Samenvatting strafrecht en mensenrechten
INHOUDSOPGAVE
Week 1 het recht op een eerlijk proces (art. 6 evrm) ............................................................... 6
Hoorcollege 1 ................................................................................................................................ 6
J.W. Ouwerkerk & P.A.M. Verrest, ‘De struisvogel voorbij. Pleidooi voor een actieve
participatie in de Europese rechtsontwikkeling inzake fundamentele rechten in de
strafrechtspleging’, Delikt & Delinkwent 2021, afl. 7.............................................................. 26
Mommers & Francot art. 6 EVRM en het plexiglazen huis vanaf de strafrechtketen. De
ondergrens van het recht op een eerlijk proces komt in zicht ............................................... 27
Myer de invloed van het EVRM op de Nederlandse strafrechtpleging. Inmiddels Fair
enough? ....................................................................................................................................... 27
Week 2: de onschuldspresumptie ............................................................................................. 28
Hoorcollege 2 .............................................................................................................................. 28
J.H.B. Bemelmans, ‘De praesumptio innocentiae in de gemoderniseerde strafvordering’,
Strafblad 2019/23. ....................................................................................................................... 45
W.H.B. Dreissen, ‘Het bewijs van excepties’, Boom Strafblad 2020, p. 232-238. ................. 46
G.J.M. Corstens, Het Nederlands strafprocesrecht, bewerkt door M.J. Borgers & T.
Kooijmans, Deventer: Kluwer 2021, p. 52-54 ......................................................................... 48
EHRM Allenet de Ribemont/Frankrijk .................................................................................. 48
EHRM Geerings/Nederland ..................................................................................................... 48
EHRM Allen/Verenigd Koninkrijk ......................................................................................... 49
HR 18 december 2018................................................................................................................ 50
HR 25 september 2020 .............................................................................................................. 51
HR 29 maart 2022 ...................................................................................................................... 52
HR 7 juni 2022 ........................................................................................................................... 53
Week 3: kinderrechten/mensenrechten en herstelrecht ......................................................... 53
Hoorcollege 3 .............................................................................................................................. 53
Wolthuis & M. Berger, ‘Herstelrecht geeft kinderen en jongeren autonomie’ ................... 72
A. Wolthuis, ‘Restorative justice, a child’s right’, in: A. Wolthuis & T. Chapman,
Restorative justice from a children’s rights perspective, 2021, Den Haag: Boom, hoofdstuk 1.
..................................................................................................................................................... 73
,T. Chapman, ‘Restorative practices can steal the rights of children too’, in: A. Wolthuis &
T. Chapman, Restorative justice from a children’s rights perspective, 2021, Den Haag:
Boom, hoofdstuk 2. .................................................................................................................... 76
T. Gal, ‘Child victims and child perpetrators in restorative justice’, in: A. Wolthuis & T.
Chapman, Restorative justice from a children’s rights perspective, 2021, Den Haag: Boom,
hoofdstuk 4. ................................................................................................................................ 76
Week 4: verbod van foltering ................................................................................................... 78
Hoorcollege ................................................................................................................................. 78
T. de Jong, Procedurele waarborgen in materiële EVRM-rechten (diss. Leiden), Deventer:
Wolters Kluwer 2017, paragraaf 5.1 t/m 5.3.1 (p. 89-111)................................................... 100
M. Samadi, M. Dubelaar & K. Pitcher, Korte metten met politiegeweld? Een kritische
reflectie op de lijn van de Hoge Raad inzake toepassing van artikel 359a Sv bij excessief
politiegeweld, NJB 2021/96, afl. 11, p. 822-828. .................................................................... 104
EHRM 18 januari 1978, nr. 5310/71 (Ierland t. het Verenigd Koninkrijk). ...................... 109
