Resume
Samenvatting - Inleiding tot het recht
- Cours
- Inleiding tot het recht
- Établissement
- Katholieke Universiteit Leuven (KU Leuven)
samenvatting voor het vak 'inleiding tot het recht
[Montrer plus]
Vendeur
S'abonner
Aperçu du contenu
Samenvatting rechtAfdeling I : Wat is recht ?
1 objectief en subjectief recht
1.1 obj en subj recht: begrip
Recht → naleving ervan afgedwongen door overheid → verschil tussen sportregels, beleefdheid regels
Belang van onderscheid:
2 definities : (2 kanten van 1 medaille)
objectieve invulling :
= the law / le droit objectif
- Recht als maatschappelijk fenomeen
- geheel van algemene (on)geschreven regels voor uiterlijke gedragingen (niet gedachten) van in
maatschappelijk verband levende mensen (niet dieren) waarvan respect kan worden afgedwongen
door de overheid
- Gebodsbepaling → plicht van A om iets te doen (bv. schade vergoeden)
- Verbodsbepaling → plicht van A om iets niet te doen (bv. oneerlijke concurrentie)
subjectieve invulling :
= a right/ le droit subjectief → rechtssubject = le sujet de droit
- recht bekeken vanuit individu
- Plicht van A om iets (niet) te doen = recht van B om gedraging van A te eisen
→ subj rechten = toepassing van obj recht
→ ze grijpen niet in op wat je denkt → als het manifesteerd in een uiterlijke gedraging → wel ingrijpen
→ enkel mensen → vb: hond bijt iemand → baasje is verantwoordelijk (niet de hond) → want hond kan niet
zelf naar rechter stappen (vb als zijn baasje hem mishandelt) dus mag hij ook niet aangeklaagd worden
Gebods- en verbodsbepalingen → iets te doen of niet te doen
Belang van onderscheid :
- Obj contentieux (administratieve rechtscolleges)
- Subj contentieux (gewone rechtbanken), maar inmiddels RvS
1.2 Obj en subj recht: onrechtmatige daad
Verantwoordelijk voor schade die je zelf verricht maar ook schade die persoon/dier/… waarvoor je instaat
verricht
Er moeten 3 voorwaarden zijn (voor art. 1382-1383 oud bw)
Opdat een slachtoffer recht zou hebben op schadevergoeding (subjectief recht)
Moeten drie voorwaarden zijn vervuld (objectief recht):
1. fout
1) obj component
- schending wettelijke of regelmentaire norm (=resultaatsverbintenis)
- schending algemene zorgvuldigheidsnorm (=inspanningsverbintenis)
Vb: sneeuw op parking -> ik glijd uit -> geen wettelijke of reglementaire norm die zegt dat je elk vlokje
sneeuw moet weghalen op je parking-> vergelijken en nagaan of de winkel heeft gedaan wat een
normaal zorgvuldig en vooruitziende persoon in dezelfde omstandigheden zou doen -> kijken naar
andere winkels (maar niet vergelijken met superman/ grootste loser)
2) subj component
- men handelt pas foutief als je in staat bent om bewust te handelen
= schuldbekwaam vb: niet het geval voor infantes (zeer jonge kinderen) of geesteszieken
1
, → voor geesteszieken wel mogelijkheid van foutloze aansprakelijkheid (art 1386bis oud BW)
- toerekenbaarheid → geen vreemde oorzaak vb: onvoorziene plotse weeromstandigheden
2. schade
→ de aantasting van een juridisch beschermd belang
→ materieel of immaterieel
= moreel en fysiek
- - schadeloosstelling = benaadeelde te plaatsen in hypothetische toestand waar fout nooit is gebeurt
- Omvang van aansprakelijkheid = schade die er is
Vb: gehandicapte persoon vermoorden (=moreel erger dan iem anders vermoorden) minder ‘erg’ dan
beroepsactieve persoon want er is dan meer economische schade
Vb: zoon die vander vermoord minder schadevergoeding betalen want hij doet economische schade
aan zichzelf (want hij is erfgenaam)
vb: zwangere vrouw naar gyneacoloog -> te horen dat kind zware beperkingen zal hebben -> in paniek
