Infectieziekten – Kooritsstuipen – Vaccinaties
Dr. Lemmens
Hoofdstuk 1: Kinderziekten
Kinderziekten komen enkel voor bij kinderen. Het gaat meestal om heel besmetelijke aandoeningen. Wanneer
het kind terug geneest, heef het een levenslange immuniteit voor deze ziekte. De infecte wordt veroorzaakt
door een virus of een bacterie.
Dankzij vaccinates zijn alle ernstge kinderziekten in ons land uitgeroeid. De enigen die overblijven zijn
windpokken, exanthema subitum en erythema infectosum. Tegen rode koorts of scarlatna wordt niet
gevaccineerd en toch is deze ziekte zeldzaam geworden doordat het gemakkelijk te behandelen is met penicilline.
Wel is er een sprake van opmars van bof en mazelen.
Veel kinderziekten gaan gepaard met huiduitslag:
Mazelen, rubella, exanthema subitum, erythema infectosum en scarlatna veroorzaken rode vlekken
Windpokken veroorzaken kleine blaasjes
Tabel 1. Kinderziekten
Ziekte Oorizaak Huiduitslag Voorikomen Vaccinatie
Mazelen Virus Rode vlekken Heel zeldzaam Ja
Rubella Virus Rode vlekken Heel zeldzaam Ja
Scarlatna Bacterie Rode vlekken Zeldzaam Nee
Exanthema subitum Virus Rode vlekken Frequent Nee
Erythema infectosum Virus Rode vlekken Frequent Nee
Windpokken Virus Blaasjes Frequent Nee
Diferie Bacterie Geen Heel zeldzaam Ja
Kinkhoest Bacterie Geen Heel zeldzaam Ja
Polio Virus Geen Uitgeroeid Ja
Bof Virus Geen Zeldzaam ja
1. Variicella – Wind/wateripokken
1.1. Etiologie
Herpes-zostervirus
1.2. Incubatietijd
10 – 21 dagen
1.3. Symptomen
Men wordt ziek 2 – 3 weken na de besmetng. Het kent een variabel ziekteverloop: van amper ziek tot
zich zeer ellendig voelen, kan beginnen met zich onwel voelen of met koorts. Vaak zijn de eerste
symptomen typische kleine blaasjes met helder vocht. Ook heef men veel last van jeuk. De blaasjes zijn
verspreid over het lichaam, vaak op de behaarde hoofdhuid; zelfs in de mond en oren. Deze worden snel
troebel, barsten open en uiteindelijk blijf een kleine korst over. Al deze stadia komen tegelijk voor.
1
, 1.4. Complicaties
Bacteriële infecte van de blaasjes door een slechte hygiëne, krabben, … dit is zichtbaar doordat de
blaasjes eterig zijn en de huid errond rood is (impetgoo. De blaasjes veroorzaken altjd een klein
liteken.
Trombocytopenie (bloedingen in huid en slijmvliezeno
Reye-syndroom: braken, leverdysfuncte, lichte neurologische stoornissen
Zeldzaam: pneumonie (vooral bij volwassenen!o, neurits, meningits, encefalits (meestal goedaardig
verloopo …
1.5. Behandeling
Symptomatsch: koorts verlagen, hoofdpijn bestrijden, tenzij complicates
Jeuk controleren: anthistaminica
Krabletsels vermijden: nagels kort knippen, handschoentjes dragen, …
Secundaire infectes: blaasjes aanstppen met ontsmetngsmiddel (1% eosine waterige oplossing,
isobetadine dermicum, cicalfate lotono
Niet in bad maar in de douche
1.6. Priognose
Dit is een onschuldige kinderziekte. Hij is enkel ernstg bij neonaten, volwassene en immunosupressie
1.7. Epidemiologie
Incidente: Meer in de lente, late herfst en winter
Zeer besmetelijk: vanaf 1 dag voor blaasjes tot alle blaasjes opgedroogd zijn (meestal na 7-8 do
Verspreiding door rechtstreeks contact met patënt, via druppelinfecte (hoesten, niezeno of
aërogeen
1.8. Prieventie
Niet nodig. Het is beter dat het kind de ziekte nu meemaakt, dan op oudere leefijd. Wel wordt er
gevaccineerd bij hoog-risicopatënten die leukemie hebben of immunosuppressiva nemen.
1.9. Thuis blijven of naari school gaan?
Het besmete kind mag niet naar school/kinderdagverblijf gaan totdat het genezen is (d.w.z. wanneer de
blaasjes opgedroogd zijno.
2. Exanthema Subitum (Driiedagenkoorits)
2.1. Etiologie
Humaan Herpes Virus, type 6 (HHVGo
2.2. Incubatietijd
10 – 15 dagen
2.3. Symptomen
Exanthema heef een heel typisch verloop. Het kind krijgt plots heel hoge koorts (tot 41°Co. deze koorts
duurt 3 tot 4 dagen, zonder enig ander symptoom. Het kind is prikkelbaar maar ziet er eigenlijk niet echt
ziek uit. Bij het verdwijnen van de koorts verschijnt er een rode huiduitslag: Kleine rode vlekjes (maculaeo
die verdwijnen onder druk en gelijken op rubella. Ze ontstaan eerst op de romp, dan op de nek, armen,
aangezicht en de onderste ledematen. Soms zijn ze heel opvallen, maar meestal verdwijnen ze snel. Het
kind heef ook gezwollen kliertjes t.h.v. het achterhoofd en in de hals.
2
, 2.4. Complicaties
Zeer zelden ontstaan er convulsies. Encefalits komt ook heel zelden voor.
2.5. Behandeling
Er is geen specifeke behandeling, behalve het verlagen van de koorts.
2.6. Priognose
Dit is een onschuldige kinderziekte.
2.7. Anderie benamingen
De zesde ziekte
Roseola
2.8. Epidemiologie
Weinig besmetelijk. Komt vooral voor bij kinderen tussen 6 maanden en 3 jaar.
2.9. Prieventie
Er is geen vaccin beschikbaar.
2.10. Thuis blijven of naari school gaan?
Het besmete kind mag naar school/kinderdagverblijf gaan. Isolate van het kind is niet nodig.
3. Eriythema Infectiosum (Vijfde ziekte)
3.1. Etiologie
Humaan Parvo Virus
3.2. Incubatietijd
6 – 28 dagen
3.3. Symptomen
De typische huiduitslag verloopt in 3 stadia:
1o Gelaat-exantheem
Meest kenmerkende symptoom is hevige rode uitslag t.h.v. de wangen. De wangen voelen warm
aan, zijn lichtjes gezwollen en verhard.
Contrasterende bleke zone rond de mond
Verdwijnt na 1 – 4 dagen
Vaak tegelijkertjd ook lichte algemene symptomen (gewrichtspijn, lichte koorts, hoest, spierpijn,
braakneigingen, …o
2o Symmetrisch verspreide rode maculopapels t.h.v. bovenste en onderste ledematen, ong. 1 dag na het
gelaat-exantheem:
Beginnen proximaal (eerst op de extensoren, dan op de fexoreno, daarna gaan ze naar distaal, op
de bilstreek en de romp
Kan een paar dagen tot 6 weken duren; de uitslag verdwijnt vanuit het centrum
3o Eigenaardig genoeg kan de uitslag later terugkomen naar aanleiding van huidirritates (zon,
warmte/koude, fysieke inspanning, stress/emoteo
3