Resume

Samenvatting Religie, Zingeving en Levensbeschouwing - Jan De Volder

Name: Samenvatting Religie, Zingeving en Levensbeschouwing - Jan De Volder
SKU: doc_4462777
Rating: 5.00 (1 reviews)
Author: ElleWoods2709

1 vérifier

11 fois vendu

Cours
Religie, Levensbeschouwing en Zingeving

Établissement
Katholieke Universiteit Leuven (KU Leuven)

Geslaagd in eerste zit! Samenvatting lestekst, colleges en slides Religie, Zingeving en Levensbeschouwing door professor Jan De Volder (KUL) Bevat een uitgebreide samenvatting van de lestekst, alle colleges en de bijbehorende slides (met tips en ezelsbruggetjes!). Hoofdstukken 1 t/m 7 én nuttige n...

[Montrer plus]

Aperçu 5 sur 49 pages

Voir l'exemple

Publié le 9 février 2024
Nombre de pages 49
Écrit en 2023/2024
Type Resume

religie
orthodoxie
katholicisme
islam
heilige stoel
plaats van
de hersecularisering en post gloablisering
denkmodellen geloof en politiek
geopolitiek van de religies
interlevensbeschouwelijke dialoog

1 vérifier

Par: emmarodiers • 3 mois de cela

Par: ElleWoods2709 • 5 mois de cela

Traduit par Google

Bye Emma! What a shame about the slightly lower score... I'd love to hear some feedback from you, as I usually get good scores for my summaries... This document takes a lot of working hours, and I immediately passed my exam (with an 18/20). However, I would love to hear any improvement you think is possible! Thanks in advance! :)

ElleWoods2709 Membre depuis 2 année 226 documents vendus

€11,99

Egalement disponible en groupe à partir de €14,49

Ajouter au panier

Enregistrer

Garantie de satisfaction à 100%
Disponible immédiatement après paiement
En ligne et en PDF
Tu n'es attaché à rien

Document également disponible en groupe (1)

Samenvatting Religie, Zingeving en Levensbeschouwing (17/20) - Jan De Volder ( BOEK)

€ 18,98 € 14,49

6x vendu

2 éléments

1. Resume - Samenvatting religie, zingeving en levensbeschouwing - jan de volder
2. Resume - Samenvatting boek: geloof en godsdienst in een seculiere samenleving (jozef de kesel)
Montrer plus

Samenvatting: Religie, Zingeving en Levensbeschouwing
Prof. Dr. Jan De Volder
Mededelingen

 Er zijn opnames!
 Er zijn modules in zelfstudie: Je kiest 1 module die je zelf verwerkt
o 3 punten vh examen in januari
o Module is GEEN examenleerstof, maar deadlines wél respecteren
 Vervolgens in discussie gaan met elkaar (ook over verschillende opleidingen heen)

Examen

 Schriftelijk examen 11 januari 2024  17 punten
o Powerpoints, notities en reader met cursusteksten
o Verplichte lectuur (inzichtsvraag op 3 punten)
 Boek van Jozef De Kesel, aartsbisschop van Mechelen-Brussel
 ‘Geloof & Godsdienst in een seculiere samenleving’

Inleiding
Interview Ernst van den Hemel (Nederland)
 Ernst van den Hemel = Godsdienstwetenschapper
 Studenten hebben notie van religie
 ‘Hoort religieonderwijs thuis op school?’
o JA (volgens hem): Religie lokt maatschappelijke conflicten uit, mr verschaft mensen
evengoed identiteit. Kinderen hbb kennis vn religie nodig, net als vn Engels en
wiskunde, om de wereld om hen heen te kunnen begrijpen.
o Seculiere allergie: Er is een seculiere bias  Negatief vooroordeel tov religie, alsof
het eerder iets is vh verleden ipv de toekomst

Vraagstelling in deze cursus:
 Welke rol spelen godsdiensten in de SL/op het wereldtoneel vandaag?
 In welke mate zijn kennis van levensbeschouwelijke/religieuze systemen nodig om de wereld
vn vandaag te begrijpen?
 Hoe reageren ze op secularisering en globalisering?
 Hoe bouwen aan een ‘beschaving vh samenleven’?
 Vreedzaam samenleven: ‘Zijn godsdiensten deel vh probleem, zoals mainstream denken
vandaag wil, of deel vd oplossing?’