vragen voor zwangerschapsafbreking -> te laat want dokter op vakantie -> kopel vraagt af of de
gyneacoloog aansprakelijk is -> 1) geen wettelijke of reglementaire norm verbroken MAAR
schending algemene zorgvuldigheidsnorm
2) schade? Ja kosten
= wrongfull birth (toegewezen)
14 feb 2014 -> kind kan gyneacoloog niet aansprakelijk stellen want er is geen voor en na ‘de fout’ voor
het kind -> wrongfull life (afgewezen) + absurde redenering want daarmee ontken je je eigen bestaan ->
even is meer waart dan niet leven
3. oorzakelijk verband
= equivalentieleer → zwaarte fouten/oorzaken/… maakt niet uit → alle oorzaken equivalent want
allemaal noodzakelijk om schade te krijgen
- voorbestemdheid speelt geen rol in België → iem die door omstandigheden meer schade krijgt dan
normaal moet de dader de schade nog steeds vergoeden
“ if the wrong is established, the wrongdoer must take the victim as he finds him”
Vb: je rijd iem omver -> Slachtoffer wordt naar ziekenhuis gebracht en krijgt bloed -> bloed had HIV
virus -> je bent aansprakelijk voor deze fout = equivalentieleer (ziekenhuis is ook aansprakelijk)
Elke fout en oorzaak is equivalent aan de andere -> kijk naar de schade en vergelijk aan de
hypothetische toestand als we de fout wegdenken
Vb: als je de persoon niet had omvergereden had die geen HIV
Vb: het pantoffel eierschede arrest -> man gooit pantoffel tegen het hooft van de vrouw -> vrouw
overlijd (schedel was niet volgroeid shaken baby syndrome)
Oorzakelijk verband ?? Ja de fout van de man was een noodzakelijke voorwaarden voor de schade van
de vrouw
Art. 1382-1383 oud bw → gaat over buitencontractuele aansprakelijkheid
• Iedere daad v/e mens…
• … die aan een ander schade veroorzaakt
• Verplicht tot schadeloosstelling
Dus:
Voorwaarden waaronder iemand recht heeft op schadevergoeding = obj recht
Aanpak op schadevergoeding van slachtoffer = subj recht
2
,2 Klassieke definitie van het objectieve recht
Geen algemene definitie van obj recht → want te breed
Recht is steeds product van gemeenschap niet alle gemeenschappen kennen zelfde graad van
ontwikkeling/dezelfde interne structuren/sociale filosofie/politieke organistatie/…
2.1 Imperatief karakter
2 soorten regels
Indicatief: zeggen hoe het is (vb wetten natuurkunde)
Imperatief: zeggen wat kan net kan kan → Gebod of verbod
→ rechtsregels zijn altijd de 2de soort
3 verschillende graden in verbindend karakter:
[ verbintenis = juridisch afdwingbare aanspraak = iets doen, niet doen, geven]
→ gebod en verbod → rechtsregels beperkte vrijheid van persoon
Negatief of positief verwoord
Uitzondering op tevoren bepaald verbod of vooraf gegeven toelating kan
Definities
Art 5.72
Inspanningsverbintenis
Bepaald resultaat te bereiken
Gedragen als een normaal zorgvuldig persoon + u best doen
schuldeiser moet bewijzen dat je je zo niet hebt gedragen
Resultaatsverbintenis
Moet een bepaald resultaat bereiken
Schuldenaar moet laten zien dat het resultaat bereikt is
Fout vermoed → tenzij overmacht
[ overmacht = dat het voor iemand door omstandigheden onmogelijk is om zijn verplichtingen na te komen ]
Garantieverbintenis
Onder alle omstandigheden moet je het resultaat bereiken
= resultaatsverbintenis zonder uitzondering voor overmacht -> je moet die verbintenis nakomen
Aleatoir karakter
= onzekerheid
Meestal bij inspanningsverbintenis
Vb: genezing slachtoffer voor vrijspraak dader
Gebonden en discretionaire bevoegdheid
Principe -> overheid gebonden door de wet -> ruimte voor beoordelingsvrijheid/beleidsvrijheid???