EHRM (GK) 28 september 2015, nr. 23380/09 (Bouyid t. België) ...................................... 110
HR 23 juni 2020 ....................................................................................................................... 111
EHRM (GK) 1 juni 2010, nr. 22978/05 (Gäfgen t. Duitsland) ............................................. 113
EHRM (GK) 26 april 2016, nr. 10511/10 (Murray t. Nederland) ....................................... 114
EHRM (GK) 9 juli 2013, nrs. 66069/09, 130/10 en 3896/10 (Vinter e.a. t. het Verenigd
Koninkrijk)............................................................................................................................... 114
HR 19 december 2017.............................................................................................................. 115
Week 5: Privacy en strafrecht ................................................................................................ 115
Hoorcollege ............................................................................................................................... 115
Commissie Modernisering opsporingsonderzoek in het digitale tijdperk, rapport
Regulering van opsporingsbevoegdheden in een digitale omgeving, juni 2018, hfst. 4 t/m
par. 4.2.4 ................................................................................................................................... 132
B. van der Sloot & S. van Schendel, ‘Tien voorstellen voor aanpassingen aan het
Nederlands procesrecht in het licht van Big Data’, Computerrecht 2020/2. ..................... 138
G.P. Sholeh, ‘De betekenis van het Prokuratuur-arrest: digitale opsporing en privacy
onder de loep’, Delikt en Delinkwent 2022/15. ....................................................................... 140
L. Stevens e.a., ‘Strafvorderlijke normering van preventief optreden op basis van
datakoppeling. Een analyse aan de hand van de casus ‘Sensingproject Outlet Roermond’,
Tijdschrift voor Bijzonder Strafrecht & Handhaving 2021, nr. 4. ......................................... 145
HvJ EU 2 Prokuratuur; .......................................................................................................... 153
HvJ EU La Quadrature du Net e.a. ....................................................................................... 154
HR 4 april 2017, ECLI:NL:HR:2017:584, NJ 2017, 229 (Smartphone) ............................. 155
,Week 6: nemo tenetur ............................................................................................................. 156
Hoorcollege ............................................................................................................................... 156
L. Stevens, ‘Gedwongen biometrische toegangsverschaffing is niet in strijd met nemo
tenetur’, Nederlands juristenblad 2019/315, p. 400-403. ..................................................... 177
S. Ligthart, ‘Autonomie en privacy als rechtsgronden van het zwijgrecht en het nemo
tenetur- beginsel?’, Nederlands juristenblad 2021/2408. ..................................................... 178
EHRM 25 februari 1993, 10828/84 (Funke/Frankrijk)......................................................... 179
EHRM 17 december 1996, 19187/91 (Saunders/VK) ............................................................ 180
EHRM 3 mei 2001, 31827/96 (J.B./Zwitserland). .................................................................. 181
EHRM 11 juli 2006, 54810/00 (Jalloh/Duitsland) ................................................................. 182
Week 7: privacy en strafrecht: privacy & (digitale) opsporingsbevoegdheden................. 184
Hoorcollege ............................................................................................................................... 184
D.N. de Jonge en S.L.J. Janssen, ‘Eindelijk toegang tot datasets. (Erg) langzaam maar
zeker naar een nieuw normaal’, NJB 2021/2532. ................................................................. 197
J. van der Pijl, “De dataset langs de meetlat van art. 6 EVRM” ........................................ 199
D.N. de Jonge en S.L.J. Janssen, “Nawoord op ‘De dataset langs de meetlat van artikel 6
EVRM’” .................................................................................................................................... 199
J.J. Oerlemans & D.A.G. van Toor, ‘Legal aspects of the EncroChat Operation: A Human
Rights Perspective’, European Journal of Crime, Criminal Law and Criminal Justice
2022/30 ...................................................................................................................................... 202
M.F.H. Hirsch Ballin & J.J. Oerlemans, ‘Datagedreven opsporing verzet de bakens in het
toezicht op strafvorderlijk optreden’, DD 2023/2 ................................................................. 204
M.F.H. Hirsch Ballin & M. Galič, ‘Digital investigation powers and privacy’, BSb 2021/4.