Focus cursus:
 Focus op ‘theopolitics’: Invloed vd religies op internationale politieke kwesties
 Religies? Focus op monotheïstische godsdiensten (vooral christendom en islam, in hun
complexiteit)
 Geografisch? Focus op Europa, Midden-Oosten en Afrika

1) Religie – (De-/Her)Secularisering – (Post-)Globalisering
Secularisatiethese: ‘Rol vn religie neemt af in moderne, geïndividualiseerde samenlevingen met een
liberale democratie (rechtsstaat), naarmate de levensstandaard toeneemt, naarmate een seculier-
wetenschappelijk vertoog aan belang wint en de emancipatie van individuen en groepen groeit.’
 These kreeg vorm vanaf de jaren ‘60
 Winnend in jaren ’70, ’80 en werkt vandaag nog steeds door
 Bijhorende processen: Urbanisatie, individualisering, democratisering en rationalisering

1

,2

,Belang van godsdienst neemt af op 2 gebieden:
1) Maatschappelijk: Religieuze instituten minder vat op sociale leven < Discours van macht…
2) Individueel niveau: Individualisering vn zingeving maakt geïnstitutionaliseerde religie minder
relevant
o Veel mensen hbb vandaag de dag een eigen filosofie, mix vn allerlei stromingen
o Bias is dat het in onze SL miss nt meer lijkt te tellen (is zo op mts-niveau), mr het telt
wél op individueel niveau

Max Weber, Emile Durkheim, Peter Berger (The Sacred Canopy: Elements of a sociological theory of
religion, 1967)
Cultuuromslag van 1968 : Achteruitgang Godsgeloof en kerkbezoeken in tradtioneel katholieke en
protestanse landen
André Glücksman: La troisième mort de Dieu
 Grote rampen vd 20ste eeuw: Massadodingen van Verdun, Auschwitz, Rwanda zorgen vr
vermindering geloof in goede en voorzienige God

Tot 1989 (Einde splitsing communisme  Westerse wereld): ‘Godsdienst leek mts randverschijnsel’
 Communistische wereld: Geen godsdienstvrijheid
 Westerse wereld: Secularisatie en crisis van het Godsgeloof
o Hoe het menselijke lijden het geloof in een God erodeert…

Verfijning van secularisatiedebat
Kritiek op secularisatiethese: Te simpel en te veralgemenend!

Harvey Cox, Religie in de stad van de mens (1984)
 Meest religieus ‘levende’ plek in België = Brussel
 Religieus leven komt vooral tot leven in de stad  Platteland
 In stedelijke contexten is religie hardnekking
José Casanova (zorgt voor méér nuancering aan debat): Public religions in the Modern World (1994) –
Vaak verwarring door 3 niveaus vn secularisering
< Debat over secularisering MOET verfijnd worden!
1. Scheiden van politieke en religieuze sfeer, ieder met haar autonomie
2. Verminderen van belang van religie (decline) en vooral van geïnstitutionaliseerde religie
3. Privatisering van religie (= problematisch)
Charles Taylor: A secular Age (2007) < Verfijnt debat over seculiere staat
 Secularisatie ≠ Afwezigheid religie
 Wél: Een seculiere staat is belangrijk om het samenleven vn verschillende godsdiensten
mogelijk te maken
 Pleit voor conceptuele verfijning vh debat over seculiere staat
 Onderscheid:
o Doelstelling: Bevorderen wederzijds respect en gewetensvrijheid
o Middelen: Scheiding tss Kerk en Staat

