Dit is een samenvatting van het vak algemeen recht gegeven door M. Lockefeer. Deze samenvatting bevat ook de extra notities die in de les werden meegedeeld.
Hoofdstuk 1: Wat is recht?
Definitie: recht is het geheel van regels die ontworpen zijn door de WM met als doel de orde te
handhaven. De reglementering moet afdwingbaar zijn, zodat sancties kunnen opgelegd worden.
A. een geheel van gedragsregels VOOR IEDEREEN
• Juridische regels schrijven een gedrag voor
• Formuleren een bevel of een verbod, ook al wordt dit niet altijd nageleefd
• Rechtsregels hebben een algemene draagwijdte en zijn van toepassing op iedereen
• Ze zijn abstract geformuleerd (=specifiek)
• Recht bevat ook voorschriften die voor een kader moeten zorgen waarbinnen men zich op
een bepaalde manier moet gedragen
B. rechtsregels worden opgelegd door het gezag van de gemeenschap
• Gedragsregels → rechtsnormen
Vb. morele, religieuze, sportieve regels
C. de rechtsregels worden gehandhaafd door het maatschappelijk gezag
- Burgerlijk recht
o Burgers onderling in het algemeen
o Burgerlijk Wetboek
o Personen- en familierecht, vermogensrecht, familiaal vermogensrecht
- Handelsrecht
o Wetboek van Koophandel (Wetboek van Vennootschappen, Wet op de
jaarrekening, Wet op de mededinging)
o Doel: economische leven regelen omdat ze niet in het algemeen burgerlijk recht
terug te vinden zijn
- Privaatrechtelijk procesrecht
o Regelt de middelen en procedures die nodig zijn om de naleving van het
privaatrecht te verzekeren
o Inrichting en de bevoegdheid van de rechtbanken en procedures voor hoe de
rechtbanken moeten verlopen
- Arbeidsrecht
PUBLIEKRECHT
- Grondwettelijk recht of staatsrecht
o Regelt de staatsinrichting en de fundamentele rechtsbescherming van de burgers
tegenover de staat via grondwettelijke rechten en vrijheden
o Materie wordt geregeld in de Grondwet en in de bijzondere wetten (d.w.z.
wetten die met een bijzondere meerderheid zijn aangenomen en die bepaalde
algemene beginselen uit de Grondwet uitwerken.)
- Administratief recht
o Regelt de organisatie en werking van de uitvoerende macht
o Aanvulling op het staatsrecht
o Hieronder valt o.a. het gemeente- en provincierecht, stedenbouw en ruimtelijke
ordening, milieurecht
o Grondwettelijk en administratief recht hebben veel raakpunten
- Strafrecht
o Geeft aan wat een strafbaar feit is en bepaalt de straf
o Strafwetboek of in wetten en decreten
- Strafprocesrecht
o Bepaalt hoe misdrijven worden opgespoord, vastgesteld, vervolgd en bestraft
o Wijkt af van de burgerrechtelijke procedure
DVA
2
, - Fiscaal recht
o Belastingen
o Wat er belast wordt en in welke mate wordt door het fiscaal recht bepaald
- Sociaal zekerheidsrecht
o Wie zonder inkomen zit, kan via dit vangnet toch een inkomen verkrijgen
DE BRONNEN VAN HET INTERNATIONAAL RECHT
INTERNATIONALE VERDRAGEN
- Kan betrekking hebben op de rechten en plichten van de staten tegenover elkaar
- Kan rechtsregels bepalen die ook op onderdanen van toepassing zijn
▪ NIET WERKENDE VERDRAGEN: nationale wetgever moet dan bepaalde afspraken
overnemen in het nationaal recht
▪ DIRECT WERKENDE VERDRAGEN: afgesproken rechtsregels moeten dan niet eerst
in nationaal recht omgezet worden. Dit verdrag primeert dan ook op de nationale
wetgeving
▪ SOEVEREINITIETSDELEGATIE aan een internationaal orgaan inhouden: een deel
van de wetten en rechtspraak zal dan door internationale organen gebeuren en
niet meer door de nationale
EUROPEES RECHT
- Speciale plaats in de Belgische Rechtsorde
- Basis → Verdrag tot oprichting van de Europese Economische Unie (25 maart 1957)
- Dit verdrag heeft een directe werking en primeert op de Belgische Wetten
- EU. Recht wordt stelselmatig aangevuld via Verordeningen (direct toepasbaar recht) en
Richtlijnen (een bevel tot lidstaten om hun nationale wetgeving in een bepaalde zin aan
te passen).
DVA
3
, Op Belgische vlak hebben we de volgende rechtsbronnen (6)
1. Grondwet
- Hoogste norm
- Bepaalt fundamentele regels voor de uitoefening van het staatsgezag (werking en
organisatie) en de verhouding tot de burgers (grondwettelijke rechten en plichten)
- Grondwet telt 198 artikelen
- Fundamenteel = grondwet kan enkel gewijzigd worden door een speciale procedure
- Grondwet → Belgisch Staatsblad
2. Wetten, decreten en ordonnanties
- Wetten gaan uit van het federaal parlement (Kamer/Senaat)
- Decreten en ordonnanties gaan uit van het Gemeenschappen en Gewesten (bv. Vlaams
Parlement)
- Wetten en decreten/ordonnanties hebben zelfde waarde
- Twijfel? → Grondwettelijk Hof
- Wetten en decreten verschijnen eerst in het BS en zijn van toepassing in vanaf de 10de dag na
publicatie
3. Uitvoeringsbesluiten
- Koninklijke besluiten, ministeriele besluiten, besluiten van de gemeenschaps- en
gewestregeringen → voeren wetten en decreten uit
- Raad van State kan besluiten vernietigen als zij in strijd zijn met de wetten of decreten die ze
moeten uitvoeren
- Nieuwe uitvoeringsbesluiten verschijnen in het BS
4. Rechtspraak
- Uitspraak van de rechter → vonnis is enkel van belang voor de partijen die voor hem staan
- Rechtspraak → bron van recht → rechtszekerheid
5. Rechtsleer
- Geheel van wetenschappelijke commentaren van rechtsgeleerden bij het recht
- Juridische argumentatie voor de rechter → rechtszekerheid
- Terug te vinden in boeken en tijdschriften
6. Gewoonten en gebruiken
- Iedereen handelt op dezelfde manier omdat men denkt zo een rechtsplicht na te leven
- Gewoonten en gebruiken zijn uitzonderlijk een bron van recht
DVA
4
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur makelaar1. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €7,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