................................................................................................................................................... 206
S.G.A.M. Adams, ‘Vertrouwen is goed, maar controle is beter. De interpretatie van het
interstatelijke vertrouwensbeginsel door Nederlandse feitenrechter bij samenwerking
tussen EVRM-lidstaten in het kader van internationale digitale rechtshulp in strafzaken
en het beginsel van equality of arms.’ DD 2021/74 ............................................................... 209
EHRM 4 juni 2019, nr. 39757/15 (Sigurður Einarsson e.a./IJsland) ................................... 213
EHRM 25 mei 2021, ECLI:CE:ECHR:2021:0525JUD005817013, nr. 58170/13, 62322/14
en 24960/15 (Big Brother Watch e.a. t. het Verenigd Koninkrijk). ........................................ 216
HR 28 juni 2022 & Conclusie AG .......................................................................................... 217
Week 8: vrijheidsbeneming (artikel 5 evrm) ........................................................................ 219
Hoorcollege ............................................................................................................................... 219
, Memorie van toelichting voorstel van wet tot vaststelling van het nieuwe Wetboek van
Strafvordering, hoofdstuk 5, Bevoegdheden tot vrijheidsbeperking en vrijheidsbeneming,
De toepassing van (schorsing van) de voorlopige hechtenis in de praktijk en Doorbreking
van de negentigdagenregel, p. 351-358 .................................................................................. 240
G.M. de Vries, De recidivegronden voor voorlopige hechtenis getoetst aan artikel 5
EVRM, Drie aandachtspunten voor een verdragsconforme Nederlandse praktijk, NJB
2022/1076 .................................................................................................................................. 240
S. van den Akker, De wijziging van de regeling van voorwaardelijke invrijheidstelling
vanuit het perspectief van de verdediging; de gedeeltelijke ondergang van resocialisatie,
Sancties 2021/43 ....................................................................................................................... 243
Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum, Het gebiedsverbod in
perspectief, hoofdstuk 4.3, p. 105-108 .................................................................................... 247
HR 15 juni 2021, ECLI:NL:HR:2021:850 (verlenging van de aan de VI van veroordeelde
verbonden proeftijd o.g.v. art. 6:1:18 Sv niet onverenigbaar met art. 7 EVRM) ............. 249
S. van den Akker, De wijziging van de regeling van voorwaardelijke invrijheidstelling
vanuit het perspectief van de verdediging; de gedeeltelijke ondergang van resocialisatie,
Sancties 2021/43 ....................................................................................................................... 250
HR 9 november 2021, ECLI:NL:HR:2021:1662 (Motivering van beslissingen inzake
voorlopige hechtenis na uitspraken van EHRM (Maassen t. Nederland, Hasselbaink t.
Nederland en Zohlandt t. Nederland)) .................................................................................. 250
G.M. de Vries, De recidivegronden voor voorlopige hechtenis getoetst aan artikel 5
EVRM, Drie aandachtspunten voor een verdragsconforme Nederlandse praktijk, NJB
2022/1076 .................................................................................................................................. 251
HR 12 juli 2022, ECLI:NL:HR:2022:983 (Zorgmachtiging of rechterlijke machtiging is
een vrijheidsbeneming strekkende maatregel a.b.i. art. 67a.3 Sv) ...................................... 252
Week 9: Recht op een eerlijk proces in de (rechts)praktijk ................................................ 253
Hoorcollege ............................................................................................................................... 253
Mr. dr. S.L.T.J. Ligthart, mr. J.H.B. Bemelmans en Prof. mr. dr. J. Bijlsma, Het
ondervragingsrecht ten aanzien van belastende deskundigen in strafzaken, Over post-
Keskin, Thijs H. en de Rosmalense ‘flatmoord’, NJB 2023/752.......................................... 270
Mr. V.J.C. de Bruijn, Hoge Raad accepteert procesafspraken en geeft eerste kaders,
TBS&H 2022 ............................................................................................................................ 274
HR 17 juni 2008, ECLI:NL:HR:2008:BD2578, NJ 2008/358 (redelijke termijn) ............. 278
EHRM 19 januari 2021, nr. 2205/16 (Keskin t. Nederland) ................................................ 280
Hoge Raad 20 april 2021, ECLI:NL:HR:2021:576 (Post Keskin, beoordeling van
getuigenverzoeken) .................................................................................................................. 282
Sessie oefententamen ............................................................................................................... 282
Vraag 1 (maximaal 35 punten) (+/- 60 minuten) De levenslange gevangenisstraf ............. 282
Vraag 2 (maximaal 25 punten) (+/- 50 minuten) ................................................................... 287
