Deze samenvatting van hoofdstuk 5 (elites) van het vak politicologie is gemaakt op basis van de slides in de les en het handboek van de prof.
Deze samenvatting is up to date en volledig: je hebt je boek niet nodig! Het helpt je dus met slagen voor de komende examens.
In de voetnoten staat informati...
1.2 Elites zijn niet per se problematisch, politieke elites zijn niet alleen
De politieke elite is niet altijd zo machtig
elites zijn niet per se problematisch -> klein deel van het volk beschikt over collectieve beslis-
singsmacht, in naam van het volk; elites in democratie:
● machtsposities voor iedereen toegankelijk
● er wordt open gestreden om de macht
● machtselite is verantwoording verschuldigd aan kiezers
Er is niet alleen een tijdelijke, verkozen politieke elite
arbeidsverdeling -> maatschappelijke deelgebieden met elk hun eigen (bv. economische of cul-
turele) 110 deelelite die ook invloed heeft op beleid
Concurrentie van niet-verkozenen
concurrenten van de politieke elite: o.a. vierde macht (media) en de rechtbanken als belangrijke
normerende of regelinstellingen 111
officiële beroepspolitici hebben geen monopolie op politieke macht (meer)
sommigen zijn van mening dat de kiezer geen invloed heeft op het beleid 112
1.3 België is een elitair politiek systeem
Uitstekend voorbeeld van machtsconcentratie in weinig handen
België, is een particratische 113, neocorporatistische 114, federale 115, pacificatiedemocratie 116
● pacificatiedemocratie: elite moet spanningen vreedzaam regelen en men sluit compro-
missen die onderling gerespecteerd moeten worden
Witte, Craeybeckx en Meynen 117:
elites zijn vooral te vinden in de topbesturen en partijen, met grote manoeuvreerruimte (belang-
rijk: volgzaamheid van zuil- en partijgenoten)
macht de facto gedelegeerd aan de elite -> burgers politiek passief
contacten tussen de elites zijn vrij hecht zijn en gebaseerd op wederzijds vertrouwen en discretie
-> België is een goed voorbeeld van een elitair systeem
Van abstract naar concreet en van breed naar eng
theoretische luik van dit hoofdstuk -> ‘elite’ in brede zin (focus op politieke elite, maar andere
worden ook in beschouwing genomen)
tweede deel, meer concreet -> enkel over politieke elite
Diegenen die het best presteren of het meest bedreven zijn
Elk maatschappelijk segment heeft eigen elite 118
elite: groep van diegenen die op een bepaald domein het best presteren (wat ‘best presteren’ is
hangt af van domein tot domein 119)
● algemeen: het meest bedreven zijn in een of andere bedrijvigheid (belangrijke politieke
rol is dus niet vereist)
● opmerking: presteert de politieke elite wel het best? En welk talent heeft zo’n politicus
dan wel?
Relatie tussen elite en niet-elite
● sommigen: elites zijn er ‘per definitie’ en hebben disproportioneel veel macht
● anderen: geen permanente elites en staat open voor iedereen, dus macht nuanceren
● elite kan een land besturen, maar heeft daarvoor veel mensen nodig -> niet-elite (o.a. de
massa) is van belang
Definities
Lasswell en Kaplan 120: elite heeft meeste macht; mid-elite heeft minder macht, massa heeft minst
macht
-> betekent niet dat de ene groep alle en de andere helemaal geen macht heeft, het feit dat een
groep vernoemd wordt, toont aan dat die ook een zekere macht heeft 121; elite is dus een groep
binnen een groep die een groot deel van de macht heeft
Syntheseomschrijving
Groep mensen die een disproportioneel groot deel van de macht in een samenleving heeft om
voor die samenleving bindende beslissingen te nemen.
2.3 Criteria
● elite ‘neutraal’ gedefinieerd: de beste in een bepaald domein, niet per se een groep met
gemeenschappelijke kenmerken
● hier: elite als groep met gemeenschappelijke kenmerken die macht kunnen uitoefenen
over anderen
De drie (vier) C’s
James Meisel (20e eeuw 122): elites moeten aan drie C’s voldoen 123:
1 Group consciousness (bewustzijn): eigen identiteit en eigen belangen van de groep
2 Coherence: vertonen een zekere samenhang (groepssolidariteit en -verbondenheid)
118
Bv. sport (eliterenners, profvoetballers), politiek (toppolitici) enz.
119
Bv. de prijs van je kunstwerken, hoeveel je gevraagd wordt op exposities… bepalen of je al dan niet ‘best
presteert’
120
Power and Society. A Framework for Political Inquiry, 1963:201
121
Lasswell & Kaplan 1963:201
122
1901-1991
123
The Myth of the Ruling Class: Gaetano Mosca and the Elite (1958)
52
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur cainklarenbeek. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €3,99. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
