Tijdvak 8: Tijd van Burgers en Stoommachines (1800 - 1900)
KA31: De industriële revolutie legde in de westerse wereld de basis voor een
industriële samenleving
Industriële revolutie: vanwege technologische vooruitgang en mechanisering van
de productie (o.a. door uitvindingen dankzij KA26) ontstaat massaproductie.
Machines zorgen voor snelle en grootschalige productie. Oorzaken: meer winst,
door agrarische revolutie minder mensen nodig op het land. Overgang van
agrarisch-stedelijke samenleving naar industriële samenleving (= meeste mensen
werken in de industrie en wonen in een stad). Sociale gevolgen: einde
standenmaatschappij, ontstaan klassenmaatschappij (= plaats in de maatschappij
bepaald door economische positie; meer geld = betere positie).
KA32: Discussies over de ‘sociale kwestie’
Door ontstaan industriële maatschappij -> migratie naar de stad. Veel problemen in
arbeiderswijken: slechte huizen, ziekten, criminaliteit. Hierdoor: ontstaan sociale
kwestie (= discussie over slechte woning- en werkomstandigheden van arbeiders).
Verschillende oplossingen mogelijk: particuliere liefdadigheid voor armen, geen
overheidsingrijpen (liberalen). Anderen radicaler: ingrijpen overheid -> afschaffen
kinderarbeid, verbeteren woonomgeving (socialisten);
inperken kapitalisme (conservatieven, confessionelen)
KA33: De moderne vorm van imperialisme die verband hield met de
industrialisatie
Door industriële revolutie (KA31) -> Europese landen veroveren van binnenlanden in
plaats van alleen vestigen in kunstgebieden. Geen handel met Afrika en Azië, maar
totale overheersing van beide continenten (= modern imperialisme). Hiervoor zijn er
drie redenen: (i) meer grondstoffen voor Europa; (ii) betere communicatie met en
vervoer tussen kolonisatoren en kolonie; (iii) idee dat Europa buitenlandse, niet-witte
volken moest ‘opvoeden’ en kerstenen (= combinatie van nationalisme en wit
superioriteitsgevoel) -> Azië veroverd, Afrika verdeeld in invloedssferen
KA34: De opkomst van emancipatiebewegingen
Groepen strijden voor rechten = emancipatiebewegingen. In Nederland drie
belangrijke: (i) rechten voor arbeiders: verbeteren leefomstandigheden en
woningen (met politieke hulp van socialisten en sociaaldemocraten);
(ii) schoolstrijd: christenen (met name katholieken en orthodoxe protestanten) willen
net als openbare scholen geld van de overheid (met politieke hulp van de ARP, de
eerste confessionele partij); (iii) feminisme: verkrijgen van kiesrecht en andere
rechten (zoals recht op onderwijs; belangrijk voorbeeld: Aletta Jacobs)
KA35: Voortschrijdende democratisering, met deelname van steeds meer
mannen en vrouwen aan het politieke proces
Grootste gedeelte negentiende eeuw: censuskiesrecht (= kiesrecht op basis van
betaalde belasting; alleen rijke burgers konden dit betalen). Er was dus
een parlementair stelsel (= een parlement maakt wetten), maar géén democratie.
Gedurende negentiende eeuw in Nederland: census steeds verder verlaagd. Twee
groepen willen verbreding kiesrecht: socialisten (algemeen kiesrecht, waardoor ook
armen en arbeiders konden stemmen; ingevoerd in 1917) en feministen (willen
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur anoukmolenaar26. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €2,99. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.