MOGELIJKE EXAMENVRAGEN
McDonalisme
= interactieve dienstverlenende arbeid. Vertoond ook nog tekenen met het Fordisme : snelle service,
lage prijzen en groot volume, fragmentering arbeidstaak, lage opleidingen.
Wel enkele verschil punten.
- Sprake van drie dimensies (klanten komen erbij) bij Ford maar twee dimensioneel
- Meer keuze en kwaliteit (vraaggestuurd i.p.v. aanbod)
- Teamverband en iedereen kent bijna alle taken (inwisselbaar)
Braziliarisering
Brazilianisering van de Europese arbeidsmarkten, hij doelt daarmee op een tendens waarbij het
fordistische systeem van tewerkstelling (SER) langzaamaan afkalft en plaats ruimt voor een ‘risicovol
systeem van flexibele, hybride, onvolledige en gedecentraliseerde vormen van tewerkstelling’. In
theorie betekent de destandaardisering van de tewerkstelling voor alle werknemers een grotere
autonomie en meer mogelijkheden om werk en privé op elkaar af te stemmen.
(Inderdaad het vertrekt vanuit een pessimistische visie. Waarbij er zowel gevolgen zijn voor de
boven-als onderkant. Bovenkant: langere werkuren en onderkant : precaire werknemers =
werkloosheid en onzekerheid.) zie boek !!
Flexicurity
Het is een hedendaagse combinatie van flexibiliteit en (bestaans/werk)zekerheid voor werknemers.
Vormelijk komt de SER overeen met het fordistische model van rigide, fulltime, nine to five,
levenslange tewerkstelling gericht op de mannelijke kostwinner.
Een terugkeer naar de vormelijke SER is niet wenselijk in ons geavanceerd kapitalistisch
productiemodel.
Functies en bedoelingen van de SER:
1) Werknemers beschermen tegen economische en sociale risico’s
2) Sociale ongelijkheid bestrijden
3) Zorgen voor economische efficiëntie in de geest van een compromis tussen werknemers en
werkgevers
4) Gelijke toegang tot de arbeidsmarkt voor vrouwen met een gezin (en andere maatschappelijke
groepen)
5) Ondersteuning van levenslang leren en inzetbaarheid in een kenniseconomie.
Marie Jahoda latente functies van werkloosheid
De negatieve gevolgen van werkloosheid voor getroffen
werknemers strekt zich eveneens uit over de latente dimensies
van werk. Daarmee doelde ze op de bredere waarde van werk.
Namelijk de sociale banden, het gevoel van eigenwaarde en
sociale status, het gevoel nuttig te zijn als lid van een sociale
groep, de structuur die werk geeft aan de dagen en weken. Ze
vergeleek het verliezen van werk met het rouwproces na het
verlies van een dierbare.
Worden elk jaar gevraagd!!
1
, MOGELIJKE EXAMENVRAGEN
Humanisering van de arbeid
Het verhogen van de tevredenheid en het innovatieve vermogen van werknemers nagestreefd door het
verruimen en verrijken van taken, vormen van teamwerk, grotere autonomie en collectief
probleemoplossend denken.
Mogelijk meerkeuzevragen over
Elke vraag staat op 0,5 er zijn er 14 dat hij vraagt soms 10 of 5 opties waarvan bij 10 er 1 is en bij 5 er
2 mogelijkheden juist zijn
- Latente functies van werkloosheidsonderzoek van Jahoda
De negatieve gevolgen van werkloosheid voor getroffen werknemers strekt zich eveneens uit over de
latente dimensies van werk. Daarmee doelde ze op de bredere waarde van werk. Namelijk de sociale
banden, het gevoel van eigenwaarde en sociale status, het gevoel nuttig te zijn als lid van een sociale
groep, de structuur die werk geeft aan de dagen en weken. Ze vergeleek het verliezen van werk met
het rouwproces na het verlies van een dierbare.
- Fayol de taken van een manager
Fayols benadering vergelijkbaar met Taylor, maar hier meer nadruk op structuur van
organisatie
o Het management moet volgende 5 sleutelfuncties vervullen:
Voorspellen & plannen
Organiseren
Opdracht geven
Coördineren
Controleren
Worden elk jaar gevraagd!!
2
, MOGELIJKE EXAMENVRAGEN
o Op basis van sleutelfuncties formuleerde Fayol 14 principes van het
resultaatgericht management:
Arbeidsverdeling
Gezag & verantwoordelijkheid
Eenheid van commando
Formele bevelstructuur
Eenheid van richting
Discipline
Ondergeschiktheid van particuliere belangen
Beloning
Centralisatie of deentralisatie
Orde
Billijkheid/rechtvaardigheid
Personeelsbehoud
Initiatief
Teamgeest
- Theorieën over reproductie
Omdat tijdens de arbeid een deel van het potentieel om arbeid te verrichten bij de arbeider verloren
gaat (door bv vermoeidheid), ontstaat er een behoefte aan reproductie va de arbeidskracht. Dat kan
door te eten, te slapen, zich te ontspannen.
Het krijgen en opvoeden van kinderen vanuit een maatschappelijk perspectief alsook reproductie van
arbeidskracht.
Het reproduceren van arbeidskracht veronderstelt ook werk. Kinderen moeten worden (op) gevoed,
eten moet gekocht en bereid worden, werkkleren moeten gewassen worden.
Die activiteiten noemen we reproductief werk, het wordt ook wel schaduwwerk genoemd.
- Tertiaire arbeidsvoorwaarden
Het betreft een soort inspanningsverbintenissen in plaats van concrete garanties of afspraken zoals
opleidingsengagementen, een leeftijdsbewust personeelsbeleid, het bestrijden van de werkdruk, een
engagement tot productiviteitsverhoging of sociale rust. Ze nemen soms ook de vorm aan van
procedures: ze scheppen een kader voor verdere afspraken in de context van een sociaal overleg.
Worden elk jaar gevraagd!!
3
