Samenvatting Financiële Rapportering en Analyse
1. Het belang van de Financiële Verslaggeving
1.1 Financiële Overzichten
Alle ondernemingen stellen jaarlijks financiële overzichten (jaarrekening) op. De
aandeelhouders moeten deze goedkeuren op de algemene vergadering. In de meeste
landen moet men de JR daarna neerleggen bij een overheidsdienst, die het publiek
maakt.
Klanten, leveranciers en concurrenten kunnen het inkijken
Companyweb, Standard & Poor’s, Moody’s… verzamelen alle mogelijke financiële
inlichtingen en verkopen deze aan geïnteresseerde bedrijven.
Vele kleine bedrijven houden niet van deze openbaarheid, maar de meeste grote
bedrijven wel want ze weten dat dit kan bijdragen tot het vertrouwen voor huidige en
toekomstige zakenrelaties.
Financiële overzichten bestaan uit:
Winst-en-verliesrekening (resultatenrekening, income statement, Statement of
Comprehensive Income (IASB)): Geeft alle opbrengsten en kosten en ook de
winst/verlies van het boekjaar.
Belangrijke indicator vd winstgevendheid vd onderneming
Balans (balance sheet, Statement of Financial Position (IASB)): Geeft de
oorsprong en de besteding van het eigen vermogen op de laatste dag vh boekjaar.
Hoe werd de onderneming gefinancierd en welke investeringen zijn er gedaan
(machines, gebouwen, voorraad…)
Toelichting (notes to the accounts, footnotes): Geeft bijkomende informatie over
de getallen in de balans en de resultatenrekening. Zo kan men ook niet-
boekhoudkundige info publiek maken. De toelichting wordt gecontroleerd door
de commissaris-revisor of de auditor.
Bv.: Vervaldata schulden, gekozen waarderingsmethoden voor voorraden en
activa, bijkomende details over omzet…
Kasstroomoverzicht (Statement of Cash Flows): Geeft de voornaamste
kasstromen vh afgelopen jaar. Hieruit kan men afleiden hoeveel middelen
gegenereerd werden uit operationele activiteiten, hoeveel er geïnvesteerd werd
en/of er schulden aangegaan of terugbetaald werden. In de meeste landen is dit
een verplicht onderdeel vd JR (niet in België tenzij JR opgesteld volgens IFRS)
Controleverslag: verklaring door de commissaris-revisor over de elementen van
de JR
Mutatieoverzicht vh eigen vermogen (Statement of changes in equity): is bij
IFRS een apart rapport over dividendbetalingen, uitgifte van nieuwe aandelen en
andere transacties die het EV beïnvloeden met inbegrip vd nettowinst voor het
boekjaar.
Grote multinationals bundelen deze rapporten vaak samen met andere niet-
boekhoudkundige info. Gepubliceerde jaarverslagen beginnen meestal met een
verklaring vd voorzitter (managementteam bedanken en beoordelen voor dat BJ).
,Daarachter volgen foto’s van managers, machines, producten en grafieken e.d. die de
evolutie vd afdelingen binnen de groep aangeven. helpt vaak bij de analyse vd JR.
Info over de strategie vd onderneming, vooruitzichten, corporate governance en de
werking vd verschillende controlesystemen binnen de groep, zijn erg interessant. Dit
laatste wordt meer en meer verplicht door de regelgevers.
Voor multinationals: publiceren jaarverslag grote kost.
De opgestelde jaarverslagen moeten gecontroleerd worden, men moet rekening houden
met de juridische aspecten en het belang vh verslag voor de relaties met de
aandeelhouders en het grote publiek, soms moet het vertaald worden in meerdere talen
en moeten er miljoenen exemplaren gedrukt worden…
In de VS 8-12 weken voor publicatie na afsluiten vh BJ (streven naar snelle publicatie)
In België maximaal 7 maanden tijd na afsluiten BJ
1.2 Gebruik vd JR
Externe gebruikers: krijgen de boekhoudkundige geg slechts op bepaalde tijdstippen
Interne gebruikers: hebben deze info dagelijks nodig om beslissingen te maken.
Financieringsbeslissingen: Alle financiële middelen (kapitaalsverhoging,
obligatielening, kredieten op KT en LT…) hebben voor-en nadelen. Het management
moet deze afwegen tov elkaar a.d.h.v. beschikbare info over het verleden, om zo
beslissingen te nemen.
Productiebeslissingen: a.d.h.v. beschikbare info bepaalt het management welke
producten winstgevend zijn en welke niet. Bv. ook make or buy beslissing, mogelijk
nieuw product maken…
Vaak hangen de productiebeslissingen en de investeringsbeslissingen samen a.d.h.v.
waardemeters de beste projecten kiezen.
Marketingbeslissingen: welke marketinginspanningen in verleden meeste opgebracht,
vaststellen van verkoopprijzen (hierbij kostprijs belangrijk)…
6 belangrijke groepen vd externe gebruikers vd boekhoudinfo:
Aandeelhouders (shareholders):
o Eigenaars vd onderneming.
o Ze stellen geld, machines, gebouwen of patenten ter beschikking vd
onderneming en krijgen in ruil aandelen.
o Ze mogen deelnemen aan de Algemene Vergadering beslissen mee over
de toekomst vd onderneming (oefenen stemrecht uit verbonden aan de
aandelen). Op de AV worden de financiële overzichten voorgesteld,
opgesteld a.d.h.v. de boekhoudkundige geg. Men beslist hier ook wat er
met de winst/verlies zal gebeuren.