Verschillende soorten secularisme
 Republikeinse model (Frankrijk): Legt nadruk op middelen en dus op de neutraliteit vd Staat en
de overheid (laïcité)
o Voorbeelden: Hoe groot is het kruisje dat ik om mijn hals draag, wat mag ik dragen etc.
= Typische Franse discussies
 Liberale model (Angelsaksisch): Nadruk op doelstelling, met pragmatische omgang met de
middelen
 In de praktijk: Continuüm – Onderling verschillen (< In België zaken van beide modellen)

3

, Belgisch model: Unieke invulling door ‘verzuiling’ (Verkaveling vd staat volgens ideologisch-
levensbeschouwelijke breuklijnen: Katholiek-Socialistisch-Liberaal)
o Verzuiling is bijvoorbeeld: CM, liberale ziekenkas… (Verzuiling die doorgedrongen is tot
andere sectoren én dat is uniek in BE)

‘Believing without belonging’ – Grace Davie stelt vast dat geloof in bepaalde zaken (leven na de dood,
ziel…) in EU nt even snel/hard vermindert als de band met kerken en godsdiensten
 Vraag: ‘Is dit een tijdelijk verschijnsel?’
‘Vicarious religion’ (!!!): Band met institutionele kerk w losser, mr dat betekent nt dat meerderheid
tégen de Kerk is. Een kleine minderheid stelt religieuze handelingen in naam v/e grotere groep. Die
groep rekent erop dat kerkelijke diensten toegankelijk blijven als ‘public service’
 Bijvoorbeeld: Huwelijken, begrafenissen

Paradigmawissel met einde van Koude Oorlog
 Gilles Kepel - ‘La revanche de Dieu’ (1991): 1ste om terugkeer vn religieuze-culturele krachten te
signaleren
 John Micklethwait and Adrian Wooldrigde, God is Back (2009): Doen hetzelfde als Kepel mr later
 In Westerse cultuur oogt het plaatje complex
o Secularisering/geloofsafval zet door (Radicaal atheïsme van Richard Dawkins, The God
Delusion, Christopher Hitchens, Sam Harris…)
o Hernieuwde waardering vr rol godsdienst dr niet-gelovige wetenschappers (Tiger, Mc
Guire Het goddelijke brein; Alain de Botton, Religion for Atheists (Sociaal nut))
o Hang nr sacraliteit/spiritualiteit is terug (emotioneel, privé) samen mt wantrouwen vr
geïnstitutionaliseerde godsdienst

Desecularisatie
= Secularisatie had niet alleen geleid tot het verdwijnen vd godsdienst, mr dat het atheïsme zekf op
zijn retour was
 EXAMEN! : Evolutie P. Berger: The Desecularization of the World (1999)
 Secularisatiethese = Verkeerd, door 2 oorzaken:
1. Sociologen keken vooral nr ontwikkelingen in West-Europa < Een uitzondering tov
rest vd wereld, waar religie aan revival bezig was < De West-Europese uitzondering
2. De academische bias (confirmation bias); Bevestigingsvooroordeel of confirmation bias is
de neiging om aandacht en waarde te hechten aan informatie die de eigen ideeën,
overtuigingen of hypotheses bevestigt
 Seculiere wetenschappers vertoeven zich in een bubbel waarbij ze
automatisch elkaars uitgangspunten overnemen en bevestigen
 Ze zagen nt meer wat er gaande was, nl een terugkeer vn religie
 Wanneer terugkeer religie?
o 1978: Iraanse revolutie en Poolse kardinaal Karol Wojtyla verkozen tot paus
Johannes Paulus II
o 1967: Opkomst fundamentalistische islam na nederlaag vd Arabische landen tegen
israël bij de Zesdaagse Oorlog
 Val Berlijnse Muur (1989) en einde KO < Evolutie kracht gegeven
 Globalisering en migratiestromen < Religie aan opmars en superdiversiteit
 Onder sociologen hernieuwde waardering voor religie:
o Alain de Botton: Religie nuttig voor sociale cohesie
o Jurgen Habermas: Evolutie
 Marxist en aanhanger seculariseringsthese
 Vn marxistische godsdienstcriticus (controle, aliënatie…) tot positieve
attitude tov sociale rol van religie

