiliserende spieren (rot cuf, scap spieren): uithoudingstraining >
krachttraining
Explosieve kracht = laatste fase
bovenhandse sporters: slag- en werpsporten
, VOOR het hervatten van het vroegere sportniveau plyometrische oef,
snelkrachtoef,...
80-90% 1RM
Oefentherapie is weefselspecifek
Oefentherapie:
- belastbaarheid verhogen voldoende, maar niet overmatig belasten
(microtraumata vermijden)
- aard van de belasting:
lig en kapsel: rek
spieren: contractie
pezen: rek
KB: compressie
- oefentherapie gekwetste structuren:
lig en kapsel: spec oef in pijnlijke/beperkte richting
spieren: contractie
pezen: excentrische oef
KB: GKK-oef
Oef Lig & Kapsel
- Uitsluitend lig letsels zijn zeldzaam in schouder nauw vergroeid met
capsulaire structuren GH
- frozen shoulder: retractie of verstijving ve deel vh schouderkapsel
mobiliteitsbeperking KP: exo>abd>endo
- kapsulaire gewr.probl: artritis, capsulitis,...
- oef ook vr alternatieve kapsulaire patronen!
- Verkorting antero-inf kapsel exo-abd beperking
- Verkorting postero-inf kapsel = GIRD endo- horiz add beperking
- passieve mobilisaties en stretching vergroten vd gewr.mob
- actieve oef
arthrokinematica via spieract ondersteunen, neuromusc coord
bevorderen en lokale circ bevorderen
beperkte bew niet vermijden, maar onder lage dosering!
weefselspecifek: kapsel functioneel rekken
beginfase: geassisteerd indien niet pijnvrij tegen Fz
veel hh – max 50% 1RM
Oef Musc-Tend - 3 soorten: tendinopathie, partiële # en full-thickness #
Rotator-cuf:
partiële # conservatief, hoewel ze vaak sowieso evolueren naar full-
thickness #
tendinopathie vaak het gevolg v overbelasting, microtraumata en degen
veranderingen in de pezen, vnl IS en SS, onder rek bij dagelijkse bew
peesletsels excentrische oef: remt het pathologische proces van
peesdegeneratie af en kan het omkeren
BB-pees:
lange kop: stab thv glenohum : depr vd hum.kop w vaak gerekt in ADL
werpen: remt elb.ext exc af tijdens deceleratie
excentrische oef!
eerst eenvoudige, analyt bew met nadruk op exc. Fase later
complexer
en functioneler in
kin. Keten