Winst kan men
reserveren voor toekomstige verliezen/investeringen
uitkeren aan de aandeelhouders (dividend)
, uitkeren aan de bestuurders (tantième)
uitkeren aan het personeel
overdragen naar het volgende BJ
Verlies kan men
overdragen naar het volgende BJ verrekenen met verwachte
winst
ten laste nemen om de onderneming niet te belasten
Bij kleine ondernemingen: vaak aandeelhouders = bestuur (grote
betrokkenheid bij wel en wee vd onderneming)
Bij grote ondernemingen: elke aandeelhouder meestal klein onderdeel vh
kapitaal. Vaak strikte scheiding tussen de aandeelhouders en het
management.
Aandeelhouders: geïnteresseerd in waarde van hun belegging en in
jaarlijkse dividend.
Nieuw kapitaal meer en meer gehaald bij brede publiek en op
beurs. Deze groep aandeelhouders is volledig aangewezen op de
info die het bedrijf meedeelt bij de voorstelling vd financiële
overzichten. Meestal ook tussentijdse balansen publiek gemaakt
om de evolutie vd onderneming weer te geven.
o Ze stellen de Raad van Bestuur aan en verlenen al dan niet kwijting voor
het uitgeoefende mandaat.
Kredietverstrekkers: 2 grote groepen
o Banken
o Financiële groepen die leningen en kredieten toestaan.
Zij baseren zich voor het al dan niet verstrekken van krediet op de
boekhoudkundige info ontvangen vd onderneming. Ook de kredietvoorwaarden
hangen af vd kredietwaardigheid en de rentabiliteit vd onderneming.
Krediet mogelijk op KT of LT
Periodiek intresten betalen als vergoeding en regelmatig moet er
een terugbetaling/aflossing gebeuren
Meestal zal kredietverstrekker een waarborg vragen
Tijdens de looptijd vh krediet moet de onderneming de
kredietverstrekker op de hoogte houden door de JR en de
tussentijdse balansen en resultatenrekeningen over te maken.
Grote ondernemingen kunnen geld ophalen bij het grote publiek
door obligatieleningen (treedt op die manier op als
kredietverstrekker)
Gewone leveranciers ook kredietverstrekkers: onderneming
beschikt al over goederen/diensten die men kan gebruiken,
verwerken of verkopen, terwijl men pas later moet betalen. De
leveranciers gaan voor levering wel de kredietwaardigheid vd
onderneming na. (gebruiken de gepubliceerde JR en doen beroep
op gespecialiseerde ondernemingen voor kredietanalyse)
, Werknemers: worden in de ondernemingsraad, die op regelmatige tijdstippen
vergadert, vertegenwoordigd door de vakbonden. De verstrekte info is belangrijk
voor loononderhandelingen, inleveringen en herstructureringen.
Overheid:
o Legt regels op waaraan de verstrekte info moet voldoen.
o Controleert de verstrekte info door BTW- en belastingcontroles. A.d.h.v. de
boekhoudkundige geg worden de belastingheffingen berekend. Bij gebrek
aan een regelmatige boekhouding baseert de overheid zich hiervoor op de
resultaten van gelijkaardige bedrijven.
o De overheid gebruikt de boekhoudkundige info ook voor het al dan niet
verstrekken van overheidssteun/subsidiëring en om de eventuele
terugbetaling ervan op te volgen.
o Als een onderneming wil herstructureren of reorganiseren, moet die een
dossier opstellen, gebaseerd op de boekhoudkundige info.
o Door het samenvoegen van al de beschikbare info op regionaal en
nationaal vlak, krijgt de overheid een zicht op de economie en op
eventuele problemen.
Rechtbank: De onderneming kan een regelmatig gehouden boekhouding
gebruiken als bewijs voor de rechtbank.
o Voor daden van koophandel en onder kooplieden wordt de boekhouding
aanvaard als bewijs
o Tegen een niet-handelaar vormt de boekhoudkundige info het begin van
schriftelijk bewijs.
o Bij een faillissement kan men via de boekhouding aantonen dat er geen
zware fouten gemaakt zijn en dat er geen bedrog gepleegd is.
Men kan zo ook aantonen of er al dan niet goederen of geld verdwenen
zijn. Wanneer dit wel zo is, zal de handelaar bankroet verklaard worden.
Stakeholders (andere belanghebbenden): diverse groepen in de maatschappij
die belangstelling hebben voor de externe informatie. O.a. klanten, financiële
analisten, concurrenten, media, onderzoekers en het brede publiek.
Iedereen hiervan kan indien gewenst inzage krijgen in de boekhoudkundige geg
vd onderneming. Hiervoor kunnen ze beroep doen op de neergelegde JRen die
vrij beschikbaar zijn.
2 belangrijke modellen op accountinggebied die bepalen hoe de boekhoudregels worden
vastgelegd, hoe een boekhouding wordt gevoerd en de info wordt gebruikt:
Het Angelsaksisch model
Het Continentaal model
1.3 Het Angelsaksisch Model
Het objectief voor de JR zoals door de IASB werd vastgelegd, neigt meer naar het
Angelsaksisch dan naar het Continentaal model.
