Domitius Ulpianus: “ubi societas, ibi ius”.
"Waar een maatschappij/ samenleving, daar is recht.”
Voorbeeld:
Verschillende soorten samenlevingen waar we toe behoren: Westerse samenleving, Vlaamse
samenleving, AP-samenleving, gezin, …
➢ Binnen een samenleving [bijvoorbeeld een klasgroep] kunnen er ook
verschillen zijn door bijvoorbeeld verschillende regels en omdat iedereen
anders is…
➢ Wij behoren tot duizenden samenlevingen zonder dat we het door hebben.
Recht zijn regels die door een overheid worden opgelegd (parlement of regering)
a. Verschillen tussen samenlevingen/staten (staat vs. rechtstaat).
Politieke staat
Een staat is een land met een eigen onafhankelijk bestuur, en met
een hiërarchische, politieke organisatie die gezag uitoefent over de plaatselijke
bevolking.
• Grondgebied
• Volk
• Politieke organisatie
• Erkenning
Voorbeeld: China ziet Taiwan niet als staat maar als provincie die ze bij hen
willen voegen. Dit komt omdat Taiwan staat gekend om microchips. 80% van de
wereldwijde productie van microchips gebeurt in Taiwan.
, Voorbeeld: Israël wordt door Oosterse en Arabische landen niet als staat
gezien.
Een rechtsstaat is een staat waarin vrijheid, rechtszekerheid en rechtsgelijkheid
voor de burger heel belangrijk zijn. Bovendien geniet de burgerbescherming van
zijn rechten en vrijheden, tegen medeburgers én tegen de overheid.
- Mensenrechten; [recht op vrije meningsuiting, privacy, educatie, vergadering,
godsdienst (verschil tussen erkende en niet erkende godsdienst, erkende
godsdienst - subsidies anders geen subsidies voor bijvoorbeeld een gebouw) …]
Je mag mensen anders behandelen/ ‘discrimineren’ als je het kan verantwoorden.
- Scheiding der machten
• Wetgevende macht – zij maken de wetten [parlement]
• Uitvoerende macht – zij voeren de wetten uit [regering]
• Rechtelijke macht - zij controleren erop dat de wetten nageleefd worden
[hoven en rechtbanken]
Waarom is er een scheiding der machten?
Men wilde voorkomen dat de ene macht inwerkte op de andere en voerde daarom
de scheiding der machten in waarbij de rechterlijke macht ook conflicten, enerzijds
tussen de wetgevende en uitvoerende macht, en anderzijds tussen de verschillende
echelons arbitreert. Om machtsmisbruik tegen te gaan.
Kapitalistische staat: focust zich op het individu
Communistische staat: focust zich op de samenleving (ons)
Voorbeeld: Grote verschillen in het omgaan met familie tussen bepaalde mensen. In
sommige landen [India, Rusland…] staat familie op nummer 1. Ze kijken er eerst naar de
familie en dan pas naar zichzelf. Hier in België is dat omgekeerd. Hier kijken ze eerder naar
zichzelf en dan past naar de rest.
,Voorbeeld: Als wij als Belgen een bepaalde mening hebben, zullen wij deze uitten. In de
situatie tussen Rusland en Oekraïne is er veel protest tegen de situatie maar ze houden deze
mening stil, want ze denken aan de onderdrukking van iedereen.
Voorbeeld: In China zullen bedrijven overgenomen worden door de overheid, waarbij de
inkomsten dus gaan naar de overheid. In België mag het individuen zijn ding doen en de
overheid bemoeit zich er dan niet mee.
b. Verband met de heersende economische opvatting.
Communisme geeft meer belastingen dan het kapitalisme -> economische opvatting,
vooral vroeger.
Voorbeeld; Frankrijk was het meest belaste land. België stond op nummer 2 en al de andere
landen stonden lager dan België.
Toch zit België in diepe schulden ook al belast het z’n burgers zo hoog.
, Procesrecht is het recht dat dient om het materieel recht (het inhoudelijke recht) af
te dwingen.
Voorbeeld: Hoelang mag ik u vasthouden na arrestatie? Hebt u recht op een
advocaat? Termijnen? Naar waar moet u gaan? Kunt u in beroep gaan? Hoe
aanvragen?
- Wijzigingsregels
Regels die de betsaaande regelgeving gaan wijzigen.
Wetten om andere wetten te wijzigen (dat artikel wordt vervangen door dit artikel)
- Erkenningsregels (= gelding, interpretatie en verhouding).
Voor erkenning gelden drie vereisten:
➢ er moet een bevolking zijn;
➢ er moet een grondgebied zijn;
➢ en de bevolking moet haar regering aanvaarden, althans daarin berusten.
Enkele verbanden:
- Recht en godsdienst (belang secularisatie).
Bij ons staat recht bovenaan en de godsdienst moet zich daar dan maar
onderschikken. Toch is er achter de schermen zeker nog wel wat inspraak van
godsdienst.
- Recht en moraal (positivisme vs. natuurrecht).
Wat mag en wat niet mag. Dit verandert constant door tijd en ruimte.
Voorbeeld: Vroeger mocht je je kind zo maar slaan, maar nu mag dat niet.
Voorbeeld: Er zijn landen waar er een relatie met meerdere vrouwen hebben
gewoon wordt ervaart maar in België is dat niet zo.
- Recht en sociale zeden (temporeel en cultureel bepaald).
Sociale zeden heeft een verband met goede zeden
Voorbeeld: regels rond beleefdheid, relatie tussen ouders, vreemdgaan…
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur inaspiessens. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €6,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