4

,  Gesprekken met kardinaal Ratzinger, Benedictus XVI (2004): Opening vr
religieuze argumenten in mts debat
 Religieuze argumentatie mag in het publieke debat – Best zo rationeel
mogelijk verwoorden – (Must bij formele beslissing: Bv parlementair debat)
 Zo formuleren dat seculiere mens het kan begrijpen
 Rationele argumenten zoveel mogelijk vertalen in rationele termen
Recente trend: Hersecularisering (2007-2019)
 Recente cijfers: Religie lijkt weer aan belang te verliezen < Grootste terugval vn rol religie in VS
 Gebaseerd op Value Survey en de vraag ‘Speelt God een belangrijke rol in uw leven?’
o Bovenaan grafiek = Waar religie toeneemt
 Indië, Bulgarije, Rusland, Moldavië…
o Onderaan grafiek = Waar religie afneemt
 Veel landen, waaronder BE, VS…
 Ronald F. Inglehart, ‘Giving up on God. The Global Decline of Religion’ in Foreign Affairs,
september 2020
 Terugval rol religie grootst in de VS
o Land dat langst uitzondering was van seculariseringsthese
o Vooral in VS sterk teruggelopen
o Ronald Inglehart: Vooral gevolg vn schaamteloze gebruik en misbruik vn religie in
politieke strijd in VS
 Enkel India, Bulgarije, Moldavië, Rusland (= orthodoxe Oost-EU landen) en Nieuw-Zeeland
toegenomen

Globalisering
- Vooral door wereldwijde vrijhandel, opkomst van wereldwijde communicatiemogelijkheden en door
toegenomen mogelijkheden om je over de hele wereld te verplaatsen
- NOCHTANS: Ook nieuwe muren opgetrokken < Economisch protectionisme, tegen migranten,
vluchtelingen etc
- Zorgde dat veel mensen met andere culturele gegevenheden in contact kwamen, MAAR ook dat veel
mensen hun vertrouwde culturele omgeving zagen afbrokkelen < Verlies aan vertrouwde kaders
(Unheimlichkeit)
- Ook grote invloed op godsdiensten (zichzelf nieuwe context geven) < Herpositionering en
herstructurering vereist…

Samuel Huntington: ‘Clash of Civilizations – De Botsing vd Beschavingen’ (1994)
Om een beschaving te hbb, heb je een leidende godsdienst nodig
Om een beschaving te hbb, heb je een leidende macht nodig
o Voor westerse wereld: VS
o Voor de orthodoxe wereld: Rusland
o Voor islamitische wereld: Saudi-Arabië/Iran
Beschavingen gaan botsen omwillen vd religieuze verschillen < Hunington is hier geen voorstander
vn, mr wil WAARSCHUWEN!

Na einde vd KO in 1989/1991 is het nt waar dat de wereld, waarin de democratie en de vrije markt
hbb overwonnen, nu evolueert nr vreedzaam SL omdat grote ideologische verschillen overwonnen
zijn  Wél: Nu ideologische conflict tss Oost en West beslecht is, zijn oude beschavingen opnieuw de
motor vd conflicten en dus vd geschiedenis
 Definieert 7/8 beschavingen op wereldvlak  Godsdienst als determinerende factor
 Iedere beschaving gebouwd op 1 leidende godsdienst
 Leidende mogendheden binnen iedere beschaving
 Voorstellen: None
 Multicultarisme afzweren (als beschavingsmodel)

5

Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:

Qualité garantie par les avis des clients

Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.

L’achat facile et rapide

Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.

Focus sur l’essentiel

Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.

Foire aux questions

Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?

Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.

Garantie de remboursement : comment ça marche ?

Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.

Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?

Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur ElleWoods2709. Stuvia facilite les paiements au vendeur.