GESCHIEDENIS EN ESTHETIEK VAN DE FILM
STUDIEWIJZER
Studiemateriaal:
- Handboek: meenemen naar examen! (5th edition)
o Zeer gedetailleerd
o Keuzes auteur
▪ Focus op films/ analyses
▪ Anglo-Amerikaanse blik
▪ Narratieve film: chronologisch verhaal
▪ Soms te lineair teleologisch
▪ Pedagogisch opgevat
- Powerpoints (niet meenemen)
- Films in Cinema Zuid
Nadruk vak:
- Geen anekdotiek!
o Niet: feiten, data, namen
o Wel: rode draad, grote lijnen, thema’s, tendensen
- Technologie, esthetiek, cultuur, economie, maatschappij
- Inzicht/ analyse/ link met Belgische context
Examen:
- Post-its (enkel noteren wat er op die pagina staat), … toegelaten
- Extra notities niet toegelaten
- 7 van de 20 punten = films
o Min. 10 films kijken
- Verbanden zien, rode draad doorheen de cursus: maak een tijdlijn
- Punctuele vraag: klein addertje!! Doorheen het handboek gaan.
De prof gebruikt vragen heel vaak opnieuw!
1
,INLEIDING: FILM EN GESCHIEDSCHRIJVING
HET BELANG VAN EEN GOED INZICHT IN DE FILM
VB1: Steven Spielberg krantenartikel: “Spielberg gaat in zee met Chinese internetreus” voor WOI hadden
de Italianen en de Fransen dominantie in de media. Pas na WOI krijgt de VS meer macht in deze branche.
het vervloeien van verschillende media
machtsverhoudingen, geopolitiek: grote afzetmarkt
verschillende aspecten komen in een simpel nieuwsartikel aan bod
VB2: Ali Baba moet content krijgen, inhoud films
VB3: Films in China worden gecensureerd. China heeft een van de grootste aandelen in de filmmarkt. Film is
een machtig medium, heeft een zeer grote impact. We moeten bewust zijn van de kracht hiervan binnen het
hedendaagse leven.
VB4: “Prijzenobservatorium onderzoekt scherpe prijsstijging” Is er te weinig concurrentie binnen de
cinema industrie?
het perspectief van de gebruiker, de filmbezoeker, is zeer relevant in de filmgeschiedenis
film als een industriële manifestatie
VB5: Greta Garbo = een Zweedse actrice, vooral actief in de jaren ’20 en ’30. Ze heeft een heel indringend
imago in de media en is een icoon van filmcultuur Een voorbeeld van hoe 1 persoon binnen zo een grote
industrie impact heeft kunnen nalaten. De rol van sterren binnen een film is van groot belang.
VB6: “De Italiaanse cinema staat centraal op het 44e Film Fest Gent. De internationaal gevierde actrice Claudia
Cardinale pronkt op het campagnebeleid”
ook in de hedendaagse filmsector is de filmgeschiedenis van groot belang
op heel wat festivals gaat het over het kennen van de eigen geschiedenis en ontwikkelingen
Film kan ook een bedreigend medium zijn. Het moet hierdoor gecontroleerd worden door de politiek en
ideologie.
DE 3 KLASSIEKE SECTOREN VAN DE FILM
1. Productie
2. Distributie
3. Vertoning
Verticale integratie gebeurt als al deze 3 activiteiten door éénzelfde bedrijf gedaan worden:
- Film
- Pers
- Tv
- Internet
- Game
2
,Horizontale integratie = binnen dezelfde sector, namelijk media. Hier zijn er verschillende takken binnen de
media.
HET BELANG VAN FILM ALS MEDIUM:
Het wordt vaak gezegd dat cinema passé is, dat het een oud medium is. Volgende elementen tonen dit aan:
Marginaal:
- Dalend bioscoopbezoek: dit kwam door de opkomst van nieuwe media zoals TV of internet.
o sinds de jaren ’50: televisie als nieuw thuismedium
o sinds de jaren ’80: multiplex, nieuwe manier om mainstream film te bekijken
- Dalende productie: klopt dit?
o nuanceren: in Mumbai worden meer films gemaakt dan in de Verenigde Staten. Hier is geen
dalende productie.
o In Europa worden minder films gemaakt, maar hier is het ‘veel gemakkelijker’ om
films te maken (geld van overheden).
