ORGANISATIE
VAN DE
HULPVERLENING
Prof. Veerle Soyez
Academiejaar 2023-2024
OVH 1
,1/ Praktische informatie
Leerdoelen
- Hoe zit de organisatie van de hulpverlening in Vlaanderen in elkaar? Ook binnen ruimere
sociale werkveld. Elk jaar verandert er wel iets. Vandaar nog geen cursus op voorhand
beschikbaar. Focus op grote lijnen.
- Kritisch standpunt kunnen innemen t.o.v. trends/ actuele thema’s. Bv. kinderopvang,
wachtlijsten, … om in de toekomst de politiserende rol te kunnen opnemen (dingen wel en
niet doen na alles goed in overweging te hebben genomen).
- Kennis kunnen toepassen op casusniveau (vnl.in WPO, redelijk minimaal)
Theorie
Er komen geen opnames van vorige jaren online indien lesopname mislukt omdat er elk jaar iets
verandert in het landschap.
Vijf delen (2 tot 3 lessen per deel)
(1) Contextualisering (centen gerelateerd aan welvaartstaat)
(2) Hulpverlening aan kinderen en jongeren (samengebald in integrale jeugdhulp)
(3) Hulpverlening aan volwassenen (samenraapsel van sectoren; daar gaan we keuzes maken in
dit vak: ggz, zorg voor mensen met beperking, ouderenzorg)
(4) Dwang (dwang in de jeugdhulp: als misdrijf omschreven feiten omschrijven/ delicten,
volwassenen: gedwongen opname, collocatie, internering)
en transitie (overgang van jeugd naar volwassen hulpverlening, overgang van één naar ander
type hulpverlening)
(5) Trends
Casussen, mediamateriaal geen examenstof, puur informatief.
Complex en gepolitiseerd thema
Welke minister is momenteel op Vlaams niveau verantwoordelijk voor de organisatie van de
hulpverlening? Hilde Crevits. (Frank Vandenbroucke, eveneens bezig met gezondheid en
hulpverlening, maar doet dit op federaal niveau).
Hoeveel ministers zijn er in België betrokken bij gezondheid(szorg)? Negen in België zijn op één of
andere manier betrokken bij onze gezondheid en hulpverlening daaromtrent.
Interministeriële conferentie gezondheid opgericht.
Organisatie van de hulpverlening in België en Vlaanderen is dus zeer complex.
WPO
Groepsluik: portfolio opdracht
- Groepen van 4 tot 6
- Inschrijven op Canvas (“opdrachten”), iedereen individueel aanmelden
- Deadline: 22 december
OVH 2
, - Opleveren: 1 pdf-bestand per groep (“portfolio”)
Pas de theorie toe. Hiervoor worden 3 inloopmomenten voor georganiseerd, dit ter ondersteuning, je
hoeft er niet (allemaal) heen. Aftoetsen op je op goede weg zit.
Deel 1: 3 artikels zoeken uit vulgariserende media (kranten/ magazines, niet wetenschappelijk)
- Min 1 over jeugdhulpverlening
- Min 1 over volwassenhulpverlening
- 1 dat je mag kiezen
Hierover een kritische essay/ paper schrijven. Duidelijk standpunt innemen en argumenten
bediscussiëren.
Goed artikel =
- Recent gepubliceerd (na 1/1/2023)
- In de les wordt minimaal artikels besproken, deze niet gebruiken
- Je artikel moet gaan over organisatie van hulpverlening zelf, in Vlaanderen; geen
casusbespreking, niet buiten Vlaanderen!
Welke elementen uit de les kunnen we koppelen aan dit artikel?
Bijkomende (wetenschappelijke) literatuur opzoeken over onderwerp mag, maar moet niet, je schrijft
voornamelijk reflectie en conclusie over groepsdiscussie.
Probeer per artikel een ander onderwerp te kiezen, dus geen 3 essays over wachtlijsten.
Voorbeeld: “Geen gespecialiseerde crisishulp beschikbaar voor een derde van de kinderen en jongeren
die daar nood aan hebben”
- Gaat over crisismeldpunten
- Coronacrisis komt meteen ook aan bod: meer vragen voor hulp bij crisisopvang
- Belangrijkste: tweede filmpje: mama vertelt over één van haar dochters die suïcide wilde
plegen; contact gehad met crisismeldpunten > geen goed startpunt om van te vertrekken want
dit is in essentie een casusbespreking; haal je te weinig aanknopingspunten uit behalve dat
mensen zich niet gehoord voelen
- Eerste filmpje: gaat in op wat crisismeldpunten doen.
