Dit document bevat de lesnotities gecombineerd met informatie uit de cursus van deel 5, hoofdstuk 2 glucocorticoïden. Inclusief tekeningen en mogelijke examenvragen zijn aangeduid.
Inleiding
- Afgeleid van endogene glucocor1coïden in lichaam: cor1sol
- Bijnierschors produceert cor1costeroïden
→ Mineralocor1coïden: aldosteron
§ Func1e: water en elektrolyten balans
→ Glucocor1coïden: cor1sol
§ Func1e: koolhydraten en proteïnemetabolisme + an1-inflammatoir en
immuunsuppressief
• Ook invloed op water en elektrolyten balans
§ VrijzeGng onder controle van ACTH (voorkwab hypofyse)
• 2 effecten
o S1mula1e synthese (uit cholesterol) en vrijzeGng glucocor1coïden
o Chronisch voedend/trofisch effect op bijnierschors
§ Chronische glucocor1coïden toedienen => via feedback
chronische ACTH onderdrukking => tropisch effect ↘
=> bijnierschorsatrofie => nooit acuut toediening
glucocor1coïd stoppen, want fundamenteel stresshormoon
en anders Addison crisis à wel langzaam aVouwen
• VrijzeGng onder controle van:
o CRH/CRF (hypothalamus)
o ADH/vasopressine (achterkwab hypofyse)
§ Dehydrata1e of te hoge plasma osmolaliteit => ADH => vocht
bijhouden
§ Diurn patroon: vooral ’s ochtends geproduceerd en laagste rond middernacht
• Toediening bij voorkeur s’ ochtends, want anders slapeloosheid (insomnia)
want is een stresshormoon
Werkingsmechanisme
- Glucocor(coïdreceptoren (GR)
→ In vrijwel alle weefsels
→ Intracellulaire nucleaire receptoren à controle op gentranscrip1e
§ Conforma1everandering na binding waardoor DNA-bindend domein vrijkomt
§ Dimerisa1e 2 geac1veerde receptoren
§ Naar kern en binding aan GRE (Glucocor1coïd Responsive Elements) => proteïne-
synthese inhiberen of induceren
- Cor(sol is lipofiel, want moet in cel geraken via diffusie
→ Bindt in circula1e aan CBG (cor1costeroïd bindend globuline) en albumine (want lipofiel)
à binnen in cel over plasmamembraan à vindt GR à naar kern cel: bindt respons
elementen (stukjes in gene1sch materiaal) => bepaalde genen meer of minder tot expressie:
minder produc1e pro-inflammatoire mediatoren
- Laten(e(jd: effecten pas na enkele uren
, Chemie cor3sol
- Lipofiel
- Nadeel: niet alleen an1-inflammatoire glucocor1coïd effecten, maar ook wat mineralocor1coïd
effecten: vochtreten1e + NaCl reten1e + K-secre1e => BP s1jging => (long)oedeem
→ Synthe1sche ontwikkeld met bedoeling minder mineralocor1coïd effect te hebben
- Structureel verwante moleculen die krach1ger an1-inflammatoir zijn en minder krach1g werken als
mineralocor1coïd (zie tabel)
→ Nooit helemaal geen mineralocor1coïd effect
→ Prednisolon: 4x krach1ger an1-inflammatoir dan cor1sol + iets minder mineralocor1coïd
→ 9-alfa-fluorocor1sol: zowel gluco als mineralo werking à gebruikt als subs1tu1etherapie bij
bijnierschorsinsufficiën1e (ziekte van Addison)
- -ol = hydroxyl func1e (alcohol) à = hydrocor1son
→ <-> cor1son = keton: niet werkzaam, moet geac1veerd worden tot cor1sol (pro-drug)
→ Ook prednisolon <-> prednison moet geac1veerd worden tot prednizolon
Farmacokine3ek en farmacodynamiek
- Kan op alle mogelijke manieren toegediend worden: tablegen, zalven, IM, IV, … à want gemakkelijk
over membranen
- Dissocia1e tussen kine1ek en dynamiek
→ <-> meeste geneesmiddelen: plasmaconcentra1e verloopt parallel met effect
→ Sommige geneesmiddelen: dissocia1e à farmacodynamische/biologische halfwaarde1jd
beduidend langer dan plasma halfwaarde1jd
§ Bv.: glucocor1coïden
• Invloed op transcrip1e en transla1e à vraagt 1jd, niet acuut
• Plasmaspiegel (kine1ek) ander verloop i.f.v. 1jd dan effect (dynamiek)
• Bv.: cor1sol korte halfwaarde1jd, terwijl effect veel later ontstaat en langer
aanhoudt dan vermoed o.b.v. kine1ek
§ Bv.: PPI bindt irreversibel met K/H-ATPase in pariëtale cel: plasmaspiegel daalt snel,
maar effect houdt lang aan want irreversibel
§ Bv.: aspirine: korte halfwaarde1jd, maar bindt irreversibel met COX => an1-
aggregerend effect duur 7 dagen
- Kort, intermediair en langwerkende glucocor1coïden
- Ene vervangen door andere alankelijk van poten1e (equipotente dosissen)
→ Bv.: dosis cor1sol van 20 mg komt overeen met dosis prednisolon van 5 mg (4x krach1ger
an1-inflammatoir)
→ Naarmate van kort naar langwerkend, poten1e groter (kleine hoeveelheden langdurig an1-
inflammatoir effect)
Farmacodynamiek
- Laten(e(jd (2-8u): door transcrip1e en transla1e
- An(-inflammatoir en eventueel ook immunosuppressief
→ Niet zwart-wit: alankelijk van dosis
§ Ontsteking remmen is efficaciteit van verdedigingssysteem onderdrukken, maar
teveel leidt tot opportunis1sche infec1es door immuunsuppressie
§ Vage grens, dosisalankelijk: an1-inflammatoir lagere dosis
- 2 grote groepen effecten (geen details)
→ Effecten op WBCs
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur enyadetroyer. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €8,99. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
