Algemene chemie
Hoofdstuk 1: materie & meten
chemie = de studie van de samenstelling, eigenschappen en de omzetting van materie
● chemie & natuur = begrijpen, gebruiken van en het ingrijpen in biologische processen
op moleculair niveau
● chemie & samenleven = maken van nieuwe materialen, medicatie en voorzien in
nieuwe energiebronnen
→ experimentele wetenschap: wisselwerking tussen hypothesen & theorie
(voorbeeld)
Humalog ® = medicijn voor diabetici
diabetes = onvoldoende en/of verbruik van insuline
● observatie: gelijkenis tussen humaan insuline & IGF1 → 2 ketens (A&B)
● hypothese: veranderen AZ-sequentie op positie 28 & 29 op keten B
→ hexameervorming minimaliseren maar biologische activiteit blijft behouden
● eigenschappen
- humaan insuline: knik
- Lispro: geen knik
● observaties: systematisch vastleggen van natuurlijke fenomenen: kwalitatief of
kwantitief
● hypothese: mogelijke verklaring
● experiment: procedure om hypothese te testen
● theorie: ontwikkeld uit hypothese die experimentele resultaten verklaard
EXPERIMENT & METEN
Grootheid = eigenschap die beschreven wordt adhv. meting
- 7 basisgrootheden met eenheid: SI-eenheid
,!1Å = 10⁻¹⁰m
● massa = hoeveelheid materie in een object
! gewicht ≠ massa:
- massa: fysische eigenschap & onafhankelijk van de plaats
- gewicht: kracht waarmee de zwaartekracht aan een bepaald object trekt,
afhankelijk van de plaats
● temperatuur:
- dagelijks leven: graden Celsius (°C)
- SI- eenheid: Kelvin (K)
→ Kelvin (K) = T (°C) + 273,15
- absolute nulpunt = 0 K of -273,15 °C
(afgeleide eenheden)
● volume = ruimte die een object inneemt
1l = 1dm³
- volume balk: l.b.h
- volume cilinder: π.r².h
- volume bol: 4/3π.r³
● dichtheid = massa/volume
- SI-eenheid: kg/cm³
- g/ml of g/cm³
● energie = vermogen om warmte te leveren of arbeid te verrichten
- kinetische energie (Eₖ) = bewegingsenergie
Eₖ = 1/2mv²
- potentiële energie (Eₚ) = opgestapelde energie
[E] = kg m²/s² = J
● prefixen:
,● accuraatheid = hoe dicht de resultaten van een meting bij de werkelijke waarde
liggen
● precisie = hoe dicht de resultaten van onafhankelijke metingen bij elkaar liggen
● wetenschappelijke notatie:
- juist aantal BC.10ⁿ
● beduidende cijfers (BC)
- vermenigvuldigen & delen: getal met kleinste aantal BC
- optellen & aftrekken: getal met het minst aantal decimalen
- nullen in het midden: beduidend
- nullen aan begin: niet beduidend
- nullen aan het einde: beduidend
● afronden: < 5 → afronden naar beneden
≥ 5 → afronden naar boven
● omzetten van eenheden:
- dimensieanalyse = omzetten van grootheid in een grootheid in een
equivalente eenheid door te vermenigvuldigen met een conversiefactor
- conversiefactor = verband tussen 2 eenheden
grootheid in originele eenheid x conversiefactor = grootheid in equivalente eenheid
, Hoofdstuk 2: atomen, moleculen & ionen
● element = een fundamentele stof die via een chemische manier niet verder
opgedeeld of omgezet kan worden in iets eenvoudigers
PSE
● 118 elementen: 90 natuur & 28 artificieel → gerangschikt oplopende relatieve massa
● 18 groepen (verticaal, genummerd 1,...)
● 8 hoofdgroepen (verticaal, a-groepen)
- IA: alkalimetalen (zachte, zilverkleurige metalen, reageren heftig met water)
→ 1-waardig positief ionen vormen
- IIA: aardalkalimetalen glanzend, zilverkleurige metalen, minder reactief
→ 2-waardig positief ionen vormen
- IIIA: aardmetalen
- IVA: koolstofgroep
- VA: stikstofgroep
- VIA: zuurstofgroep
- VIIA: halogenen (kleurrijke corrosieve niet-metalen, komen voor als
diatomische toestand)
→ 1-waardig negatieve ionen vormen
- VIIIA: edelgassen (kleurloos, weinig reactieve gassen, in neonverlichting)
→ hebben de octetstructuur
( lanthaniden & actiniden: onder de tabel)
● 10 groepen: transitiemetalen (verticaal, b-groepen)
● 7 perioden (horizontaal)
● 3 categorieën (metalen, niet-metalen & halfmetalen)
- metalen: linkerzijde PSE, vaste stoffen bij KT (behalve Hg), zilverglans
(behalve Cu & Au), verwerkt tot draden zonder te breken, goede geleiders
- niet-metalen: rechterzijde PSE, gassen bij KT (behalve Br), broze vaste
stoffen (C,P,S,Se,I), slechte geleiders
- halfmetalen: vast bij KT, zilverkleurig, broos, slechte geleiders