Discussiepunt 1: capaciteitsprobleem (vraag is groter dan het aanbod)
à Is corona daar echt de gamechanger in geweest? Of is dit slechts een perceptie (daar is
wetenschappelijk onderzoek over, er is bv.meer interfamiliaal geweld geweest tijdens corona)
à Meer geld, meer professionals aan het werk gezet: vaak oplossing gezocht in foute hoek, structurele
problemen moeten aangepakt worden (zorgen voor minder vragen in plaats van aanbod hulpverlening
te verhogen)
Discussiepunt 2: inhoudelijk aanbod (oneigenlijke plaatsing, oneigenlijke aanmelding: jongeren die
terechtkomen op plaatsen die niet de juiste hulp kunnen bieden)
Deel 2: kennis toepassen op casusniveau
Casussen aangeboden op Canvas. Per groep kies je er 6. Er zal niet bijstaan waarover het gaat, en vaak
zijn er meerdere antwoorden mogelijk.
OVH 3
, - 1 rechtstreeks toegankelijke jeugdhulp
- 1 niet-rechtstreeks toegankelijke jeugdhulp
- 1 volwassenhulpverlening algemeen
- 1 ouderenzorg
- 1 gedwongen hulpverlening (kan kinderen/ jongeren of volwassenen)
- 1 kies je zelf
Waar ga je deze persoon naar doorverwijzen? Welk traject stippel je hiervoor uit?
Je mag hiervoor mensen uit je netwerk of organisaties aanspreken als hulplijn. Je zal dit deels zelf wat
moeten uitzoeken.
Per casus een casusfiche opstellen.
- Waar kan deze persoon in Vlaanderen terecht? Welke mogelijkheden zijn er?
- Randvoorwaarden? Niet elke vorm hulpverlening is voor iedereen/ te allen tijde toegankelijk
- Concreet: wat doen ze bij de geselecteerde organisaties? Welk soort hulp wordt daar
aangeboden? Heel bondig (residentieel/ ambulant, in groep/ individueel…)
- Wat zijn de beperkingen van het aanbod? Wat hadden we gehoopt/ gewild, maar kan hier niet?
Soms te maken met randvoorwaarden, soms met andere aspecten…
Voorbeeld: Candice
- Niet heel veel info, aanknopingspunten: je weet dat ze minderjarig is en geen heel ernstige
klachten (eerder verkennend), niet heel kapitaalkrachtig (werkt niet; privéhulp moeilijk),
woont bij haar ouders, geen helder omschreven hulpvraag
- Er zijn meerdere opties, meest voor de hand liggende:
o Optie 1:
§ CAW: laagdrempelig, voor volwassenen
§ JAC: jongerenafdeling CAW (werken tot 25 jaar)
§ Rechtstreeks toegankelijk, in de eerste lijn (geen doorverwijzing nodig)
§ Soort hulp: geen afspraak voor nodig, gratis, kan via sms of chat
o Alternatieven:
§ Overkophuis: jongeren tot 25 jaar, iets therapeutisch van aard, ook
rechtstreeks toegankelijk; er zijn minder huizen dan CAW
§ TeJO, CGG, Eerstelijnspsycholoog: de randvoorwaarden zijn hier veel minder
passend
Individueel luik: reflectieopdracht
Gekoppeld aan dit vak, maar komt ook aan bod in andere vakken.
Draaiboek leerlijn zelfreflectie op Canvas bevat volledige theoretische uitleg. Hierin staat waarom je
dit moet doen.
Doel: zelfontwikkeling, professionaliseren.
Onderdeel van competentieprofiel klinisch psycholoog.
Voorbereiding:
- Draaiboek doornemen en documenten (leerlijn zelfreflectie)
- Nieuwe droom maken op MyCompass (iDream) > één tot drie focuspunten (kies maar
hoeveel) formuleren (iFocus) + aanzet tot aantal actiepunten (iPlan)
OVH 4