NEE JA
= Gebonden bevoegdheid = discretionaire bevoegdheid
• Wet bepaalt vorm + - Overheid kiest maatregelen die meest
inhoud van beslissing gepast lijken
• Geen beleidsvrijheid - Beleidsvrijheid
• Burgers wel subj recht - Burgers geen subj recht
- Toch marginale toetsing redelijkheid
3
, 2.2 Regels uitsluitend menselijk en uitwendig gedrag
→ Zie obj invulling (p 1 van deze sv)
Vaak lijkt rechtsregel gericht op goederen → maar eigenlijk gericht op mensen vanwie goed is
Dieren wel soms → omdat die biologische noden hebben (vb bescherming van dieren)
Dieren zijn rechtsobjecten → geen -subjecten
Gedachten zijn vrij → want doel recht is ordening gedrag van in gemeenschap levende mens
Aandacht op uitwendige maatschappelijke gedragingen
2.3 Algemeen of onpersoonlijk
Onpersoonlijk door iedereen nageleefd
Algemeen karakter = relatief
Regel messtal enkel toepasselijk op bepaalde categorie van personen vb: werknemer, landbouwers,…
Recht MOET algemeen + onpersoonlijk zijn -> hetzelfde voor iedereen (die in een categorie behoord)
Wrm??
- Willen vermijden dat overheden/wetgevers willekeurig belijdt zullen voeren
→ Wetgeven mag niet discrimineren -> iedereen op gelijke manier behandelen
Vb: corona -> horeca moest sluiten maar musea mocht open blijven -> zitten in dezelfde situatie -> niet
eerlijk
2.4 (on)bepaalde werkingssfeer
Toepassing in de tijd:
Algemene karakter v/d rechtsregel
Bepaalde tijd (tijdelijke wet) of onbepaalde tijd → onbepaalde duur blijft bestaan zolang hij niet wordt
opgeheven
Onderscheid met individueel besluit:
Onbepaalde werkingssfeer v/d rechtsregel onderscheidt die van indiviidueel besluit vb bevel tot aanhouding,
opeisingsbevel, veroordeling,…
[ individueel belsuit: determineren zeer concreet gedrag dat zich op een bepaald ogenblik voordoet ]
zodra bevel is uitgevoerd → dooft het uit → opnieuw worden gegeven als dat moet
variant individueel besluit = collectieve maatregel = bundel van individuele besluiten vb algemene
gratiemaatregel die strafvermindering voor de gevangenen inhoudt naar aanleiding van een of andere
koninklijke gebeurtenis
2.5 Afdwingbaar door overheid
Principe : overheid dwingt naleving juridische regels/verplichtingen af
→ recht voorziet procedures voor niet-naleving
Normaal afdwingbaar als schuldenaar niet doet wat hij moet doen
UITZONDERING : sommige juridische verplichtingen zijn onafdwingbaar:
Gentlemen’s agreement
Contract waarbij partijen beslissen om niet juridisch afdwingbaar te maken → bewuste keuze
Men uit de wil om samen te werken
Bedoeling is dus dat iedereen zijn verplichtingen nakomt (naar als dat niet gebeurt → niet juridisch
gesanctioneerd)
Maar niet zwart-wit → niet elke afdwingingsvorm wordt steeds uitgesloten (onderling vastgelegt)
Vb: politieke/bedrijfswereld wereld en
Onafdwingbare verbintenis
Verbintenissen worden onafdwingbaar als specifieke wettekst afdwinging ontneemt
→ verbintenis blijft wel bestaan (maar is onafdwingbaar)
Verschil natuurlijke verbintenis = hier NIET noodzakelijk morele plicht → maar juridische plicht
4
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur mTaHrWaS. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €7,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
Peut-on faire confiance à Stuvia ?
4.6 étoiles sur Google & Trustpilot (+1000 avis)
51662 résumés ont été vendus ces 30 derniers jours
Fondée en 2010, la référence pour acheter des résumés depuis déjà 15 ans