- Concurrentie ‘nieuwe media’
o nuanceren: film beleven was enkel een publiek gebeuren
o Illustratie: Home cinema 1912 advertentiefoto studio kinetoscope Edison, thuis samen
film kijken.
o Foto: smart tv die tegen de muur hangt waar velen naar kijken (samen). Film als een
publiek gebeuren.
Centraal:
- Film = start van audiovisuele keten
- Archieven en catalogi
o Heel wat films zijn nog bewaard
o Waarde van die oude films kwam pas later naar voor
- Synergie vanuit een commerciële logica wordt gezocht naar het zoveel mogelijk samen brengen van
zoveel mogelijk vormen van media
o Verticale en horizontale integratie
o Film krijgt nog steeds een rol binnen dit web
- Films als tijdbeeld film is geen afspiegeling van de maatschappij, maar toch geeft het een tijdbeeld
o We leren zowel iets over het thema van de film als over de periode waarin de film gemaakt is, en
over hoe er in die periode gekeken werd naar een andere historische periode
- Eerste audiovisuele massamedium
- Productie, distributie, vertoning, representatie, beleving, regulering
o Verschillende fasen zijn belangrijk!
o Vertoning: de manier waarop mensen betekenis geven aan film.
o Hoe hebben films / cinema een bepaalde rol opgenomen in een bepaalde context.
- Technologie, esthetiek, cultuur, economie
o Verschillende dimensies lopen door elkaar heen en beïnvloeden elkaar
- Het belang van filmgeschiedenis om onze hedendaagse multimediale maatschappij te begrijpen
3
, DEFINITIES VAN FILM
- Drager/ technologie:
o Pellicule (nitraat/tric-acetaat) 8,9.5,16,35,70
▪ Nitraat = gevaarlijk, brandbaar. Hierdoor veel bioscopen in brand geschoten.
▪ Bioscoopvertoning werd een gevaarlijk bedrijf. Overheden gingen hen controleren. Zo
kwam er een regulatie.
o Televisie (golven)
o Videocassette (magnetisch, analoog)
o DVD, computer, USB-stick (digitaal)
- Vorm, inhoud en betekenis/esthetiek
o Formats & genres : animatie/live action/…
- Filmcultuur/ vertoningscontext/ kanalen
o Bioscoop (analoog/digitaal), huiskamer, PC, tablet, smartphone
o We gaan zelden of nooit alleen naar de bioscoop, we kijken meer thuis en proberen daar een
bioscoopervaring te creëren.
- Productiestructuren/economie
o Studiosystemen/arthouse/avant-garde/third cinema
SOORTEN GESCHIEDSCHRIJVING
KLASSIEKE FILMGESCHIEDENIS
Hier wordt er alleen geschreven over de grote films en grote auteurs.
- Historisch overzicht ‘grand story’
- Bv. Sadoul: canon van films en filmmakers schreef vanuit geheugen, want men kreeg slechts een paar
kansen om bepaalde films te zien (veel fouten, bevindingen weinig accuraat)
- Unieke visionering van films (vanuit geheugen!) beperkend
NEW REVISIONIST FILM HISTORY (JAREN ’80 – HEDEN)
Breuklijn: nadruk op empirisch onderzoek i.p.v. louter geheugen (archieven, films, andere contextbronnen
(‘Wat is er over de films geschreven?’)
- Bv. Bordwell, Thompson & Staiger: “Klassieke Hollywood Cinema”
o In dit boek hebben ze getracht het Hollywoodsysteem systematisch op verschillende niveaus te
doorgronden door het dagelijks functioneren van de industrie te gaan onderzoeken
▪ Zowel grote films/regisseurs als doorsnee producties ! hebben dus niet alleen
gekeken naar de grote films
▪ Reële ontwikkeling & dagelijks functioneren van de industrie analyseren ze gaan
dus zien hoe de productiecontext in elkaar zit en hoe dit impact heeft op hoe de film
er gaat uitzien
4
