Pneumologie
H1: symptomen en klinische tekens
Anamnese
Algemeen
- Eetlust, gewicht
- Koorts, nachtzweten
- Moeheid
Respiratoir
Hoesten
- expectoratie van sputum
o mucoïd, purulent, mucopurulent
o grote hoeveelheden bij bronchiëctasieën, longabces, broncho-alveolair celcarcinoom
o hemoptoe
rood, schuimerig
pH neutraal
licht-matig: respiratoire infecties, COPD, bronchiëctasieën, bronchustumor,
TBC, longembool, stollingsstoornissen
massief: bronchuscarcinoom, bronchiëctasieën, necrotiserende infecties
(TBC, longabces)
- acuut
o luchtweginfectie
o kinkhoest
o allergische rhinitis
o exacerbatie COPD
o inhalatie toxische gassen/dampen
o aspiratie vreemd vwp
- chronisch
o roken
o postnasale drip
o astma, chron bronchitis, COPD
o GER
o Bronchiëctasieën
o Bronchustumoren
o Linker hartdecompensatie
o ACEI
o TBC
o Mediastinale tumoren
- Complicaties
o Ribfractuur
o Spierruptuur
o Bronchoconstrictie
o Barotrauma
Pneumothorax
1
, Pneumomediastinum
Subcutaan emfyseem
o Urine-incontinentie
o Syncope
- uitlokkende factoren: houdingsgebonden
- tijdstip: ‘s nachts
Dyspnoe
- subjectieve gewaarwording van moeilijke ah = luchthonger
- stim receptoren thv longen, skeletspieren, chemoreceptoren
- graad I: normaal
- graad II: kan niet volgen bij beklimmen helling, trap
- graad III: niet in staat mee te volgen met pers op vlakke weg (eigen tempo)
- graad IV: geen 100m wandelen zonder stil te staan
- graad V: geen paar stappen kunnen wandelen zonder kortademig te w (geringe inspanningen)
- pulmonale oorzaken
o verhoogde luchtweerstand: larynxspasmen,vreemd vwp, COPD, astma
o verminderde longcompliantie: IS inflamm, fibrose
o inhibitiedyspnoe bij pleuritis
- cardiale oorzaken
o linker hartfalen met vochtophoping in IS vd long/intra-alveolair oedeem
o verhoogd hartdebiet
- thoraxwandafwijkingen
o verminderde thoraxwandcompliantie: pleurale pathologie, kyfoscoliose, adipositas
o zwakte van de ah spieren: neuromusculaire aandoeningen
- anemie
- psychoneurotische oorzaken: hyperventilatiesyndroom
Thoracale pijn
- pariëtale pleura/thoraxwand: pleurale pijn
o scherp, ah gebonden, ah inhibitie, pijn schouder en abdomen
o pleuritis, pneumonie, longinfarct/embolie, pneumothorax, abdominaal proces
(subfrenisch abces, pancreatitis)
o thoraxwandpijn: ribpathologie, ontsteking intercostale zenuw/spier, syndroom van
Tietze
- hart/andere mediastinale structuren
o dof, centraal gelokaliseerd, geen relatie met ah
- retrosternale pijn
o myocardischemie, longembolie, slokdarmpathologie, pericarditis, tracheitis
Piepende ademhaling en stridor
- diffuus verspreid
o astma, COPD
- unilateraal
o centrale vernauwing van 1 van de grote bronchi
- stridor: inspiratoir
o stenose thv larynx, hoofdbronchi, trachea
o oedeem epiglottis
2
,Snurken, slaapapneu
Klinisch onderzoek
Algemene inspecti e
Tachypnoe
- >20/min
- Ah centrum: info uit centrale en perifere chemoreceptoren, pulmonale en extrapulmonale
receptoren en cerebrale cortex
- Tgv longaandoeningen, cardiaal, metabool…
Cyanose
- Gereduceerd Hb >5g/100ml
- Gedaalde zuurstofspanning
- Vertraagde perifere circ
- Verminderd hartdebiet
- Functionele afw Hb
- Centraal
o Gereduceerd Hb in alg art circ
o Thv lippen, oorranden, nagelbed, mondmucosa
- Perifeer
o Vertraagde circ thv ledematen
- Abnorm Hb
Clubbing = trommelstokvingers = horlogeglasnagels
- Oorzaken
o Bronchuscarcinoom
o Bronchiëctasieën
o Longfibrose
o COPD
o Pleurale en mediastinale oorzaken
o Subacute bact endocarditis
o Cyanotisch congenitaal hartgebrek
o Levercirrose
- Syndroom van Pierre Marie Bamberger = hypertrofische osteoarthropathie
o Abnorm groei periost lange pijpbeenderen
o Pijnlijke zwelling polsen en enkels
o Endothoracale maligniteit
Syndroom van Claude Bernard Horner
- Unilat ptose bovenste ooglid
- Asymm pupillen
- Enoftalmie
- Vasomotorische stoornissen van 1 gelaatshelft
Bilaterale chemosis
- Oedeem conjunctiva
- Zwelling conjunctiva rond cornea
3
, Vena cava superior syndroom
- Volheids- en spanningsgevoel hoofd en gelaat
- Dyspnoe, soms orthopnoe
- Hoesten
- Zwelling gelaat en armen
- Uitgezette venen thv ventrale thoraxwand thv onderste ribben
- Opzetting jugulaire, gelaats- en armvenen
- Oedeem hals, gelaat, schouders, BL
- Cyanose
- Oorzaken
o Bronchuscarcinoom
o Mediastinale meta’s/tumor
o Trauma: katheter, thoraxtrauma
Inspecti e en palpati e
- Drukpijnlijke punten
- Evaluatie abnormaliteiten
- Stemfrenitus
o Consolidatie: stemfrenitus versterkt: pneumonie
o Effusie: stemfrenitus verzacht: pneumothorax, pleuravocht
Percussie
- Normaal: sonoor
- Gedempt: mat
o Orgaan dat geen lucht bevat
o Long bevat minder lucht: pneumonie, atelectase
o Long verwijderd binnenzijde thorax door vast weefsel: pleuravocht, pleuraverdikking
- Hypersonoor
o Onderliggende organen bevatten meer lucht dan normaal: pneumothorax, bilat
hypersonoor: emfyseem
- Tympaan
Auscultati e
- Turbulentie in trachea en bronchus beluisteren
- Bronchiaal ademgeruis: thv trachea en hoofdbronchi
- Vesiculair ademgeruis: thv longen
Bijgeruisen
- Continu: ronchi, wheezing
- Pleurawrijfgeruis
- Discontinu: crepitaties, crackles
o Linker hartfalen: longoedeem
o Pneumonie
o Longfibrose (IPF)
o Bronchiëctasieën
4